Nếu Mỹ áp thuế nhập khẩu, ngành gỗ Việt Nam sẽ ra sao? 

Thị trường nhiều tiềm năng  

Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, trị giá xuất khẩu gỗ  và sản phẩm gỗ năm 2024 đạt 16,25 tỷ USD, tăng 20,3% so với năm 2023. Trong đó, giá trị xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam sang thị trường Mỹ đạt 9,1 tỷ USD, chiếm 56% tổng kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam trong năm 2024. 

Trong tháng 1 vừa qua, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đạt 1,42 tỷ USD. Mỹ vẫn là thị trường chiếm tỷ trọng lớn nhất với 780 triệu USD, chiếm 54,9% trong tổng giá trị xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ. 

Năm nay, ngành gỗ đặt mục tiêu tạo nên kỷ lục mới cho ngành với kim ngạch xuất khẩu đạt 18 tỷ USD. Riêng kim ngạch xuất khẩu sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ Việt Nam vào Mỹ được dự đoán sẽ tiếp tục là điểm sáng của ngành, đạt khoảng 10 tỷ USD, tăng hơn 20% so với năm 2024. 

Mỹ vốn là thị trường đầy tiềm năng trong xuất gỗ và các sản phẩm từ gỗ của Việt Nam. Ảnh: IT.

Theo báo cáo do MBS - công ty chứng khoán thuộc Ngân hàng Quân đội MB - vừa công bố, với kế hoạch cắt giảm lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và xu thế thị trường nhà tại Mỹ đang phục hồi mạnh mẽ, số nhà mới bán được sẽ cải thiện hơn vào năm nay, qua đó thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ gỗ và sản phẩm gỗ. Cũng từ đó, giá gỗ toàn cầu sẽ được điều chỉnh theo hướng tích cực vào nửa cuối năm. 

Theo các nhà phân tích, quy mô thị trường gỗ đồ nội thất của khu vực Bắc Mỹ đang tăng trưởng nhanh và sẽ đạt khoảng 400 tỷ USD vào năm 2030. Trong đó, riêng thị trường Mỹ chiếm khoảng 64,4% quy mô thị trường đồ nội thất toàn khu vực và dự kiến sẽ tăng trưởng với tốc độ là 5,1% hằng năm. Đây là tiềm năng rất lớn, có tính ổn định cao cho các doanh nghiệp xuất khẩu gỗ Việt Nam. 

Nguy cơ bị áp thuế  

Mặc dù triển vọng xuất khẩu của ngành gỗ Việt rất khả quan, tuy nhiên, ngày 20/2 vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ thông báo sẽ bổ sung gỗ và các sản phẩm lâm nghiệp vào danh mục bị áp thuế nhập khẩu, dự kiến trong tháng tới hoặc có thể sớm hơn. 

Theo chuyên gia kinh tế, với mức thặng dư thương mại giữa Việt Nam và Mỹ vượt 100 tỷ USD trong năm 2024, Việt Nam có nguy cơ trở thành mục tiêu điều tra chống bán phá giá hoặc các biện pháp hạn chế khác. Riêng ngành gỗ đạt được thặng dư rất lớn với đối tác Mỹ và chắc chắn không thoát được "tầm ngắm" áp thuế của Mỹ vì ông Trump luôn đặt vấn đề thâm hụt thương mại lên hàng đầu. 

Xuất khẩu gỗ vào Mỹ dự kiến gặp khó với chính sách thuế quan của Chính quyền Trump. Ảnh: Vũ Hoàng.

Hiện đây mới là ý tưởng của ông Trump, chưa rõ việc áp thuế sẽ được xây dựng trên cơ sở pháp lý nào và cách thức, phạm vi áp thuế ra sao. Tuy nhiên, thông tin có thể bị áp thuế khiến không khí lo ngại, căng thẳng bao trùm ngành gỗ Việt Nam. 

Nếu Tổng thống Mỹ Donald Trump quyết định áp thuế 25% cho đồ gỗ nhập khẩu từ Việt Nam - giống như mức thuế đang áp dụng cho Trung Quốc, doanh nghiệp trong nước sẽ gặp nhiều khó khăn vì thị trường Mỹ đang chiếm hơn 55% tổng kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ Việt Nam. 

Khảo sát mới công bố trong tháng 2 của Hiệp hội Thương mại Mỹ tại Việt Nam (AmCham) giữa các hội viên cho thấy, tới 92% doanh nghiệp sản xuất của Mỹ tại Việt Nam bày tỏ lo ngại về nguy cơ Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế đối với hàng hóa từ Việt Nam, quan ngại về khả năng giá cả hàng hóa tăng cao đối với người tiêu dùng Mỹ. Bên cạnh đó, hơn 75% doanh nghiệp trong khảo sát tin rằng việc áp thuế sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động của họ, dẫn đến áp lực tài chính và thu hẹp cơ hội tiếp cận thị trường. 

Theo Hiệp hội Gỗ và lâm sản Việt Nam, mức thuế với sản phẩm đồ gỗ của Việt Nam sang Mỹ hiện tại là 0%, nếu bị áp thuế 25% sẽ rất khó cạnh tranh với các sản phẩm đồ gỗ của Trung Quốc và các nước khác. 

Các doanh nghiệp cần đa dạng hóa sản phẩm và thị trường để tránh rủi ro khi phụ thuộc vào một khu vực nhất định. Chuyển đổi số cũng là yêu cầu cấp thiết, giúp doanh nghiệp giảm chi phí và mở rộng kênh phân phối thông qua không gian mạng. Việc này sẽ giúp doanh nghiệp linh hoạt hơn trong việc tiếp cận khách hàng và tối ưu hóa quy trình bán hàng. 

Về lâu dài, để xuất khẩu bền vững, tránh rủi ro, doanh nghiệp cần nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế về môi trường với giá cả hợp lý để nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường toàn cầu. 

>> Giá cước vận tải ‘rớt đáy’: Doanh nghiệp xuất khẩu gỗ liệu có thắng lớn?