Xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ: kỳ vọng bứt phá 

Đây cũng là cơ hội, là nền tảng quan trọng để xuất khẩu hàng hóa Việt Nam vào thị trường nhập khẩu số 1 này có sự bứt phá ấn tượng trong thời gian tới. 

Phục hồi nhanh, tăng trưởng cao  

Một trong những điểm sáng nổi bật của bức tranh xuất khẩu Việt Nam chính là sự vươn lên trở thành thị trường nhập khẩu dẫn đầu của Mỹ. Số liệu của Bộ Công Thương cho thấy, trong 5 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Mỹ đạt 44,4 tỷ USD, tăng 22,3%, tương ứng tăng 8,11 tỷ USD so với cùng kỳ năm trước. 

Đây là mức tăng mạnh nhất trong số các thị trường xuất khẩu có tăng trưởng của Việt Nam trong 5 tháng qua. Cán cân thương mại với Mỹ duy trì xuất siêu khi đạt 38,1 tỷ USD, tăng 24,2% so với cùng kỳ năm 2023. 

Lý giải nguyên nhân, Bộ Công Thương đánh giá, tại thị trường Mỹ đang có những động thái về cắt giảm lãi suất, qua đó kích cầu tiêu dùng trở lại, mở rộng nhu cầu xuất nhập khẩu của các DN. Nhờ đó đã giúp nhu cầu tiêu dùng đồ gỗ, thủy sản, dệt may… tại thị trường này đang tăng mạnh mẽ. 

Phân tích về tình hình xuất khẩu sang Mỹ, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) Trần Thanh Hải cho biết, từ đầu năm đến nay, các mặt hàng xuất khẩu chủ lực như điện thoại và linh kiện, máy vi tính sản phẩm điện tử và linh kiện, sản phẩm dệt may, giày dép, đồ gỗ, thủy sản… sang thị trường Mỹ có sự tăng trưởng cao cho thấy sự phục hồi nhanh chóng của thị trường này. 

Đơn cử, trong nhóm các thị trường hàng đầu của thủy sản Việt Nam 5 tháng qua, Mỹ có dấu hiệu tốt nhất khi xuất khẩu thủy sản sang thị trường này đạt 605 triệu USD, tăng 7% so với cùng kỳ năm 2023. 

Hay như xuất khẩu gỗ cũng cho thấy sự tăng trưởng ấn tượng, Trong 4 tháng năm 2024, kim ngạch xuất khẩu gỗ vào Mỹ đạt 2,7 tỷ USD, tăng 31,9% so với cùng kỳ năm 2023. Đây cũng là thị trường quan trọng nhất của ngành gỗ Việt Nam. 

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng, Mỹ là thị trường có quy mô nhập khẩu lớn nhất thế giới. 

Việt Nam tuy nằm trong tốp đầu các thị trường xuất khẩu lớn vào Mỹ, nhưng mới chiếm khoảng 3% tổng mức nhập khẩu của nước này, nên dư địa xuất khẩu sang Mỹ còn rất lớn. 

Đặc biệt, quan hệ giữa hai nước đã được nâng cấp lên Đối tác chiến lược toàn diện từ năm 2023, tạo thuận lợi cho thương mại hai chiều. 

Trong khi đó, cộng đồng người Việt Nam đang sinh sống tại Mỹ với trên 2,5 triệu người, chính là cầu nối giữa Việt Nam và Mỹ trên nhiều lĩnh vực như đầu tư, thương mại, du lịch, kiều hối… 

Ngoài ra, chênh lệch giá hối đoái VND/USD tuy đã giảm nhưng vẫn còn rất cao. Theo đó, sản phẩm xuất khẩu từ Việt Nam sang Mỹ có lợi thế giá rẻ (chủ yếu do giá nhân công rẻ). 

Từ diễn biến những tháng đầu năm và các yếu tố tác động trên, hoạt động xuất khẩu, xuất siêu của Việt Nam sang Mỹ năm 2024, Bộ Công Thương dự báo 2 kịch bản. 

Kịch bản 1, nếu kim ngạch xuất khẩu bình quân 1 tháng từ nay đến cuối năm bằng mức bình quân của quý I (gần 8,6 tỷ USD/tháng), xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ năm 2024 có thể đạt trên 103 tỷ USD; xuất siêu đạt trên 90 tỷ USD. 

Kịch bản 2, căn cứ tốc độ tăng của quý I (xuất khẩu tăng 24,2%, nhập khẩu tăng 11,9%), dự báo, năm 2024, xuất khẩu đạt 120 tỷ USD, nhập khẩu đạt 15,5 tỷ USD, xuất siêu đạt trên 104 tỷ USD. 

Nếu dung hòa 2 kịch bản này, thì kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ trong năm 2024 sẽ đạt kỷ lục mới, với hơn 111 USD (kỷ lục cũ được thiết lập vào năm 2022, với 109,4 tỷ USD); xuất siêu cũng đạt kỷ lục mới, với trên 95 tỷ USD (kỷ lục cũ được thiết lập vào năm 2022, với 94,9 tỷ USD). 

Dư địa thị trường lớn và cơ hội cho doanh nghiệp Việt  

Dự báo, trong các tháng từ nay đến năm 2024, kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ tiếp tục phục hồi và tăng trưởng so với năm 2023 khi nhu cầu thị trường tăng lên, hàng tồn kho giảm. Theo chuyên gia kinh tế - TS Nguyễn Trí Hiếu, đối tác nhập khẩu của Mỹ đánh giá cao và xác định Việt Nam là thị trường cung ứng hàng hóa quan trọng trong khu vực Đông Nam Á. Điều đó thể hiện rõ khi Mỹ đang là nhà nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam. Đây sẽ là nền tảng để xuất khẩu bứt phá tại thị trường này nếu DN biết tận dụng cơ hội. 

Tương tự, Tham tán thương mại - Trưởng cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Mỹ Đỗ Ngọc Hưng cho rằng, triển vọng và tiềm năng hợp tác giữa hai thị trường Việt Nam - Mỹ đang trên đà bứt tốc mạnh mẽ. Bởi, hàng Việt đang có môi trường thuận lợi để gia tăng thị phần tại Mỹ; nước này sẽ tiến hành bầu cử Tổng thống vào năm 2025, do đó chính sách thương mại khó có thay đổi đáng kể trong năm 2024 khiến cho các quy định về hoạt động xuất - nhập khẩu cũng sẽ ổn định. 

Bên cạnh đó, nhiều chính sách của Mỹ đang mở ra cơ hội rất lớn cho hàng hóa của Việt Nam, như chính sách tăng cường mua hàng từ các nước, giảm phụ thuộc quá nhiều vào hàng Trung Quốc… 

Còn theo ông Trần Thanh Hải, hiện tại bối cảnh tại Mỹ đã có một số yếu tố tích cực hơn cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa của nước ta. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã đưa ra những thông điệp ngừng tăng lãi suất và tiến tới xem xét giảm lãi suất trong năm 2024. Trong khi đó, vấn đề hàng tồn kho cao đang dần được khắc phục. Đây là những thuận lợi cho hàng hóa của Việt Nam xuất khẩu sang thị trường này. 

“Dư địa để gia tăng thị phần các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của nước ta tại thị trường Mỹ còn rất lớn. Hơn nữa lại trong bối cảnh Mỹ muốn đa dạng chuỗi cung ứng của mình. Nếu nỗ lực, Việt Nam có thể đạt được những con số xuất khẩu ấn tượng vào thị trường này trong năm 2024” - ông Trần Thanh Hải nhấn mạnh. 

Trên thực tế, nhiều ngành hàng xuất khẩu vào Mỹ đã nhận diện được cơ hội và nhận định có sự gia tăng bứt phá. Đơn cử như ngành hàng gỗ, hiện thị trường Mỹ chiếm tới 60% tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành. Với bối cảnh lạm phát tại Mỹ đang hạ nhiệt, việc làm đang tăng, xây dựng và mua bán nhà đất có tín hiệu tích cực… thì khả năng tăng trưởng trở lại của mặt hàng gỗ Việt ở thị trường tiêu thụ đồ gỗ lớn nhất thế giới này rất khả quan. Với ngành hàng thủy sản, từ nay đến cuối năm, khi nhu cầu ăn uống cải thiện, lạm phát hạ nhiệt và doanh số bán lẻ tại Mỹ phục hồi, xuất khẩu ngành hàng này hứa hẹn mức tăng trưởng cao hơn. 

Các chuyên gia kinh tế khuyến cáo, để đạt mức tăng trưởng cao cho hàng hóa xuất khẩu sang Mỹ, DN Việt cần tận dụng hiệu quả các cơ hội được mở ra trong xuất khẩu nêu trên. Tuy nhiên, Mỹ có hệ thống quy định pháp lý rất rõ ràng, minh bạch, có thể dễ dàng tra cứu thông tin và pháp luật tại đây cũng rất nghiêm minh. 

Vì vậy, DN nên tìm hiểu về pháp lý thương mại của tiểu bang mà mình xuất khẩu. Trong đó, đáng chú ý là các quy định hải quan, xác định đúng HS code (hệ thống mã hóa và mô tả hàng hóa hài hòa), C/O (giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa) và rào cản phi thuế quan. 

Mặt khác, hoạt động xuất khẩu sang thị trường Mỹ vẫn tiềm ẩn rất nhiều khó khăn khi xung đột giữa một số quốc gia diễn biến phức tạp, căng thẳng Biển Đỏ khiến giá cước vận tải biển đi Mỹ tăng...