Thủ tướng: Cương quyết xử lý vi phạm, chống khai thác hải sản bất hợp pháp 

Chiều 7/10, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị thúc đẩy các giải pháp chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), chuẩn bị đón và làm việc với đoàn thanh tra của Ủy ban Châu Âu (EC) lần thứ 4. 

Sau 3 đợt thanh tra của EC, kết quả triển khai thực hiện chống khai thác IUU đã có sự chuyển biến. Tuy nhiên, công tác chống khai thác IUU vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập cần giải quyết trong thời gian tới. Kết quả chưa đạt được như mong muốn, vẫn có tình trạng tàu cá, ngư dân vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; việc xử phạt hành vi vi phạm có nơi, có lúc còn chưa thực sự nghiêm túc… 

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính  nhấn mạnh chống khai thác IUU chính là vì lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích của người dân, chứ không phải vì việc thanh tra, kiểm tra của EC. 

Thủ tướng nêu rõ phải giải quyết dứt điểm khuyến cáo của các nước, các tổ chức quốc tế, trong đó có EC; không để phát sinh vấn đề phức tạp mới trong quản lý và khai thác nguồn lợi thủy sản; chấm dứt đánh bắt, khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo, không theo quy định. 

Về nhiệm vụ, giải pháp, Thủ tướng yêu cầu bộ, ngành, địa phương và các cơ quan tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, hành động quyết liệt để khẩn trương hoàn thành khắc phục tồn tại, hạn chế... 

Bộ Ngoại giao thông qua các kênh ngoại giao truyền tải thông điệp thể hiện quyết tâm chính trị của Chính phủ Việt Nam trong nỗ lực chống khai thác IUU, ngăn chặn tàu cá, ngư dân Việt Nam vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. 

Các cơ quan chức năng cần phối hợp tốt với các nước trong kiểm soát hoạt động đánh bắt và xử lý trường hợp vi phạm phù hợp với luật pháp quốc tế trên tinh thần nhân văn, nhân đạo; đồng thời bảo vệ lợi ích hợp pháp, chính đáng của Việt Nam và ngư dân Việt Nam. 

Thủ tướng giao Bộ Quốc phòng chủ trì, phối hợp các tỉnh, thành ven biển và bộ, ngành tập trung thực hiện các biện pháp mạnh, kiên quyết không để xảy ra tình trạng tàu cá Việt Nam khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. 

Bộ Công an khẩn trương củng cố hồ sơ, truy tố vụ việc môi giới, móc nối đưa tàu cá, ngư dân Việt Nam đi khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật. 

Tổng rà soát, xử lý nghiêm tàu cá "3 không"  

Bộ NN&PTNT chủ động phối hợp, hỗ trợ các địa phương trong việc đón và làm việc với đoàn thanh tra của EC một cách công tâm, khách quan, trách nhiệm, đảm bảo đạt kết quả tốt nhất, hướng tới sớm gỡ cảnh báo "Thẻ vàng". 

Trong quá trình đoàn thanh tra của EC, cần chuẩn bị hồ sơ, tài liệu liên quan đầy đủ, khách quan, trung thực, tận dụng mọi cơ hội giải thích, chứng minh cho đoàn hiểu, nắm được hoàn cảnh, điều kiện ngành thủy sản Việt Nam... 

"Các địa phương phải hợp tác, thẳng thắn, trung thực, khiêm tốn, cầu thị, lắng nghe, không đối phó để có kết quả tốt nhất trong đợt thanh tra của EC", Thủ tướng nhắc nhở. 

Thủ tướng yêu cầu các tỉnh, thành ven biển thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, trong đó có công tác quy hoạch, nuôi trồng và chế biến hải sản, tạo công ăn việc làm, sinh kế ổn định, lâu dài cho người dân. Còn hoạt động đánh bắt cần theo hướng phát triển bền vững; tuyên truyền, giáo dục, động viên ngư dân hoạt động theo đúng pháp luật Việt Nam và quốc tế. 

Người đứng đầu Chính phủ lưu ý, kiên quyết không để xảy ra tình trạng tàu cá địa phương khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; gắn trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp và lực lượng chức năng với kết quả thực hiện. 

Thủ tướng yêu cầu các địa phương phối hợp chặt chẽ với Bộ NN&PTNT tổng kiểm tra, rà soát toàn bộ số lượng tàu cá, nắm được thực trạng tàu cá (số lượng đã đăng ký, đăng kiểm, cấp phép; số lượng chưa đăng ký, đăng kiểm, cấp phép hoặc hết hạn, tàu cá hoạt động trên địa bàn ngoài tỉnh; tàu cá chưa lắp đặt thiết bị giám sát hành trình VMS...). 

Sàng lọc, phân loại đảm bảo theo dõi, giám sát được toàn bộ hoạt động của đội tàu, xử lý theo quy định pháp luật đối với trường hợp vi phạm; đặc biệt tàu cá "3 không" (không đăng ký, không đăng kiểm, không cấp phép). 

Các địa phương theo dõi, giám sát chặt chẽ tàu cá hoạt động trên biển, đảm bảo thực hiện đúng quy định bật thiết bị VMS khi tham gia khai thác hải sản. Trong đó xử lý nghiêm, triệt để trường hợp vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài, vi phạm quy định về VMS... 

Thực hiện nghiêm quy định quản lý tàu cá, hoàn thành 100% đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản; cập nhật đầy đủ dữ liệu tàu cá vào Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase), số liệu đảm bảo thống nhất tại báo cáo của địa phương và trên VNFishbase. 

Đồng thời, kiểm soát tàu cá ra vào cảng, xuất nhập bến; giám sát chặt chẽ sản lượng thủy sản khai thác bốc dỡ qua cảng; đảm bảo 100% tàu cá cập cảng chỉ định, giám sát 100% sản lượng thủy sản khai thác. 

Thủ tướng đề nghị Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam, các hiệp hội, doanh nghiệp chung tay, đồng hành trong thực hiện các quy định về IUU, không thu mua, chế biến, xuất khẩu sản phẩm có nguồn gốc IUU. 

Với ngư dân, Thủ tướng cho rằng cần đề cao ý thức, trách nhiệm, tham gia đóng góp bảo vệ môi trường và phát huy nghĩa vụ công dân trong quan hệ với các nước. 

"Chúng ta lấy người dân là trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu và là nguồn lực, động lực phát triển, nếu mọi người dân làm tốt, thực hiện hiệu quả thì cả nước mới làm tốt, thực hiện hiệu quả. Cần làm sao để người dân có ý thức, thực hiện nghiêm "đi khai, về báo" một cách tự giác vì lợi ích của chính mình và của cộng đồng, của đất nước", Thủ tướng nhấn mạnh. 

Thủ tướng kêu gọi tinh thần trách nhiệm và hành động của tất cả các cấp, các ngành trong công tác chống khai thác IUU, nhất là người đứng đầu, đặc biệt là cấp cơ sở - nơi trực tiếp tiếp xúc, quản lý ngư dân. 

Thủ tướng đề nghị coi đây là một tiêu chí xem xét trong đánh giá công tác điều hành, quản lý, xếp loại cán bộ các cấp năm 2023 và các năm tiếp theo.