NSƯT là mỹ nhân điện ảnh Việt đình đám một thời: Gần 100 tuổi vẫn minh mẫn, được Bộ trưởng Bộ Công an tặng bằng khen
Bà từng tham gia bộ phim Chung một dòng sông - bộ phim đầu tiên của điện ảnh cách mạng Việt Nam.
Trước khi Trường Điện ảnh Việt Nam mở lớp đào tạo diễn viên khóa I với các tên tuổi nổi tiếng sau này như Ngọc Lan, Trà Giang, Lâm Tới... đã có một thế hệ diễn viên đầu tiên xuất thân từ những chiến sĩ văn công trên chiến trường. Và NSƯT Mai Châu là một trong những người mở đường cho sự phát triển ấy.
Từ tiểu thư thành Vinh đến biểu tượng của điện ảnh cách mạng Việt Nam
NSƯT Mai Châu tên thật là Mai Thị Châu, sinh năm 1927 tại TP. Vinh, tỉnh Nghệ An, trong một gia đình giàu có. Thời trẻ, bà nổi bật với sự thông minh và sắc đẹp đài các, sang trọng, khiến không ít người say mê.
Khi mới 16 tuổi, bà đã khiến một đại tư sản người nước ngoài mê đắm, tới tận nhà xin cưới. Người đàn ông này mang sính lễ đầy vàng bạc, hứa sẽ đưa bà ra nước ngoài sống cuộc đời vương giả. Tuy nhiên, thay vì rung động trước lời đề nghị đó, bà đã quyết định bỏ trốn qua cửa sau.
Sau đó, theo tiếng gọi của cách mạng, vào năm 1945, cô thiếu nữ mới 18 tuổi đã Nam tiến và trở thành diễn viên ca múa trong Đoàn Tuyên truyền Giải phóng quân, phục vụ bộ đội ở khắp các chiến trường miền Nam.
Bà chính thức bước vào sự nghiệp diễn xuất vào năm 1947, gia nhập Đoàn kịch Tiền tuyến và nhanh chóng khẳng định tài năng trong lĩnh vực điện ảnh. Năm 1956, bà được biên chế về xưởng phim Việt Nam (tiền thân của Hãng phim truyện Việt Nam) và bắt đầu đóng những vai diễn đầu tiên trong dòng phim cách mạng.
Năm 1959, bà tham gia bộ phim Chung một dòng sông - bộ phim đầu tiên của điện ảnh cách mạng Việt Nam. Sau đó, bà tiếp tục góp mặt trong hàng loạt bộ phim nổi tiếng như Cô gái công trường (1960), Chị Tư Hậu (1963), Đi bước nữa (1964) và đặc biệt là vai chính trong Cuộc chiến đấu vẫn còn tiếp diễn (1966).
Trong suốt sự nghiệp, dù chỉ đóng khoảng 30 phim nhưng NSƯT Mai Châu đã để lại dấu ấn với những vai diễn đặc sắc, trong những tác phẩm kinh điển như Chị Dậu, Làng Vũ Đại ngày ấy, Sao tháng Tám, Chị Tư Hậu, Hoàng Lê nhất thống chí, Lá ngọc cành vàng…
Với vẻ đẹp đài các và sang trọng, bà thường được giao những vai quyền quý và là những vai phản diện ấn tượng. Khán giả yêu mến các nhân vật như bà Nghị Quế trong Chị Dậu, bà Phó Đoan trong Sao Tháng Tám, vợ Bá Kiến trong Làng Vũ Đại ngày ấy, Hoàng Thái Hậu trong Đêm hội Long Trì… không chỉ vì diễn xuất xuất sắc mà còn bởi gương mặt sắc sảo và quyền quý của NSƯT Mai Châu.
Sau này, bà còn quen thuộc với khán giả qua vai diễn người bà, người mẹ trong những bộ phim như Của để dành; Bi, đừng sợ!...
Cuộc sống hôn nhân viên mãn, bình yên
Bên cạnh tài năng nghệ thuật, nhan sắc của NSƯT Mai Châu cũng khiến bao người ngưỡng mộ. Dù người ta thường nói "hồng nhan bạc mệnh", bà lại là minh chứng sống cho điều ngược lại.
NSƯT Mai Châu kết hôn với ông Vũ Kỳ Lân, một nghệ sĩ và quân nhân, cháu ruột của tướng Nguyễn Sơn (Lưỡng quốc tướng quân Nguyễn Sơn). Cả hai đã xây dựng một gia đình hạnh phúc, nơi tình yêu và sự ủng hộ lẫn nhau là nền tảng vững chắc.
Ông Lân luôn tôn trọng công việc của vợ và chưa bao giờ ghen tuông hay trách móc về những vai diễn của bà. Trong những thời kỳ khó khăn, ông luôn đứng phía sau hỗ trợ để bà có thể toàn tâm cống hiến cho nghệ thuật.
Ông bà có 4 người con, 2 trai và 2 gái, nhưng không ai theo nghiệp nghệ thuật. Không chỉ đảm đang việc nước giỏi, bà Mai Châu còn giỏi giang trong việc kinh doanh. Bà mở chuỗi cửa hàng áo cưới nổi tiếng tại Hà Nội từ những năm 80 của thế kỷ XX. Thương hiệu Áo cưới Mai Châu trở thành một địa chỉ uy tín tại Hà Nội với 3 chi nhánh luôn đông khách.
Nhờ sự thành công trong kinh doanh, gia đình bà đã mua được một ngôi nhà tại Hàng Bông để mở cửa hàng và đến nay, cửa hàng vẫn hoạt động như một địa chỉ đáng tin cậy, do con gái lớn của bà quản lý.
Hiện nay, NSƯT Mai Châu đã gần 100 tuổi và sống trong sự yêu thương của con cái, cháu chắt. Bà sống cùng tứ đại đồng đường, bốn thế hệ cùng chung một mái nhà. Tuy không còn tham gia đóng phim hay hoạt động nghệ thuật, bà vẫn sống yên bình bên gia đình.
Bà vẫn giữ thói quen tự lập, không muốn làm phiền đến ai và thường tự mình chăm sóc bản thân. Dù sức khỏe đã suy giảm, không thể đi lại lâu hay nói chuyện lâu nhưng trí nhớ của bà vẫn minh mẫn và tinh thần luôn lạc quan.
Bà vẫn nhớ rõ từng bộ phim, từng vai diễn và từng câu thoại mà mình đóng. Với một cuộc đời trọn vẹn và ý nghĩa, NSƯT Mai Châu đã ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng khán giả và đồng nghiệp.
