Nền kinh tế lớn nhất thế giới lung lay: Người dân hạn chế chi tiêu, đến ăn sáng ngoài hàng cũng phải cân nhắc
Thuế quan, thị trường biến động và bất ổn chính trị đang gây rủi ro cho động lực tăng trưởng của kinh tế Mỹ.
Người tiêu dùng Mỹ đang giảm chi tiêu và trở nên lo lắng hơn khi các mức thuế do Tổng thống Donald Trump áp đặt, cùng với sự biến động của thị trường, gây ảnh hưởng đến nền kinh tế Mỹ. Nhiều nhà bán lẻ ghi nhận doanh số ổn định vào cuối năm ngoái nhưng dự báo tăng trưởng sẽ chậm lại trong năm 2025. Dữ liệu ngành cho thấy những lo ngại này đang dần trở thành hiện thực.
Theo công ty tư vấn RetailNext, lượng khách đến các cửa hàng tại Mỹ trong tháng 3 đã giảm 4,3% so với cùng kỳ năm ngoái, tiếp tục xu hướng sụt giảm từ đầu năm. Placer.ai, đơn vị phân tích dữ liệu từ thiết bị di động của người tiêu dùng, cũng ghi nhận số lượt ghé thăm các chuỗi bán lẻ lớn như Walmart, Target và Best Buy giảm trong những tuần gần đây.
Chỉ số tâm lý tiêu dùng của Đại học Michigan đã giảm tháng thứ ba liên tiếp vào thứ Sáu vừa qua, chạm mức thấp nhất kể từ tháng 11/2022. Khảo sát cũng cho thấy người tiêu dùng ngày càng lo ngại về lạm phát.
Ông Trump không bác bỏ khả năng suy thoái kinh tế, trong khi đà sụt giảm gần đây của thị trường chứng khoán đã làm lung lay tài sản của những người Mỹ giàu có – nhóm tiêu dùng then chốt của nền kinh tế. "Người tiêu dùng đang chịu tác động từ quá nhiều yếu tố bất ổn. Họ có xu hướng chững lại và chờ đợi tình hình rõ ràng hơn," Marshal Cohen, chuyên gia phân tích bán lẻ tại Circana, nhận định.
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) dự kiến sẽ giữ nguyên lãi suất trong cuộc họp tuần này. Chủ tịch Fed, Jerome Powell, gần đây đã trấn an lo ngại về tăng trưởng, khẳng định rằng Ngân hàng Trung ương "không cần vội vàng" trong việc cắt giảm lãi suất.
Tuy nhiên, giới đầu tư ngày càng lo ngại rằng những quyết sách khó lường của ông Trump, với nhiều lần thay đổi đột ngột, đang gây xáo trộn môi trường kinh doanh và kìm hãm tăng trưởng. Chỉ số S&P 500 của Phố Wall đã rơi vào vùng điều chỉnh trong tuần này trước khi nhích lên nhẹ.
Chi tiêu tiêu dùng bị thu hẹp giữa bối cảnh chi phí sinh hoạt gia tăng
Chi tiêu tiêu dùng là động lực then chốt giúp kinh tế Mỹ phục hồi nhanh hơn so với châu Âu và nhiều nền kinh tế lớn khác sau đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, sau đó, lạm phát cao đã bào mòn ngân sách hộ gia đình. Để ứng phó, người tiêu dùng cắt giảm chi tiêu, kéo theo doanh số của các công ty hàng tiêu dùng đóng gói sụt giảm. Nhóm thu nhập thấp chịu tác động nặng nề nhất.
Theo dữ liệu từ Circana, doanh số hàng hóa không thiết yếu trong tuần kết thúc vào ngày 8/3 đã giảm 3% so với cùng kỳ năm ngoái, nối dài đà suy giảm từ tháng 2. Revenue Management Solutions cho biết, lượng khách đến các nhà hàng thức ăn nhanh tại Mỹ giảm 2,8% trong tháng 2, đặc biệt là vào bữa sáng, khi số lượt ghé thăm sụt giảm đến hai chữ số. "Bữa sáng là bữa ăn dễ dàng tự chuẩn bị tại nhà hoặc bỏ qua nhất", công ty này nhận định.
Bốn hãng hàng không lớn của Mỹ cũng vừa cảnh báo về sự suy giảm nhu cầu đi lại, một phần do du khách thắt chặt chi tiêu.
Trong tháng này, Target thông báo doanh số tháng 2 sụt giảm và cảnh báo về áp lực lợi nhuận trong quý này, một phần do "sự không chắc chắn về thuế quan". Lauren Hobart, CEO của Dick’s Sporting Goods, khẳng định với các nhà đầu tư trong tuần này rằng "hoàn toàn không có chuyện người tiêu dùng yếu đi". Tuy nhiên, chuỗi cửa hàng này dự báo tăng trưởng doanh số cùng cửa hàng chỉ đạt từ 1-3% trong năm nay, thấp hơn mức 5,2% của năm 2024.
"Dự báo của chúng tôi chỉ phản ánh thực tế rằng thế giới đang có quá nhiều bất ổn – từ môi trường địa chính trị đến bối cảnh kinh tế vĩ mô. Chúng tôi chỉ đang thận trọng một cách hợp lý", Hobart giải thích.
Dù lạm phát gây áp lực lên người tiêu dùng Mỹ trong nhiều tháng, nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc chi tiêu sụt giảm. Mùa mua sắm cuối năm ngoái vẫn đạt gần 1.000 tỷ USD, vượt xa kỳ vọng. "Người tiêu dùng nói rằng họ có ý định cắt giảm chi tiêu. Tuy nhiên, thực tế trong năm qua cho thấy họ không phải lúc nào cũng làm vậy", Tom Kilroy, chuyên gia tại McKinsey, nhận định tại một Hội nghị ngành ở New York tuần này.
Tham khảo FT
