Thanh tra tín dụng bất động sản: Nhận diện 'chủ nợ' và 'con nợ' trên sàn chứng khoán
Tính đến cuối quý III/2024, nhiều ngân hàng đã rót vốn hàng trăm nghìn tỷ đồng vào lĩnh vực bất động sản, trong khi các doanh nghiệp ngành này cũng đang gánh trên vai khoản nợ vay hàng chục nghìn tỷ đồng.
Kiểm soát chất lượng tín dụng vào doanh nghiệp BĐS
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký công điện yêu cầu các bộ, ngành và địa phương tập trung xử lý tình trạng thao túng giá và đầu cơ bất động sản. Cần tăng cường thanh tra các dự án đầu tư, kiểm tra việc định giá tài sản bảo đảm tại các tổ chức tín dụng để bảo đảm khách quan, hợp lý, tuân thủ quy định và tránh gây bất ổn thị trường.
 |
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng khẳng định vốn đầu tư vào bất động sản đòi hỏi giá trị lớn, thời hạn dài và phải huy động từ nhiều kênh. Các tổ chức tín dụng tự quyết định cấp tín dụng dựa trên thỏa thuận với khách hàng, đảm bảo an toàn hệ thống và khả năng thu hồi vốn.
Cuộc điều tra xu hướng tín dụng của NHNN cho thấy rủi ro tín dụng có xu hướng tăng nhẹ ở 5/16 lĩnh vực khảo sát, trong đó bất động sản và xây dựng là lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro cao nhất. Tính đến cuối tháng 9/2024, dư nợ tín dụng bất động sản phục vụ mục đích tự sử dụng đạt 1,88 triệu tỷ đồng (tăng 4,62%), trong khi dư nợ kinh doanh bất động sản hơn 1,26 triệu tỷ đồng (tăng 16%).
Theo báo cáo NHNN, đến ngày 28/10/2024, tổng dư nợ tín dụng bất động sản đạt 3,15 triệu tỷ đồng, chiếm khoảng 20% tổng dư nợ toàn nền kinh tế.
Ngân hàng nào đang cho vay BĐS nhiều?
Sau thời gian trầm lắng, thị trường bất động sản đang dần phục hồi. Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) cho biết, quý III/2024 chứng kiến sự cải thiện nhờ các chính sách hỗ trợ từ Chính phủ và nền kinh tế ổn định. Tín dụng cho vay bất động sản cũng có xu hướng tăng trở lại.
Tính đến cuối quý III/2024, dư nợ cho vay bất động sản của 13 ngân hàng niêm yết tăng 23,1% so với cuối năm 2023, chiếm 16,2% tổng dư nợ tín dụng. Các ngân hàng có tốc độ tăng trưởng mạnh gồm VIB (tăng 275,1%), Kienlongbank (tăng 171,9%), VPBank (tăng 43,5%) và Techcombank (tăng 18,6%). Đặc biệt, Techcombank chiếm tỷ trọng cho vay bất động sản lớn nhất, khoảng 60% dư nợ, chủ yếu dành cho doanh nghiệp và cá nhân.
Tuy nhiên, một số ngân hàng như PGBank và LPBank lại ghi nhận dư nợ giảm lần lượt 19,9% và 11,3%.
 |
Dữ liệu tài chính quý III/2024 cho thấy nhiều doanh nghiệp lớn niêm yết trên sàn chứng khoán ghi nhận dư nợ vay hàng chục nghìn tỷ (bao gồm cả trái phiếu phát hành và vay ngân hàng). CTCP Tập đoàn Đầu tư Địa ốc No Va (NVL ) có dư nợ vay 59.800 tỷ đồng (tăng 4%). Đây là chưa kể các doanh nghiệp chưa niêm yết trên sàn chứng khoán.
Xu hướng chung ở nhóm doanh nghiệp bất động sản trên sàn chứng khoán là dùng hàng tồn kho, cổ phiếu để thế chấp, làm tài sản đảm bảo cho các khoản vay.
>> Cổ phiếu Novaland (NVL) về đáy lịch sử: Nguy cơ làn sóng giải chấp quay trở lại
 |
| Dư nợ vay tài chính của các doanh nghiệp bất động sản trên sàn chứng khoán |
PGS.TS Nguyễn Hữu Huân từ Trường Kinh doanh UEH nhận định dòng vốn vào bất động sản đang ấm lên, nhưng cần kiểm soát chặt chẽ để hạn chế tình trạng đầu cơ. Ông Huân nhấn mạnh, các ngân hàng cần nắn dòng vốn vào phân khúc có nhu cầu thực, tránh tạo bong bóng tài sản.
NHNN cũng khẳng định không siết tín dụng bất động sản mà tăng cường khả năng tiếp cận vốn cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc cấp tín dụng phụ thuộc vào quyết định của từng tổ chức tín dụng, dựa trên nguồn vốn huy động và yêu cầu an toàn tài chính.
Có thể thấy, nhu cầu vay vốn bất động sản tại Việt Nam được dự báo tiếp tục tăng, song sự phát triển bền vững của thị trường này đòi hỏi sự hỗ trợ từ các chính sách vĩ mô, ổn định tài chính và biện pháp quản lý hiệu quả. Sự phối hợp chặt chẽ giữa NHNN, các ngân hàng và Chính phủ sẽ là yếu tố then chốt để hạn chế rủi ro, đảm bảo thị trường bất động sản phát triển lành mạnh.
