Trung Quốc 'trả đũa' Mỹ bằng loạt thuế quan mới từ ngày 10/2, chiến tranh thương mại bùng nổ? 

Mới đây, Trung Quốc đã tuyên bố áp thuế đối với hàng nhập khẩu từ Mỹ, đáp trả nhanh chóng các mức thuế mới mà Mỹ vừa áp đặt lên hàng hóa Trung Quốc. Điều này làm leo thang cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, ngay cả khi Tổng thống Donald Trump tạm hoãn áp thuế đối với Mexico và Canada. 

Mức thuế bổ sung 10% đối với toàn bộ hàng nhập khẩu từ Trung Quốc vào Mỹ chính thức có hiệu lực vào lúc 12:01 sáng ET thứ Ba (05:01 GMT), sau khi ông Trump nhiều lần cảnh báo Bắc Kinh không nỗ lực đủ để ngăn chặn dòng chảy ma túy bất hợp pháp vào Mỹ. 

Ngay sau đó, Bộ Tài chính Trung Quốc thông báo sẽ áp thuế 15% đối với than và khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Mỹ, cùng mức thuế 10% đối với dầu thô, thiết bị nông nghiệp và một số loại ô tô. Các mức thuế mới này sẽ có hiệu lực từ ngày 10/2. 

Trung Quốc cũng tuyên bố bắt đầu điều tra chống độc quyền đối với Google của Alphabet Inc, đồng thời đưa PVH Corp (công ty mẹ của thương hiệu Calvin Klein) và công ty công nghệ sinh học Mỹ Illumina vào danh sách "thực thể không đáng tin cậy".
 

Ngoài ra, Bộ Thương mại và Hải quan Trung Quốc cho biết họ sẽ áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với vonfram, tellurium, ruthenium, molypden và các mặt hàng liên quan đến ruthenium nhằm "bảo vệ lợi ích an ninh quốc gia". Trung Quốc hiện kiểm soát phần lớn nguồn cung các loại đất hiếm quan trọng này trên toàn cầu, vốn thiết yếu cho quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch.
 

Không có sự nhượng bộ nào cho Trung Quốc   

Vào thứ Hai, ông Trump đã đình chỉ kế hoạch áp thuế  25% đối với Mexico và Canada vào phút chót, đồng ý tạm hoãn trong 30 ngày để đổi lấy các nhượng bộ liên quan đến kiểm soát biên giới và phòng chống tội phạm từ hai quốc gia láng giềng này.
 

Tuy nhiên, không có sự nhượng bộ nào dành cho Trung Quốc, và phát ngôn viên Nhà Trắng cho biết ông Trump sẽ không trao đổi với Chủ tịch Tập Cận Bình cho đến cuối tuần.
 

Trong nhiệm kỳ đầu tiên vào năm 2018, ông Trump từng khởi xướng một cuộc chiến thương mại kéo dài hai năm với Trung Quốc về vấn đề thặng dư thương mại khổng lồ của Bắc Kinh với Washington. Hai bên đã áp dụng các mức thuế trả đũa lên hàng trăm tỷ USD hàng hóa, gây xáo trộn chuỗi cung ứng toàn cầu và ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế thế giới. 

"Cuộc chiến thương mại đang ở giai đoạn đầu, nên khả năng tiếp tục áp thuế là rất cao", Oxford Economics nhận định khi hạ dự báo tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc. Ông Trump cảnh báo có thể tăng thêm thuế với Trung Quốc nếu Bắc Kinh không kiểm soát được dòng chảy của fentanyl - một loại opioid gây chết người - vào Mỹ.
 

"Hy vọng Trung Quốc sẽ ngừng gửi fentanyl cho chúng tôi, nếu không, mức thuế sẽ tăng đáng kể", ông Trump  nói vào thứ Hai. Trung Quốc gọi fentanyl là vấn đề nội bộ của Mỹ và tuyên bố sẽ khiếu nại lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) cũng như thực hiện các biện pháp đáp trả khác, nhưng vẫn để ngỏ khả năng đàm phán.
 

Mỹ chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng lượng dầu thô nhập khẩu của Trung Quốc, khoảng 1,7% vào năm ngoái với giá trị khoảng 6 tỷ USD. 

Năm 2019, Bắc Kinh từng áp thuế trừng phạt đối với LNG của Mỹ để trả đũa việc Washington tăng thuế với hàng hóa Trung Quốc. Tuy nhiên, mức độ căng thẳng hiện tại cao hơn, khi Trung Quốc nhập khẩu 4,16 triệu tấn LNG từ Mỹ vào năm 2024, trị giá 2,41 tỷ USD, gần gấp đôi khối lượng năm 2018.
 

Thị trường chứng khoán Hồng Kông giảm bớt đà tăng sau động thái trả đũa của Trung Quốc, trong khi đồng USD mạnh lên và đồng nhân dân tệ suy yếu, kéo theo sự sụt giảm của đồng đô la Úc.
 

"Khác với Mexico và Canada, rõ ràng Mỹ và Trung Quốc khó đạt được thỏa thuận về những yêu cầu kinh tế và chính trị mà Trump đưa ra. Sự lạc quan trước đây của thị trường về một thỏa thuận nhanh chóng vẫn còn nhiều bất ổn”, Gary Ng, nhà kinh tế cấp cao tại Natixis (Hồng Kông) nhận định. "Ngay cả khi hai nước đạt được thỏa thuận về một số vấn đề, việc sử dụng thuế quan như một công cụ thường xuyên có thể trở thành nguồn gốc gây biến động lớn cho thị trường trong năm nay."
 

Thỏa thuận với các nước láng giềng  

Tại Ottawa và Mexico City, các nhà lãnh đạo bày tỏ sự nhẹ nhõm sau khi Thủ tướng Canada Justin Trudeau và Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum cho biết họ đã đồng ý tăng cường các nỗ lực kiểm soát biên giới nhằm đáp ứng yêu cầu của ông Trump về việc trấn áp nhập cư và buôn lậu ma túy. Điều này giúp trì hoãn mức thuế 25% dự kiến có hiệu lực vào thứ Ba trong vòng 30 ngày.
 

Canada đã đồng ý triển khai công nghệ và nhân sự mới dọc biên giới với Mỹ, đồng thời phát động các chiến dịch phối hợp để chống tội phạm có tổ chức, buôn lậu fentanyl và rửa tiền. Mexico cam kết tăng cường an ninh biên giới phía Bắc với 10.000 thành viên Vệ binh Quốc gia để ngăn chặn dòng chảy nhập cư và ma túy bất hợp pháp.
 

"Với tư cách là Tổng thống, trách nhiệm của tôi là đảm bảo an toàn cho tất cả người dân Mỹ, và tôi đang thực hiện điều đó. Tôi rất hài lòng với kết quả ban đầu này", ông Trump viết trên mạng xã hội.
 

Các Hiệp hội công nghiệp Canada, lo ngại về sự gián đoạn chuỗi cung ứng, đã hoan nghênh quyết định tạm hoãn áp thuế. "Đó là một tin rất đáng khích lệ", Chris Davison, người đứng đầu một hiệp hội thương mại của các nhà sản xuất cải dầu Canada, cho biết. "Chúng tôi có một ngành công nghiệp tích hợp cao, mang lại lợi ích cho cả hai nước".
 

Mục tiêu tiếp theo: Liên minh Châu Âu
  

Ông Trump cũng ám chỉ rằng Liên minh châu Âu (EU) gồm 27 quốc gia có thể là mục tiêu tiếp theo của các chính sách thương mại cứng rắn của ông, nhưng chưa công bố thời điểm cụ thể.
 

Tại hội nghị thượng đỉnh không chính thức ở Brussels hôm thứ Hai, các nhà lãnh đạo EU tuyên bố họ sẽ sẵn sàng đáp trả nếu Mỹ áp thuế, nhưng vẫn kêu gọi đàm phán và giải quyết bằng lý trí.
 

Mỹ hiện là đối tác thương mại và đầu tư lớn nhất của EU. Trong khi đó, Trump gợi ý rằng Anh, nước đã rời EU vào năm 2020, có thể được miễn trừ khỏi các mức thuế mới.
 

Ông Trump thừa nhận rằng thuế quan có thể gây ra một số khó khăn tạm thời cho người tiêu dùng Mỹ, nhưng khẳng định chúng là cần thiết để kiềm chế nhập cư, chống buôn lậu ma túy và thúc đẩy ngành công nghiệp trong nước. 

Theo Reuters 

>> Ông Putin khẳng định châu Âu sẽ sớm ‘đầu hàng’ trước ông Trump