Ông Hoàng Nam Tiến: Sự phát triển của AI có thể khiến chúng ta trở thành ‘tầng lớp vô dụng trong tương lai gần’
Theo ông, AI không chỉ mở ra cơ hội mà còn đặt ra những thách thức đáng kể, đặc biệt với giới trẻ.
Trong thời đại công nghệ 4.0, trí tuệ nhân tạo (AI) không chỉ đơn thuần là một công cụ hỗ trợ mà đã trở thành yếu tố cách mạng, thay đổi hoàn toàn cách chúng ta làm việc và sống. Từ sản xuất, dịch vụ công nghệ thông tin đến những ngành nghề truyền thống, AI đang định hình một tương lai mới cho nhân loại. Tuy nhiên, như ông Hoàng Nam Tiến - Phó Chủ tịch Hội đồng trường, Trường Đại học FPT - đã nhận định tại "Diễn đàn mở cơ hội nghề nghiệp sinh ra từ công nghệ mới" hồi tháng 10, AI không chỉ mở ra cơ hội mà còn đặt ra những thách thức đáng kể, đặc biệt với giới trẻ.
Ông Hoàng Nam Tiến dẫn lại báo cáo từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế, nhấn mạnh rằng vào năm 2030, 40% lực lượng lao động toàn cầu có thể bị ảnh hưởng bởi AI. Nhiều ngành nghề truyền thống sẽ bị thay thế hoàn toàn bởi các hệ thống tự động, trong khi những ngành nghề mới lại đòi hỏi những kỹ năng mà không phải ai cũng có thể đáp ứng. Ông Tiến cảnh báo nguy cơ xuất hiện một "tầng lớp vô dụng" - những người không thể cạnh tranh với công nghệ và bị đẩy ra ngoài rìa thị trường lao động.
Dự báo này mặc dù gây tranh cãi, nhưng không phải là không có cơ sở. AI không chỉ giới hạn ở việc thực hiện các nhiệm vụ lặp đi lặp lại, mà ngày càng tiến vào các lĩnh vực đòi hỏi tư duy cao cấp như phân tích tài chính, y tế, và sáng tạo nội dung. Điều này đặt ra áp lực lớn lên người lao động, buộc họ phải thích nghi nhanh chóng để duy trì vị thế trong một thị trường lao động biến động không ngừng.
"Với tốc độ phát triển của robot, AI như hiện nay thì 20-30% trong số chúng ta sẽ ngày càng được trọng dụng, trả lương cao hơn. Nhưng 70% còn lại sẽ rơi vào tình trạng "tầng lớp vô dụng trong tương lai gần", ông Tiến nhận định.
Đây là lời cảnh tỉnh không chỉ dành cho giới trẻ mà còn cho mọi lao động trong kỷ nguyên số. Tự học không còn là một lựa chọn mà đã trở thành điều kiện bắt buộc để tồn tại và phát triển. Trong bối cảnh kiến thức và công nghệ thay đổi nhanh chóng, những kỹ năng hôm nay có thể trở nên lỗi thời chỉ trong vài năm tới.
Bên cạnh đó, ông Tiến khuyến khích giới trẻ lựa chọn các ngành nghề đòi hỏi sự sáng tạo, tò mò và cảm xúc - những yếu tố mà AI không thể dễ dàng thay thế. Ông nhấn mạnh rằng, mặc dù AI và robot có thể thay thế hàng trăm triệu công việc hiện tại, nhưng đồng thời cũng sẽ tạo ra một lượng lớn công việc mới. Đây là cơ hội để người lao động bước vào những lĩnh vực sáng tạo như phát triển AI, quản lý dữ liệu, hay kết hợp công nghệ với nghệ thuật và giáo dục.
Những ngành nghề như kỹ sư AI, nhà phân tích dữ liệu lớn, chuyên gia an ninh mạng, hay những lĩnh vực liên quan đến sáng tạo nội dung kỹ thuật số đang trở thành những lựa chọn hấp dẫn. Tuy nhiên, để tận dụng được các cơ hội này, người lao động cần trang bị một bộ kỹ năng hiện đại bao gồm tư duy phân tích, khả năng làm việc liên ngành và kỹ năng mềm.
Thách thức lớn nhất đối với giới trẻ hiện nay là làm thế nào để nhanh chóng thích nghi với các yêu cầu mới của thị trường. Ông Hoàng Nam Tiến đưa ra một bài học quan trọng: sự linh hoạt và khả năng học hỏi không ngừng là yếu tố quyết định thành công trong thời đại AI. Những người chậm thích nghi hoặc không đầu tư vào phát triển bản thân sẽ bị bỏ lại phía sau, nhường chỗ cho những ai sẵn sàng đổi mới và sáng tạo.
"Các bạn trẻ làm ngành gì cũng được nhưng phải làm những ngành nghề có sự tò mò, sáng tạo và cảm xúc thì AI không thể thay thế được. Hãy nhớ rằng, sẽ có hàng trăm triệu công việc sẽ bị thay thế bởi AI và robot nhưng sẽ có hàng trăm triệu công việc nữa sẽ ra đời", ông nói.
AI đang tạo ra một cuộc cách mạng trong thị trường lao động, vừa mang lại cơ hội vừa đặt ra thách thức lớn. Những lời cảnh báo của ông Hoàng Nam Tiến, mặc dù gây nhiều tranh luận, đã chỉ ra một thực tế không thể phủ nhận: nếu không chuẩn bị và thích nghi, người lao động sẽ đứng trước nguy cơ bị đào thải. Tuy nhiên, với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và thái độ học tập suốt đời, mỗi cá nhân đều có thể biến AI từ một mối đe dọa thành một cơ hội để vươn lên.
Thay đổi không phải là điều dễ dàng, nhưng nó là điều cần thiết. Kỷ nguyên AI là thời điểm để chúng ta không chỉ tồn tại mà còn tìm cách tỏa sáng, biến những thách thức thành động lực để phát triển và tạo dựng giá trị mới trong một thế giới đầy biến động.
