Sau chiến thắng của ông Trump, tỷ phú Elon Musk quyết rót tiền lựa chọn Thủ tướng cho một siêu cường ở châu Âu? 

Giới chức Anh đang ngày càng lo ngại trước khả năng vị tỷ phú công nghệ đến từ nước Mỹ Elon Musk - người thường xuyên chỉ trích Thủ tướng đương nhiệm Keir Starmer - có thể tác động mạnh đến cục diện chính trị nước này. 

Thông tin từ Wall Street Journal (WSJ) cho biết ông chủ Tesla đang cân nhắc rót hàng triệu USD  vào Đảng Cải cách (Reform UK) - một lực lượng cánh hữu dân túy đang nổi. Động thái này khiến Chính phủ Anh phải xem xét sửa đổi luật nhằm kiểm soát nguồn tài trợ nước ngoài vào hoạt động chính trị. 

Chính trị gia Nigel Farage - lãnh đạo Đảng Cải cách kiêm đồng minh thân cận của Trump - mới đây đã xác nhận cuộc gặp với "người giàu nhất hành tinh" và tiết lộ khả năng nhận được tài trợ. Điều này có thể thúc đẩy mạnh mẽ vị thế của đảng theo đường lối chống nhập cư này. 

Dù thường xuyên ủng hộ các chính trị gia trong và ngoài nước, việc tài trợ cho một đảng phái nước ngoài sẽ đánh dấu bước đi mới của Musk. Hiện tại, ông chủ yếu sử dụng nền tảng X để truyền bá quan điểm. Tuần này, ông cũng công khai ủng hộ đảng cực hữu Alternative for Germany - lực lượng đang đứng thứ hai trong các cuộc thăm dò trước thềm bầu cử 23/2. 

Ông Farage - nhân vật chủ chốt trong chiến dịch Brexit  - đang tích cực vận động trong giới chính trị gia thân Trump, cảnh báo về một chính phủ Công đảng "cánh tả cực đoan" được lãnh đạo bởi Thủ tướng đương nhiệm tại Anh. 

Đảng Lao động của ông Keir Starmer mới nắm quyền từ tháng 7 năm ngoái sau chiến thắng bầu cử. 

Mới đây, hình ảnh Elon Musk gặp gỡ ông Farage tại Mar-a-Lago, với bức chân dung Trump thời trẻ làm phông nền, đã thu hút sự chú ý. Trên nền tảng X, Farage đăng tải bức ảnh với dòng chú thích "Nước Anh cần cải cách" và nhận được phản hồi "Chắc chắn rồi" từ tỷ phú công nghệ. 

Trước những đồn đoán về khoản tài trợ tiềm năng, ông Farage đã xác nhận đang trong quá trình thảo luận với tỷ phú Musk, dù chưa tiết lộ chi tiết về quy mô và thời điểm. Đầu tháng 12, truyền thông Anh đưa tin về khả năng tỷ phú Elon Musk rót 100 triệu USD, nhưng chính tỷ phú này đã phủ nhận con số cụ thể trên. 

Vấn đề này đang gây xôn xao trong giới chính trị nước Anh vào dịp Giáng sinh. Ngay cả một khoản tài trợ vài triệu USD cũng được xem là đáng kể trong bối cảnh tài chính chính trị Anh. Để so sánh, nhà tài trợ lớn nhất cho Công đảng trong năm nay chỉ đóng góp 2,5 triệu bảng (khoảng 3,1 triệu USD). Tại Mỹ, tỷ phú Elon Musk đã chi tới 250 triệu USD cho các nhóm ủng hộ ông Trump trước thềm bầu cử. 

Trước tình hình này, Chính phủ Anh đang xem xét sửa đổi luật nhằm kiểm soát sự can thiệp chính trị từ nước ngoài, dù chưa có lộ trình cụ thể. Trong khi đó, Đảng Bảo thủ đối lập cũng đang tìm cách thu hút sự quan tâm của vị tỷ phú này. 

Bên cạnh yếu tố chính trị, Musk còn có những liên hệ cá nhân với nước Anh. Bà nội ông sinh tại Liverpool trước khi di cư đến Nam Phi, và ông từng kết hôn với một diễn viên người Anh. 

Mối quan tâm của vị tỷ phú công nghệ đến đảng Reform UK được cho là bắt đầu sau khi ông Farage phát động chiến dịch chống giới cầm quyền và vấn đề di cư bất hợp pháp vào tháng 6. Trên nền tảng X, ông Elon Musk đã chủ động tương tác với Farage về chính sách của đảng này. Một tháng sau, Reform UK đã gây bất ngờ khi giành được 14% phiếu bầu và năm ghế trong quốc hội. 

Làn sóng dân túy đẩy cao những căng thẳng xã hội tại Anh  

Tình hình chính trị - xã hội Anh càng thêm phức tạp sau vụ án mạng ba trẻ em, khi nghi phạm bị nhầm lẫn là người tị nạn. Thực tế, nghi phạm là một thiếu niên 17 tuổi gốc Rwanda mang quốc tịch Anh. Sự việc đã châm ngòi cho các cuộc biểu tình bạo lực  lan rộng khắp quốc gia này. 

Trên nền tảng X, Musk đã có những phát ngôn gây tranh cãi khi cho rằng "nội chiến là điều không thể tránh khỏi" tại Anh do vấn đề nhập cư. Phát ngôn này ngay lập tức bị phía Thủ tướng Starmer bác bỏ. Thái độ chỉ trích của ông Elon Musk càng gay gắt hơn sau khi một số người bị bắt vì kích động bạo lực trên mạng xã hội. 

Mối quan hệ giữa Elon Musk và chính quyền Anh ngày càng căng thẳng khi ông không được mời tới hội nghị thượng đỉnh đầu tư vào tháng 10. Tháng 11, tỷ phú này công khai ủng hộ kiến nghị tổ chức tổng tuyển cử mới, với luận điệu chỉ trích gay gắt các nhà lãnh đạo đảng Lao động Anh  (Công đảng Anh). Ông cũng dự đoán chiến thắng cho Reform UK trong cuộc bầu cử sắp tới. 

Mặc dù Anh có quy định nghiêm ngặt về chi tiêu tranh cử, các đảng vẫn có thể nhận tài trợ không giới hạn thông qua các công ty có trụ sở tại Anh. Musk hiện kiểm soát ba doanh nghiệp tại đây: Twitter UK, Tesla UK và Starlink Internet Services UK. Tuy nhiên, các khoản tài trợ này có thể cần được cổ đông phê duyệt. 

Ủy ban Bầu cử Vương quốc Anh đang đề xuất siết chặt quy định, ngăn các công ty chưa sinh lời tại Anh tài trợ cho hoạt động chính trị. "Hệ thống cần được củng cố", ông Vijay Rangarajan, Giám đốc điều hành Ủy ban nhấn mạnh. 

Đối với ông Nigel Farage - người từng dẫn dắt phong trào Brexit những năm 1990 - bất kỳ khoản tài trợ nào cũng sẽ là bước đột phá. Sau Brexit, ông đã trải qua giai đoạn trầm lắng, thậm chí tham gia show truyền hình thực tế vào năm ngoái. Tuy nhiên, trong sáu tháng qua, ông đã dần khẳng định vị thế trong nghị viện, hướng tới mục tiêu ghế Thủ tướng. 

Dù cuộc tổng tuyển cử có thể diễn ra muộn nhất vào năm 2029, các khảo sát gần đây cho thấy Reform UK đang vượt mặt Đảng Bảo thủ đối lập, trở thành đối thủ nặng ký mới của Công đảng đang nắm quyền. Theo YouGov, ông Farage hiện là chính trị gia được ưa chuộng nhất tại Anh, mặc dù vẫn tồn tại nhiều ý kiến trái chiều. 

Giới chức Reform UK kỳ vọng nguồn tài trợ từ Musk sẽ giúp củng cố vị thế đảng này trong loạt cuộc bầu cử địa phương năm tới. 

Theo Wall Street Journal (WSJ) 

>> Tỷ phú Elon Musk có nhiều tiền hơn cả Jeff Bezos và Mark Zuckerberg cộng lại