Tỷ giá USD/VND cuối năm 2024: Kỳ vọng vào kiều hối và FDI sau 9 tháng 'sóng gió' 

Biến động tỷ giá USD/VND: Chặng đường nhiều sóng gió trong 9 tháng đầu năm 2024  

Trong 9 tháng đầu năm 2024, tỷ giá USD/VND đã trải qua nhiều biến động đáng kể. Sau khi tăng mạnh trong nửa đầu năm, tỷ giá dần hạ nhiệt trong quý III. Cụ thể, theo KBSV, tính đến ngày 30/09/2024, tỷ giá liên ngân hàng USD/VND ghi nhận ở mức 24.568 VND/USD, tăng 1,23% so với đầu năm, nhưng đã giảm so với mức tăng 4,9% YTD (Year-to-Date) vào cuối quý II. Đà giảm này phản ánh sự suy yếu của đồng USD trên thị trường quốc tế do tác động từ việc Fed cắt giảm lãi suất, cùng với sự giảm dần nhu cầu ngoại tệ trong nước. 

Biểu đồ tỷ giá USD/VND từ năm 2022 đến 2024: Phân tích biến động trên các thị trường - Nguồn: Bloomberg, Fiingroup, KBSV.

Một yếu tố quan trọng đóng góp vào sự giảm giá của đồng USD là quyết định cắt giảm lãi suất của Fed  trong quý III. Fed đã giảm 50 điểm cơ bản, nhằm nới lỏng chính sách tiền tệ trước những lo ngại về suy thoái kinh tế toàn cầu. Theo KBSV, động thái này đã khiến chỉ số DXY (Dollar Index) - chỉ số đo lường sức mạnh của đồng USD so với các đồng tiền khác - giảm mạnh. Điều này giúp giảm áp lực lên tỷ giá USD/VND, khi đồng VND mạnh lên so với USD. 

Biến động mức mất giá của các đồng tiền so với USD trong năm 2024 - Nguồn: Bloomberg, KBSV.

Bên cạnh đó, các chuyên gia từ KBSV cũng cho rằng nhu cầu mua ngoại tệ để nhập khẩu của Việt Nam cũng giảm dần trong quý III. Các doanh nghiệp trong nước đã hoàn thành phần lớn các kế hoạch nhập khẩu nguyên liệu, vật tư phục vụ sản xuất trong nửa đầu năm và đang điều chỉnh lượng dự trữ hàng hóa. Việc này làm giảm bớt áp lực lên nhu cầu ngoại tệ và giúp ổn định tỷ giá trong nước. 

Tuy nhiên, bước sang tháng 10/2024, tỷ giá USD/VND đã bắt đầu tăng trở lại. Nguyên nhân chính là do các dữ liệu kinh tế tích cực từ Hoa Kỳ, bao gồm báo cáo việc làm phi nông nghiệp tháng 9, cho thấy Mỹ đã tạo thêm 254 nghìn việc làm, cao hơn nhiều so với mức 159 nghìn của tháng trước đó và vượt xa dự báo. Tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ cũng giảm xuống còn 4,1%, so với 4,2% của tháng 8, khiến đồng USD phục hồi sức mạnh, tạo áp lực tăng lên tỷ giá USD/VND. 

Tỷ giá chợ đen và sự điều chỉnh thị trường vàng của NHNN  

Ngoài diễn biến tỷ giá trên thị trường liên ngân hàng, tỷ giá USD/VND trên thị trường chợ đen cũng có xu hướng giảm trong quý III. Theo KBSV, tỷ giá chợ đen đã giảm xuống mức 25.300 VND/USD vào cuối tháng 9, giảm 3,19% so với mức đỉnh 25.500 VND/USD ghi nhận vào tháng 6. Xu hướng này phản ánh sự suy yếu của đồng USD trên thị trường quốc tế, cũng như các biện pháp điều hành của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) nhằm ổn định thị trường. 

Một trong những biện pháp quan trọng của NHNN là điều chỉnh giá bán vàng SJC. Trong quý III, giá vàng thế giới liên tục đạt các đỉnh lịch sử, tạo áp lực lớn lên giá vàng trong nước. Để ổn định thị trường và hạn chế đầu cơ, NHNN đã quyết định tăng giá bán vàng SJC thêm 3 triệu đồng/lượng. Điều này giúp thu hẹp khoảng cách giữa giá vàng trong nước và giá vàng thế giới, từ mức chênh lệch 8-9 triệu đồng/lượng vào cuối tháng 6 xuống còn khoảng 4 triệu đồng/lượng vào cuối tháng 9. Sự điều chỉnh này không chỉ giúp ổn định thị trường vàng mà còn giảm áp lực lên tỷ giá USD/VND trên thị trường chợ đen. 

Mô hình NEER và REER: Chỉ báo quan trọng cho dự báo tỷ giá  

Một yếu tố quan trọng trong việc dự báo tỷ giá hối đoái là các chỉ số tỷ giá danh nghĩa hiệu dụng (NEER) và tỷ giá thực hiệu dụng (REER). NEER đo lường giá trị của đồng VND so với một rổ các đồng tiền tham chiếu, còn REER là chỉ số điều chỉnh NEER theo chênh lệch lạm phát giữa Việt Nam và các đối tác thương mại. 

Theo KBSV, trong 9 tháng đầu năm 2024, cả NEER và REER đều giảm nhẹ. Cụ thể, NEER giảm 1,5% YTD và REER giảm 1,2% YTD. Điều này cho thấy đồng VND đã mất giá nhẹ so với các đối tác thương mại, nhưng mức mất giá này không quá lớn khi xét đến yếu tố lạm phát. Đồng VND đã mất giá so với các đồng tiền mạnh như USD, EUR và CNY, nhưng lại tăng giá so với đồng KRW và TWD, giúp hạn chế mức suy giảm của NEER. 

Diễn biến NEER và REER của Việt Nam từ 2017 đến 2024 - Nguồn: Bloomberg, KBSV tính toán.

Sự giảm nhẹ của REER so với NEER cho thấy rằng lạm phát tại Việt Nam cao hơn so với mức lạm phát bình quân của các đối tác thương mại. Điều này có nghĩa là mặc dù đồng VND đã mất giá về mặt danh nghĩa, nhưng mức mất giá thực tế, sau khi điều chỉnh lạm phát, không quá lớn. Đây là dấu hiệu cho thấy đồng VND vẫn tương đối ổn định trong bối cảnh quốc tế có nhiều biến động. 

Dự báo tỷ giá USD/VND trong quý IV/2024  

Dựa trên các phân tích về diễn biến tỷ giá trong 9 tháng đầu năm, KBSV dự báo tỷ giá USD/VND sẽ tiếp tục giảm nhẹ trong quý cuối năm 2024. Dự báo này được xây dựng trên cơ sở rằng các yếu tố tác động chính đến tỷ giá sẽ có sự điều chỉnh theo chiều hướng có lợi cho đồng VND. 

Ngoài ra, một yếu tố quan trọng khác tác động đến tỷ giá USD/VND trong quý IV/2024 là lộ trình chính sách tiền tệ của Fed. Dữ liệu từ CME Group cho thấy xác suất Fed cắt giảm lãi suất thêm 25 điểm cơ bản vào tháng 11/2024 là 86,8%, phản ánh kỳ vọng cao của thị trường về việc Fed tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ. 

Bảng xác suất cắt giảm lãi suất của Fed theo từng cuộc họp đến cuối năm 2025 - Nguồn: CME Group, KBSV.

Việc Fed cắt giảm lãi suất sẽ làm suy yếu đồng USD, từ đó giảm áp lực lên tỷ giá USD/VND. Nếu Fed tiếp tục giảm lãi suất trong các kỳ họp cuối năm, đồng USD sẽ tiếp tục suy yếu, tạo điều kiện thuận lợi cho đồng VND giữ vững đà tăng giá. Tuy nhiên, việc đồng USD có khả năng phục hồi trong ngắn hạn do dữ liệu kinh tế tích cực từ Mỹ, đặc biệt là thị trường lao động, vẫn là yếu tố mà các nhà đầu tư cần lưu ý. 

Theo đó, KBSV kỳ vọng tỷ giá USD/VND sẽ đạt mức 25.120 VND/USD vào cuối năm, tương ứng với mức tăng 3,5% so với đầu năm. Sự giảm nhẹ này phản ánh kỳ vọng rằng các áp lực lên tỷ giá trong ngắn hạn sẽ dần được giải quyết khi dòng ngoại tệ từ kiều hối, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và xuất siêu đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng cung cầu ngoại tệ. 

Trong nửa đầu quý IV, áp lực lên tỷ giá có thể tăng nhẹ do sự phục hồi của chỉ số DXY và nhu cầu ngoại tệ từ các doanh nghiệp lớn trong nước. Các doanh nghiệp Việt Nam thường tăng cường nhập khẩu nguyên vật liệu vào cuối năm để phục vụ sản xuất, dẫn đến nhu cầu ngoại tệ cao. Ngoài ra, việc kho bạc Việt Nam mua USD để thanh toán các khoản nợ và chi tiêu cũng tạo ra những áp lực tạm thời lên tỷ giá. 

Tuy nhiên, KBSV nhận định rằng các áp lực này sẽ giảm dần vào cuối năm khi dòng kiều hối đổ về mạnh mẽ hơn. Theo truyền thống, lượng kiều hối vào Việt Nam thường tăng mạnh trong các tháng cuối năm, đặc biệt là vào dịp Tết Nguyên đán. Bên cạnh đó, dòng vốn FDI tiếp tục tăng trưởng ổn định cũng là một yếu tố quan trọng giúp cân bằng cung cầu ngoại tệ và giảm bớt áp lực lên tỷ giá. 

>> Chuyên gia Nguyễn Minh Tuấn: Tỷ giá USD/VND tăng trở lại, cần theo dõi sát biến số khó lường từ Trung Quốc