Siêu cường châu Á nhắm đến thép Việt bằng đòn thuế mới: Formosa chật vật, HPG, HSG, NKG 'né' được cú sốc? 

Thị trường thép toàn cầu đang chứng kiến đợt xáo trộn chưa từng có khi hàng loạt quốc gia dựng lên rào cản thương mại để chặn dòng thép nhập khẩu ồ ạt, đặc biệt từ Trung Quốc - quốc gia sản xuất hàng tỷ tấn thép mỗi năm. 

Mới đây, Bộ Thương mại Ấn Độ đề xuất áp dụng biện pháp tự vệ tạm thời, áp thuế 12% lên nhiều sản phẩm thép nhập khẩu. Loại thuế này nhắm vào các sản phẩm thép dẹt, đặc biệt không giới hạn ở thép cuộn cán nóng  (HRC) và tôn mạ. Đây là một phần trong chiến lược tổng thể của Ấn Độ nhằm đối phó với tình trạng thép nhập khẩu tăng đột biến, gây thiệt hại nghiêm trọng và khó lường cho ngành công nghiệp nội địa. 

Với động thái này, Ấn Độ chính thức gia nhập nhóm các quốc gia từ châu Á, châu Âu đến Mỹ Latinh trong cuộc đua dựng rào cản thuế quan bảo vệ ngành thép  trong nước. Nguyên nhân sâu xa xuất phát từ cuộc khủng hoảng bất động sản tại Trung Quốc, buộc nước này phải đẩy mạnh xuất khẩu, tạo ra tình trạng dư cung nghiêm trọng trong khi nhu cầu toàn cầu vẫn yếu. Bên cạnh đó, mức thuế 25% do cựu Tổng thống Trump áp đặt càng khiến lượng thép dư thừa có nguy cơ tràn sang các thị trường khác. 

Theo kết luận sơ bộ từ cơ quan thương mại Ấn Độ, mức thuế đề xuất sẽ có hiệu lực trong 200 ngày với phán quyết cuối cùng dự kiến ban hành sau 30 ngày tham vấn và tổ chức các phiên điều trần công khai. 

Ấn Độ áp thuế tự vệ tạm thời 12% với thép nhập khẩu

Nhận định về tác động của biện pháp này, Chứng khoán Vietcap cho rằng xuất khẩu thép của Việt Nam sang Ấn Độ sẽ bị ảnh hưởng, đặc biệt là HRC. Trong năm 2024, thị trường Ấn Độ chiếm khoảng 20% tổng kim ngạch xuất khẩu HRC của Việt Nam, trong đó Formosa là doanh nghiệp chi phối gần như toàn bộ sản lượng. Ngược lại, tỷ trọng của Hòa Phát (HPG ) không đáng kể nên mức độ ảnh hưởng đối với doanh nghiệp này sẽ không lớn. Trước biến động trên, Formosa có thể phải chuyển hướng nguồn cung dư thừa về thị trường nội địa, làm gia tăng cạnh tranh trong nước. 

Dù vậy, rủi ro này được đánh giá là không quá lớn do nguồn cung HRC trong nước đang thiếu hụt và được bảo vệ bởi thuế chống bán phá giá đối với thép nhập khẩu từ Trung Quốc. 

Đối với các công ty sản xuất thép mạ kẽm, thị trường Ấn Độ chỉ chiếm khoảng 2-3% tổng kim ngạch xuất khẩu tôn mạ của Việt Nam trong năm 2024. Các doanh nghiệp lớn như Hoa Sen (HSG ), Nam Kim (NKG ) và Tôn Đông Á (GDA ) có tỷ trọng xuất khẩu sang Ấn Độ dưới 5% tổng sản lượng, do đó tác động trực tiếp không đáng kể. Tuy nhiên, áp lực gián tiếp có thể xuất hiện khi lượng thép dư thừa từ thị trường Ấn Độ được chuyển hướng về Việt Nam. 

>> EU 'giáng đòn' thuế lên thép HRC Việt Nam: Hòa Phát bất ngờ 'miễn nhiễm', Formosa dính mức 12,1%