'Ngôi làng trên mây' của Việt Nam nằm ở độ cao 2.000m, thu hút 'phượt thủ' vì đẹp như tiên cảnh
Ngôi làng cổ chìm trong màn sương mờ ảo, bồng bềnh đẹp như tiên cảnh níu chân du khách.
Nhắc đến Lào Cai, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến “xứ sở sương mù” Sa Pa mà không biết rằng nơi đây còn có những điểm đến văn hóa vô cùng hấp dẫn. Nổi bật nhất phải kể đến thôn Choản Thèn hơn 300 năm tuổi. Ngôi làng cổ nằm ở xã Y Tý, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai, mang nét cổ kính, đặc trưng của người Hà Nhì, mang đến sự bình yên cho du khách.
Chốn bồng lai tiên cảnh
Thôn Choản Thèn có diện tích tự nhiên 236 ha, là một trong những thôn cổ của xã Y Tý. Ngôi làng cổ cách trung tâm xã Y Tý khoảng 2 km, cách biên giới Việt – Trung khoảng 6 km. Toàn thôn hiện có khoảng 57 hộ gia đình, 100% là người Hà Nhì Đen.
Nằm ở độ cao trên 2.000 m so với mực nước biển, Choản Thèn khiến du khách ấn tượng bởi vị trí vô cùng đắc địa. Ngôi làng tựa mình vào dãy Nhìu Cồ San, vừa hùng vĩ, vừa nên thơ, nên thu hút không ít "phượt thủ" đến tham quan, khám phá. Trải qua hàng trăm năm với sự phát triển không ngừng, thôn vẫn lưu giữ được vẹn nguyên nét đẹp truyền thống và bản sắc văn hóa độc đáo của người Hà Nhì.
Choản Thèn trong tiếng Hà Nhì nghĩa là bản làng có hình tròn và xung quanh là những thửa ruộng bậc thang bao quanh. Nơi đây có vẻ đẹp nguyên sơ với những ngôi nhà tường trình cổ kính, những nương ngô, cánh đồng ruộng bậc thang bạt ngàn lúa.
Thời điểm lý tưởng để đến Choản Thèn là từ tháng 9 đến tháng 4 năm sau. Lúc này, du khách có cơ hội chiêm ngưỡng những khung cảnh đẹp mê hồn, hiếm nơi nào có được. Vào sáng sớm, cả thung lũng rộng lớn được bao trùm bởi những lớp mây bồng bềnh, hư ảo. Khi những ánh nắng lấp lánh xuyên qua, mây khuất dần sau đỉnh núi cao để lộ ngôi làng nhuốm màu thời gian đầy trầm mặc.
Từ tháng 5, tháng 6 là mùa nước đổ, nước ở ruộng bậc thang lấp lánh dưới nắng, in bóng núi non trùng điệp. Đến khoảng tháng 8, giữa tháng 9, mùa lúa chín bắt đầu. Từ đó đến tháng 10 là mùa gặt, với hình ảnh người dân miệt mài thu hoạch những hạt ngọc trời.
Nét độc đáo của văn hóa Hà Nhì
Là ngôi làng cổ truyền thống mang đậm văn hóa đồng bào Hà Nhì, Choản Thèn mang đến cho du khách cơ hội được khám phá, trải nghiệm đời sống của người dân địa phương, tham gia những lễ hội từ lâu đời. Trong đó, lễ hội Khô Già Già là lễ hội quan trọng nhất. Đây là lễ hội cầu mùa lớn nhất và lâu đời nhất, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc của người Hà Nhì.
Không những thế, văn hóa của người Hà Nhì cũng có nhiều điểm đặc biệt. Nếu như người Kinh có câu “Làm nhà, lấy vợ, tậu trâu” để chỉ ba việc lớn của đời người, thì với người Hà Nhì sẽ là “Lạ khố khố hứ chà”. Câu này có nghĩa là ngôi nhà là quan trọng nhất. Chính vì thế, dọc những con đường nhỏ quanh co trong bản, các ngôi nhà tường đất vàng, nâu vẫn được lưu giữ qua nhiều đời.
Diện tích trung bình mỗi ngôi nhà dao động khoảng 65 - 80 m², có mái dốc ngắn (4 mái) và không có hiên. Có những ngôi nhà tuổi đời cả trăm năm, đậm dấu ấn thời gian, mang đến nhiều cảm xúc cho du khách.
Những ngôi nhà trình tường ở bản Choản Thèn cũng có sức hấp dẫn đặc biệt. Những nếp nhà trình tường ấm vào mùa đông, mát mẻ vào mùa hè, được xây đơn sơ nhưng lại vô cùng đặc trưng.
Ngoài ra, người Hà Nhì Đen ở Choản Thèn vẫn lưu giữ được nhiều nét văn hóa như trang phục truyền thống, nghề nấu rượu, đan lát, nghề thêu thổ cẩm và các làn điệu dân ca, dân vũ, lễ hội, trò chơi dân gian. Ngày 7/6/2021, UBND Lào Cai đã ban hành Quyết định số 1926/QĐ-UBND công nhận Thôn Choản Thèn, xã Y Tý, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai là điểm du lịch.
