NSƯT hóa thân thành người mẹ đi tìm con đầy xúc động tại Đại lễ 30/4: Từng biểu diễn giữa bom đạn thời chiến, nhiều lần được gặp Bác Hồ
Hoạt cảnh này là lời tri ân sâu sắc gửi đến sự mất mát, hy sinh của hàng triệu gia đình Việt Nam.
Sáng 30/4, Lễ kỷ niệm và chương trình diễu binh, diễu hành cấp quốc gia nhân dịp 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam , thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025) được tổ chức trọng thể, với các nội dung gồm: chương trình nghệ thuật, nghi thức chào cờ, diễn văn của lãnh đạo Đảng và Nhà nước, phát biểu của đại diện cựu chiến binh và thế hệ trẻ Việt Nam; cùng phần diễu binh - diễu hành và thả chim bồ câu.
Trong không khí trang nghiêm ấy, một hoạt cảnh ngắn dàn dựng trên nền nhạc ca khúc Màu hoa đỏ đã mang đến những cảm xúc sâu lắng. NSƯT Lê Thiện xuất hiện đầy xúc động trong vai người mẹ có con nhập ngũ, tái hiện chân thực nỗi nhớ thương, khắc khoải mong chờ và giây phút vỡ òa hạnh phúc khi được đoàn tụ.
Với lối diễn xuất giàu cảm xúc, bà đã chạm đến trái tim khán giả, thay lời tri ân gửi tới những hy sinh thầm lặng của hàng triệu gia đình Việt - những người đã góp phần dựng xây nền hòa bình cho đất nước hôm nay.
Bén duyên với nghệ thuật khi mới 13 tuổi
NSƯT Lê Thiện tên thật là Tô Đặng Thị Thiện, sinh năm 1945 tại Bình Định. Bà đến với nghệ thuật từ rất sớm. Khi mới 13 tuổi, bà đã trúng tuyển vào Đoàn Văn công Nam Bộ và theo đoàn đi tàu ra Bắc. Sau khi Đoàn giải thể, bà tiếp tục được tuyển vào Đoàn Văn công Tổng cục Chính trị - nơi giúp bà tiếp cận và rèn luyện nhiều loại hình nghệ thuật như hát, múa và diễn xiếc.
Năm 1957, Lê Thiện xuất hiện trong vở kịch ngắn Lá cờ tự do của Đoàn Tổng cục Chính trị. Với năng khiếu diễn xuất và gương mặt sáng sân khấu, bà nhanh chóng lọt vào "mắt xanh" của NSND Dương Ngọc Thạch. Từ đó, con đường nghệ thuật cải lương của bà chính thức mở ra.
Chỉ một năm sau, bà đảm nhận vai chính trong vở Hạc chiều, đánh dấu bước ngoặt trong sự nghiệp sân khấu. Thành công của vở diễn đã đưa tên tuổi Lê Thiện đến gần hơn với công chúng và mở đường cho loạt tác phẩm tiếp theo như Dệt gấm, Khuất Nguyên, Mùa Xuân, Rạng ngọc Côn Sơn, Ánh sáng phù du, Thạch Sanh - Lý Thông, Hòn đảo thần vệ nữ, Bao mạch nữ... để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng khán giả mộ điệu cải lương.
Năm 1966, bà được điều động về Đoàn Văn công Quân Giải phóng, đảm nhiệm vai trò đơn ca và biểu diễn các làn điệu dân ca ba miền. Ít ai biết rằng, Lê Thiện là một trong năm nghệ sĩ thuộc Đoàn Cải lương Việt Nam Dân chủ Cộng hòa từng có mặt tại Pháp, biểu diễn cùng cộng đồng Việt kiều trong thời gian diễn ra Hội nghị Paris về Việt Nam.
Trong suốt sự nghiệp hoạt động nghệ thuật, bà luôn xem Nhà hát Trần Hữu Trang là mái nhà tinh thần, nơi gắn bó với nhiều kỷ niệm đáng nhớ. Từng giữ chức Phó Giám đốc Nhà hát, bà quy tụ được dàn nghệ sĩ tài danh như Bạch Tuyết, Ngọc Giàu, Minh Vương, Lệ Thủy, Thanh Tuấn… góp phần tạo nên thời kỳ vàng son của nghệ thuật cải lương Việt Nam.
Kể lại hành trình băng rừng Trường Sơn ngày ấy, NSƯT Lê Thiện cho biết bà vẫn nhớ như in những ngày hành quân mệt rã rời. Vừa là nghệ sĩ, vừa là chiến sĩ, bà từng nhiều lần trải qua ranh giới giữa sự sống và cái chết trong gang tấc, mỗi khi cất tiếng hát giữa mưa bom bão đạn.
NSƯT Lê Thiện chia sẻ, trong giai đoạn đó, các đoàn văn công thường xuyên biểu diễn theo quy luật bom đạn trên tuyến Trường Sơn, giờ nào sẽ có bom nổ, loại nào và ở đâu, từ đó chủ động tránh những đợt “rải thảm”. Sân khấu biểu diễn của đoàn thường được dựng ngay bên cạnh giao thông hào, để nếu có biến cố bất ngờ xảy ra, tất cả đều có thể nhanh chóng di chuyển xuống hầm trú ẩn an toàn.
Sau hơn 50 năm cống hiến cho sân khấu, Lê Thiện chuyển hướng sang điện ảnh và nhanh chóng trở thành gương mặt quen thuộc với khán giả qua hình ảnh “bà nội quốc dân”. Một số bộ phim tiêu biểu mà bà từng tham gia gồm: Cá rô, em yêu anh!, Vừa đi vừa khóc, Cô Thắm về làng, Dâu Tây đón Tết, Sáng đèn...
Kỷ niệm khó quên với Bác Hồ
Một trong những ký ức sâu đậm nhất trong sự nghiệp của NSƯT Lê Thiện là những lần được biểu diễn trước Chủ tịch Hồ Chí Minh . Bà nhớ lại, mỗi lần được mời đến Phủ Chủ tịch biểu diễn là một vinh dự vô cùng lớn. “Bác rất thân mật nên chúng tôi sà vào lòng Bác để chụp hình. Được biểu diễn rồi Bác cho ăn một tô phở. Lúc ấy tô phở quý giá như một đại tiệc vậy”, bà xúc động kể lại.
Về sau, bà còn có cơ hội tham gia các chuyến lưu diễn nước ngoài. Trong đó, chuyến đi tới Cuba và cuộc gặp với lãnh tụ Fidel Castro là một kỷ niệm không thể nào quên. Sau khi biểu diễn xong, đoàn nghệ sĩ mang theo một chiếc nón tai bèo, biểu tượng của bộ đội giải phóng để tặng cho ông. Hình ảnh lãnh tụ Fidel với dáng người cao lớn khiến nhiều người chen lấn, thậm chí leo cả lên cửa sổ để được nhìn rõ hơn.
Với sự nhiệt huyết của tuổi trẻ, nhóm nghệ sĩ đã hoàn thành tâm nguyện trao tận tay món quà đặc biệt ấy cho ông. Hơn nửa thế kỷ sau, khi lãnh tụ Fidel Castro qua đời, NSƯT Lê Thiện đến Tổng Lãnh sự quán Cuba để viếng, mang theo bức ảnh chụp cùng ông năm 1967, một kỷ vật vô giá. “Cho tới bây giờ tôi không bao giờ quên được mảnh đất Cuba”, bà xúc động nói.
Từ cô bé 13 tuổi theo đoàn văn công ra Bắc, đến người nghệ sĩ từng cất tiếng hát giữa Trường Sơn khói lửa, NSƯT Lê Thiện đã sống trọn vẹn với lời dạy “nghệ sĩ là chiến sĩ” mà Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn. Nhìn lại hành trình nghệ thuật hơn nửa thế kỷ, bà không chỉ chứng minh bản lĩnh của một người nghệ sĩ thời chiến, mà còn cho thấy tinh thần bền bỉ và lòng yêu nghề hiếm có.
Ở tuổi 80, NSƯT Lê Thiện vẫn giữ được ngọn lửa đam mê nghệ thuật, vẫn đủ sức khỏe để tham gia các hoạt động kỷ niệm 50 năm Ngày thống nhất đất nước, tiếp tục truyền cảm hứng cho lớp nghệ sĩ trẻ bằng chính cuộc đời mình.
