Việt Nam vươn lên trở thành tâm điểm mới của tăng trưởng kinh tế châu Á 

Diễn đàn năm nay có chủ đề “Đổi mới sáng tạo vượt qua thách thức: Chiến lược cho một Việt Nam chuyển đổi”, với sự tham gia của hơn 1.000 lãnh đạo doanh nghiệp và nhà đầu tư nước ngoài. 

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Trần Duy Đông cho biết, Việt Nam đang đứng trước rất nhiều thách thức, cơ hội đan xen. Để tận dụng được các cơ hội, chúng ta phải hiểu rất rõ những thách thức hiện hữu. Đây cũng chính là ý nghĩa chủ đề mà Ban tổ chức lựa chọn trong Diễn đàn năm nay: “Đổi mới sáng tạo vượt qua thách thức: Chiến lược cho một Việt Nam chuyển đổi” (Innovating Through Adversity: Strategies for a Transformative Vietnam). 

Sự kiện là dịp để các nhà hoạch định chính sách, các quỹ đầu tư, cộng đồng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và các chuyên gia, cố vấn cùng trao đổi, chia sẻ góc nhìn về tương lai của thị trường đầu tư khởi nghiệp tại Việt Nam trong năm 2024.
 

Theo chia sẻ của Giám đốc NIC Vũ Quốc Huy, các phiên tọa đàm chuyên đề quy tụ những diễn giả hàng đầu trong nhiều lĩnh vực, cùng nhau thảo luận, phân tích về các vấn đề thời sự và cấp thiết liên quan đến đầu tư khởi nghiệp sáng tạo trong khu vực và tại Việt Nam. Qua đó, cung cấp các góc nhìn đa chiều nhằm định hướng chiến lược đầu tư khởi nghiệp sáng tạo trong thời gian tới và hỗ trợ tốt nhất cho đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp tại Việt Nam. 

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, bất chấp những khó khăn khó lường của năm 2023, Việt Nam đã thu hút hơn 20 tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trong 9 tháng đầu năm, tăng 7,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Nền kinh tế Việt Nam phát triển mạnh mẽ nhờ có sự ủng hộ vững chắc từ các mối quan hệ giao thương trên trường quốc tế. 

Cùng với đó, Việt Nam nỗ lực không ngừng nhằm cải thiện môi trường đầu tư để thu hút nguồn vốn FDI và phát triển cơ chế hỗ trợ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và số hóa. Các chính sách và đối tác là chìa khóa giúp nền kinh tế Việt Nam duy trì đúng hướng theo Quy hoạch tổng thể quốc gia giai đoạn 2021 đến 2030. 

Trong khuôn khổ Diễn đàn, NIC và Golden Gate Ventures cũng công bố báo cáo chiến lược phát triển quốc gia: “Con đường dẫn tới thành công: Nhìn lại hành trình phát triển của Việt Nam", trong đó cung cấp thông tin về khả năng đối phó với khó khăn của nền kinh tế Việt Nam và xem xét những yếu tố tiềm ẩn trong quá trình tăng trưởng của Việt Nam trong vài năm tới. 

Đồng thời, Báo cáo cũng là tiền đề cho Diễn đàn với có sự góp mặt của lãnh đạo các tập đoàn lớn như VNG và VinBrain của Tập đoàn VinGroup; các nhà sáng lập startup Việt Nam trong lĩnh vực công nghệ tài chính (fintech), công nghệ y tế (healthtech) và AI; các công ty đầu tư và sàn giao dịch chứng khoán toàn cầu, đặc biệt là Sở giao dịch chứng khoán New York và các tổ chức toàn cầu như Ngân hàng Thế giới, Viện Tony Blair.
 

Một Việt Nam chuyển đổi  

Không giống nhiều thị trường tăng trưởng khác trên thế giới và đặc biệt ở châu Á, Việt Nam đã vạch ra chiến lược thành công của riêng mình, tận dụng tầm nhìn dài hạn về tăng trưởng và sự linh hoạt để thích ứng với môi trường kinh tế đang thay đổi nhằm tạo ra khả năng phục hồi trước những biến động thách thức của năm 2023. 

Kể từ năm 2018, với tình hình chính trị diễn biến phức tạp, các trung tâm sản xuất lớn trên thế giới đã dần chuyển dịch sản xuất vào Việt Nam, với đà tăng không ngừng từ năm 2021 đến nay. Điều này được thúc đẩy nhờ vào việc Việt Nam tập trung tạo ra một môi trường kinh doanh thân thiện, vị trí chiến lược là cửa ngõ vào các thị trường đang phát triển nhanh khác, nguồn lao động dồi dào và có tay nghề, chi phí lao động cạnh tranh và nhiều chính sách ưu đãi. 

Đây là những yếu tố hấp dẫn đối với các công ty muốn mở rộng sản xuất trong khu vực, là một giải pháp hữu hiệu cho vấn đề chuỗi cung ứng toàn cầu mới nổi lên gần đây. Khi các trung tâm sản xuất trên thế giới đang trong quá trình chuyển dịch cơ cấu, lấy hoạt động sản xuất là trung tâm, Việt Nam hoàn toàn có triển vọng trở thành trung tâm sản xuất mới trong khu vực và trên thế giới. 

Năm 2023 cũng đánh dấu mốc quan trọng của vị thế của Việt Nam trên bản đồ kinh tế toàn cầu khi tăng cường quan hệ đối tác chiến lược toàn cầu với Israel, Trung Quốc, Philippines và Singapore. 

Gần đây nhất, Việt Nam cũng đã nâng cấp mối quan hệ với Hoa Kỳ lên tầm quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện, đánh dấu một kỷ nguyên mới trong tăng cường hợp tác song phương. Nhìn chung, các hiệp định thương mại này đã vạch ra một lộ trình dài hạn cho Việt Nam không chỉ với tư cách là một trung tâm sản xuất hàng đầu mà còn là trung tâm thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài có giá trị cao. 

“Trong một năm đầy thách thức đối với hầu hết các nền kinh tế, Việt Nam đã chuyển hướng phát triển kinh tế sang tốc độ cao, khẳng định mình là trung tâm tăng trưởng kinh tế mới của châu Á", Ông Vinnie Lauria, Đối tác sáng lập Quỹ Golden Gate Ventures đánh giá. 

Cũng theo ông Vinnie Lauria, với vị thế vững chắc trong chuỗi cung ứng toàn cầu, liên tục nhận nguồn đầu tư từ các tập đoàn đa quốc gia, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đang phát triển mạnh mẽ, nuôi dưỡng khát khao thay đổi thế giới của Việt Nam, Việt Nam đang viết nên một trang mới về tốc độ tăng trưởng mà các thị trường khác sẽ học hỏi. 

Một minh chứng cho đà tăng trưởng ổn định của Việt Nam chính là danh sách các công ty Việt Nam niêm yết tại thị trường quốc tế. Sau sự kiện niêm yết của Vinfast và Society Pass vào năm 2023, dự kiến trong 18 tháng tới đây sẽ có các sự kiện niêm yết được kỳ vọng của VNG, TIKI và The CrownX.
 

Đồng quan điểm với đại diện Quỹ Golden Gate Ventures, ông Delano Musafer, Giám đốc Thị trường vốn APAC, Sở giao dịch chứng khoán New York nhận định, Việt Nam đã nổi lên nhanh chóng không chỉ ở châu Á mà còn trên thị trường toàn cầu. Nhiều nhà đầu tư đang chú ý đến các công ty chất lượng, có chiến lược chuyển đổi mạnh mẽ, thành tích tăng trưởng cao của Việt Nam. Đó là tín hiệu tích cực với Việt Nam khi đã có một chiến lược rõ ràng về thị trường trong và ngoài nước. 

Dự báo 05 lĩnh vực nhiều tiềm năng 

Theo báo cáo của NIC và Golden Gate Ventures, 05 lĩnh vực chính được dự đoán sẽ chi phối nền tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong tương lai bao gồm: Công nghệ y tế, công nghệ tài chính, công nghệ hỗ trợ hậu cần, nền kinh tế xanh và công nghệ giáo dục. 

Chi tiêu chăm sóc sức khỏe bình quân đầu người ở Việt Nam đã tăng gấp ba lần trong 5 năm qua. Giá trị giao dịch trong lĩnh vực công nghệ tài chính (fintech) dự kiến sẽ đạt mức tăng trưởng kép 15% trong 4 năm tới nhằm đáp ứng nhu cầu tài chính của 70% người dân Việt Nam hiện vẫn chưa sử dụng dịch vụ ngân hàng. Trong khi đó, lĩnh vực công nghệ hỗ trợ hậu cần, các mô hình kinh doanh nhỏ lẻ cũng đóng vai trò quan trọng. 

Ngoài ra, đối với kinh tế xanh, Việt Nam đang dẫn đầu trong nỗ lực phát triển năng lượng sạch ở Đông Nam Á với các đổi mới về năng lượng gió và mặt trời. Cuối cùng, lĩnh vực công nghệ giáo dục được đánh giá có đà tăng trưởng tự nhiên, ngày càng thu hút nguồn đầu tư nước ngoài vào thị trường Việt Nam. 

Các diễn giả cho rằng 05 lĩnh vực này sẽ cùng nhau tạo nên một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo phù hợp với tham vọng trở thành quốc gia phát triển vào năm 2050, cũng như nhu cầu đổi mới toàn cầu./.