Thị xã được quy hoạch vuông vức như ‘Barcelona của Việt Nam’ chuẩn bị ‘cất cánh’ lên thành phố
Dù sở hữu diện tích gần 83km2 và mật độ dân số đông đúc, thị xã này vẫn giữ được sự thông thoáng nhờ cách quy hoạch sáng tạo, độc đáo.
Thị xã được ví như ‘Barcelona của Việt Nam”
Tại Việt Nam, các thành phố  lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh thường được quy hoạch theo hướng phát triển từ trung tâm lan tỏa ra vùng ngoại ô. Tuy nhiên, thị xã Hòa Thành (Tây Ninh) lại sở hữu một mô hình quy hoạch  khác biệt: cấu trúc ô bàn cờ. Các con đường tại đây được thiết kế vuông góc, tạo thành mạng lưới giao thông chặt chẽ và hợp lý.
Mô hình quy hoạch này tương tự với những thành phố nổi tiếng trên thế giới như Barcelona (Tây Ban Nha), New York và Seattle (Mỹ). Điểm ưu việt của phương pháp này là giúp phân tán lưu lượng giao thông, giảm thiểu ùn tắc, đặc biệt tại các khu vực trung tâm đô thị. Tuy nhiên, một hạn chế của kiểu quy hoạch này là đường di chuyển thực tế thường dài hơn so với khoảng cách đường chim bay.
"Trái tim" của thị xã Hòa Thành là chợ Long Hoa, được xây dựng từ những năm 1950. Không chỉ là trung tâm thương mại lớn nhất tỉnh, chợ Long Hoa còn đóng vai trò kết nối giao thông, với tám tuyến đường chính tỏa ra khắp thị xã, tương tự như vai trò biểu tượng của nhà thờ La Sagrada Familia tại Barcelona. Đây cũng là một điểm đến hấp dẫn cho du khách khi ghé thăm Tây Ninh.
Phường Long Hoa, khu vực có mật độ dân số khoảng 9.000 người/km², tương đương với quận Hà Đông (Hà Nội), vẫn giữ được sự thông thoáng giao thông nhờ áp dụng mô hình ô bàn cờ. Không gian đô thị được phân chia hợp lý, đảm bảo việc di chuyển thuận tiện dù mật độ dân cư đông đúc.
Không chỉ riêng khu vực trung tâm, một số phường ở phía Bắc Hòa Thành (nay đã sáp nhập vào thành phố Tây Ninh) cũng tuân theo kiểu quy hoạch tương tự. Đáng chú ý, những khu vực này gần như được bảo tồn nguyên trạng từ đồ án quy hoạch được lập cách đây 20 năm.
Sự kết hợp giữa tầm nhìn quy hoạch hiện đại và cách bảo tồn hiệu quả giúp Hòa Thành nổi bật như một ví dụ điển hình về cách quy hoạch đô thị thông minh, vừa đảm bảo giao thông thông suốt vừa duy trì được nét đặc trưng văn hóa và lịch sử của địa phương.
Thị xã Hòa Thành sẽ lên thành phố
Thị xã Hòa Thành chính thức được thành lập vào tháng 2/2020, dựa trên cơ sở diện tích tự nhiên 82,92km2 và dân số 147.666 người, tách ra từ huyện Hòa Thành, tỉnh Tây Ninh. Sau khi thành lập, thị xã được chia thành 4 phường và 4 xã.
Và mới đây, theo Quyết định phê duyệt Chương trình phát triển đô thị thị xã Hòa Thành, tỉnh Tây Ninh giai đoạn đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2035 của UBND tỉnh Tây Ninh, thị xã  Hòa Thành được định hướng phát triển lên thành phố. Hiện tại, Tây Ninh đã có một thành phố trực thuộc tỉnh là thành phố Tây Ninh.
Theo nội dung quyết định, UBND tỉnh Tây Ninh đặt mục tiêu phát triển Hòa Thành trở thành trung tâm thương mại, dịch vụ, và du lịch của tỉnh. Đô thị này sẽ được xây dựng theo hướng thông minh, bền vững, tăng trưởng xanh, đồng thời chú trọng cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân. Các giá trị văn hóa đặc trưng của đô thị cũng sẽ được bảo tồn. Ngoài ra, Hòa Thành sẽ đóng vai trò kết nối và lan tỏa giao thông đô thị, liên kết chặt chẽ với thành phố Tây Ninh và các khu vực lân cận nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội toàn diện.
Để thực hiện kế hoạch phát triển, tỉnh Tây Ninh đã đưa ra các mục tiêu cụ thể cho thị xã Hòa Thành theo từng giai đoạn. Đến năm 2025, Hòa Thành sẽ phấn đấu hoàn thiện các tiêu chí đô thị loại 3, tập trung khắc phục những tiêu chuẩn còn thiếu hoặc đạt thấp. Giai đoạn 2026-2030, mục tiêu là nâng cấp Hòa Thành lên thành phố trực thuộc tỉnh, đồng thời đạt trên 75/100 điểm tiêu chí đô thị loại 2. Từ năm 2030 đến 2035, thị xã sẽ tiếp tục hoàn thiện để đạt chuẩn đô thị loại 2.
Để đạt được những mục tiêu này, Tây Ninh sẽ phát triển các khu đô thị mới, xây dựng nhà ở theo dự án và cải tạo, chỉnh trang đô thị tại các khu vực trung tâm và những nơi có mật độ nhà ở cao. Ngoài ra, các khu dân cư nông thôn hiện hữu cũng sẽ được cải thiện. Các khu đô thị mới sẽ được quy hoạch để tạo sự hòa hợp về không gian, kiến trúc và cảnh quan, tập trung ở những khu vực trọng điểm như trung tâm thị xã, Quốc lộ 22B, và đường cao tốc Gò Dầu - Xa Mát, đảm bảo đáp ứng các tiêu chuẩn đô thị đã được phân loại.
Bên cạnh đó, các phường Hiệp Tân, Long Thành Trung, Long Thành Bắc, và xã Trường Hòa được quy hoạch để phát triển thành các khu đô thị và khu dân cư nông thôn mới. Các dự án nhà ở tại khu vực này sẽ được triển khai với định hướng mật độ thấp và trung bình, đặc biệt tập trung tại các xã vùng ngoại ô.
Để hiện thực hóa kế hoạch này, tỉnh Tây Ninh sẽ huy động nhiều nguồn vốn khác nhau, bao gồm ngân sách nhà nước, các nguồn vốn hợp pháp khác thông qua hình thức hỗ trợ, đối ứng, vay vốn, xã hội hóa, và kêu gọi đầu tư từ các tổ chức, doanh nghiệp.
Theo Báo Tây Ninh, thị xã Hòa Thành sở hữu hệ thống giao thông quy hoạch theo dạng ô bàn cờ với mật độ lớn. Để phát huy hiệu quả, địa phương cần được tỉnh hỗ trợ nguồn lực tài chính, đặc biệt là các tuyến đường kết nối với các khu vực lân cận nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời, việc bổ sung kinh phí để nâng cấp và mở rộng các trục đường chính đô thị là cần thiết, góp phần cải thiện diện mạo và nâng tầm địa phương.
Trong năm 2024, thị xã Hòa Thành đã được phê duyệt kế hoạch vốn đầu tư công với tổng kinh phí gần 181 tỷ đồng. Cụ thể, nguồn vốn do tỉnh quản lý hơn 40,3 tỷ đồng, ngân sách tỉnh hỗ trợ mục tiêu gần 59 tỷ đồng, và ngân sách thị xã đóng góp khoảng 82 tỷ đồng.
Thị xã Hòa Thành đã phân bổ chi tiết nguồn vốn cho các đơn vị chủ đầu tư, đảm bảo đạt 100% kế hoạch đề ra. Tính đến ngày 29/11, giá trị khối lượng thực hiện và giải ngân đạt hơn 152 tỷ đồng, tương ứng 84,14% kế hoạch vốn, bao gồm cả các công trình chuyển tiếp và các dự án khởi công mới.
Năm 2018, Hòa Thành được công nhận là đô thị loại 4, và đến năm 2020, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chính thức công nhận Hòa Thành là thị xã. Theo Nghị quyết của Đảng bộ thị xã Hòa Thành nhiệm kỳ 2020-2025, địa phương đặt mục tiêu đạt tiêu chuẩn đô thị loại 3 vào cuối năm 2025, đồng thời đề nghị công nhận là thành phố trực thuộc tỉnh.
Tổng hợp