Trung Quốc đối mặt gần 200 vụ kiện lên WTO chỉ trong 1 năm
Việc Trung Quốc ngày càng đẩy mạnh xuất khẩu đã làm dấy lên phản ứng mạnh mẽ từ nhiều quốc gia, đặc biệt là khi các nền kinh tế phát triển và các quốc gia mới nổi cùng nhau tăng cường rào cản thương mại.
Nghiên cứu của giáo sư kinh tế Lu Feng (Đại học Bắc Kinh) cho thấy năm 2024, Trung Quốc đã trở thành đối tượng của 198 vụ điều tra thương mại tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Con số này gấp đôi so với năm trước và chiếm gần một nửa số tranh chấp toàn cầu.
Trong bối cảnh kinh tế nội địa suy yếu và khủng hoảng ngành bất động sản tiếp diễn, Trung Quốc phải dựa vào xuất khẩu để duy trì tăng trưởng. Điều này khiến thặng dư thương mại của nước này tăng lên tới gần 1.000 tỷ USD vào năm 2024, đẩy hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc tràn ngập ra thị trường quốc tế và làm dấy lên phản ứng dữ dội từ nhiều quốc gia.
Đặc biệt, khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tái nhậm chức vào tháng 1/2025, ông đã ngay lập tức áp đặt thuế bổ sung 20% đối với tất cả hàng hóa Trung Quốc. Các chuyên gia dự đoán động thái này sẽ tạo ra hiệu ứng domino, buộc hàng hóa Trung Quốc phải chuyển hướng sang thị trường khác, đặc biệt là các quốc gia phát triển, từ đó làm gia tăng căng thẳng thương mại toàn cầu.
Nhà kinh tế François Chimits tại Viện Mercator nhận xét: "Mỹ và Nhật Bản càng gia tăng rào cản đối với Trung Quốc, EU sẽ càng phải tiếp nhận một lượng lớn hàng hóa dư thừa từ quốc gia này".
Được biết Ủy ban châu Âu đã mở 21 cuộc điều tra thương mại đối với các sản phẩm Trung Quốc trong năm 2024, bao gồm xi-lanh thép, gỗ dán, nến và giấy trang trí. Con số này gấp hơn 2 lần so với năm 2023, khi chỉ có 9 vụ kiện.
Điều đáng chú ý là cả những quốc gia đang phát triển cũng tham gia vào cuộc chiến thương mại với Trung Quốc. Hơn một nửa số vụ kiện năm ngoái đến từ các nền kinh tế mới nổi, trong đó Ấn Độ dẫn đầu với 37 vụ, Brazil theo sau với 19 vụ và Thổ Nhĩ Kỳ có 9 vụ.
Ngay cả Nga, đối tác chiến lược của Trung Quốc, cũng bày tỏ sự lo ngại trước làn sóng sản phẩm giá rẻ này. Mới đây, Moscow đã áp đặt "phí tái chế" để hạn chế sự bùng nổ nhập khẩu ô tô Trung Quốc - sản phẩm chiếm gần 2/3 thị trường Nga sau các lệnh trừng phạt của phương Tây.
Theo Chimits, chiến lược mở rộng năng lực công nghiệp công nghệ cao của Chủ tịch Tập Cận Bình đang tạo ra những thách thức lớn cho các đối tác thương mại của Trung Quốc.
"Khi bạn là một quốc gia lớn như Trung Quốc, bạn cần phải nhận thức rõ tác động từ sự mất cân bằng của mình đối với phần còn lại của thế giới", ông bình luận.
Bất chấp việc các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc gần đây đã cam kết kích thích tiêu dùng nội địa, nhưng những kế hoạch này bị đánh giá vẫn thiếu tính cụ thể.
Peng Sen, cựu quan chức cấp cao của cơ quan hoạch định Nhà nước Trung Quốc, thừa nhận rằng cần phải có một sự thay đổi căn bản trong mô hình tăng trưởng của Trung Quốc.
Ông chia sẻ: "Chúng tôi đã ưu tiên sản xuất hơn tiêu dùng trong một thời gian dài, và hệ thống chính sách của chúng tôi không thực sự thân thiện với tiêu dùng, dẫn đến tình trạng tiêu dùng bị kiềm chế".
Theo Financial Times
