2.700 tỷ đồng ‘đóng băng’ gần 1 thập kỷ: 'Đại gia' dầu khí vẫn mòn mỏi chờ rút tiền dù ngân hàng đã đổi chủ 

Hơn 2.700 tỷ đồng tiền gửi “mắc kẹt” 9 năm tại OceanBank  

Năm 2016, báo cáo tài chính (BCTC) kiểm toán hợp nhất của Lọc Hóa Dầu Bình Sơn (BSR) ghi nhận, công ty có 2.743 tỷ đồng tạm ngừng giao dịch tại NHTM TNHH Một thành viên Đại Dương (OceanBank), bao gồm: 2.734,63 tỷ đồng tiền gửi 3 tháng; 6,45 tỷ đồng tiền gửi không kỳ hạn (KKH) và 2 tỷ đồng tiền gửi có kỳ hạn trên 3 tháng đến dưới 12 tháng. 

Đến cuối năm 2017, số tiền gửi KKH của BSR tại OceanBank tăng lên 7,36 tỷ đồng, trong khi hai khoản tiền gửi còn lại giữ nguyên số dư gốc. 

Một năm sau, BSR không còn tiền gửi không kỳ hạn tại OceanBank. Tổng tiền gửi của công ty tại nhà băng này giảm nhẹ về 2.736 tỷ đồng, bao gồm 2.734,63 tỷ đồng tiền gửi kỳ hạn 3 tháng và 2 tỷ đồng tiền gửi kỳ hạn trên 3 tháng đến dưới 12 tháng. 

Liên tiếp từ năm 2018 đến 2024, BCTC của Lọc hóa dầu Bình Sơn luôn ghi nhận khoản tiền gửi bị “treo” có giá trị hơn 2.700 tỷ đồng, cùng với thuyết minh: “Ban Tổng Giám đốc đánh giá khoản tiền sẽ được giao dịch trở lại trong tương lai khi có các quy định cụ thể từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam”. 

Ảnh: Báo cáo BSR

Về độ lớn của 2.736 tỷ đồng bị “treo” trong suốt 9 năm, khoản tiền gửi này từng chiếm tới 4% tổng tài sản của BSR ở thời điểm 31/12/2016. Khi đó, vốn điều lệ của BSR là 35.008,9 tỷ đồng và vốn chủ sở hữu là 32.573 tỷ đồng. 

Song song với tiền gửi, BSR cũng có khoản vay tại các NHTMCP, tổng dư nợ vào cuối năm 2016 lên tới 16.478,6 tỷ đồng. Tương ứng, chi phí lãi vay phải trả năm này là 646,9 tỷ đồng. 

Đến cuối năm 2024, quy mô tài sản của BSR tăng 41% so với cuối năm 2016, vốn chủ sở hữu tăng 0,7 lần lên mức 55.532 tỷ đồng. Nợ vay của BSR giảm mạnh, dư nợ dài hạn của công ty bằng 0 và chỉ còn 15.856,5 tỷ đồng dư nợ ngắn hạn. 

Trên bảng cân đối, khoản tiền “treo” mặc dù gần như giữ nguyên độ lớn so với 9 năm trước nhưng chỉ còn chiếm 3% tổng tài sản của BSR. Như vậy, cùng với hàng loạt biến cố liên quan đến OceanBank bắt đầu từ năm 2015, một tài sản đáng kể của BSR đã bị "đóng băng" suốt gần một thập kỷ. 

Ảnh: Công ty Cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn. Nguồn: Internet.

Mới đây, trong bản cáo bạch chuyển sàn, BSR tiết lộ thêm thông tin về tài sản đặc biệt này. Cụ thể, khoản tiền không thể giao dịch do theo chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), OceanBank tạm dừng việc chi trả tiền cho các khách hàng tổ chức đang gửi tiền tại ngân hàng. 

Với khoản tiền gửi của BSR, định kỳ mỗi 6 tháng, OceanBank sẽ gửi văn bản xác nhận đối chiếu với công ty. Đồng thời, Lọc hóa dầu Bình Sơn được nhận lãi đầy đủ vào cuối mỗi kỳ hạn (3 tháng/12 tháng). Số tiền lãi này BSR toàn quyền sử dụng. 

Vào ngày 26/3/2024, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chi nhánh tỉnh Quảng Ngãi đã có công văn số 248/QNG1 phúc đáp về việc giải quyết kiến nghị của Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn liên quan đến khoản tiền 2.736 tỷ đồng đang bị khoanh giữ tại OceanBank. Theo công văn, việc chi trả khoản tiền này đã được đưa vào trong đề án tái cơ cấu của OceanBank. Vào thời điểm đó, đề án đang trình lên Chính phủ và NHNN Việt Nam chờ phê duyệt. 

Cuối năm 2024, BCTC của BSR cho thấy khoản tiền gửi 2.736 tỷ đồng tại OceanBank vẫn đang ở trạng thái tạm dừng giao dịch. Giống như những năm trước, Ban Tổng Giám đốc công ty cho rằng, khoản tiền này sẽ được phép giao dịch trở lại trong tương lai, khi có các quy định cụ thể từ NHNN Việt Nam. 

Liên quan đến OceanBank, ngày 17/10/2024, Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) chính thức nhận Ngân hàng TM TNHH MTV Đại Dương làm thành viên mới. Thông cáo của MB cho biết, sau khi chuyển giao, tất cả các quyền lợi hợp pháp của người gửi tiền và khách hàng tại OceanBank sẽ được đảm bảo đầy đủ theo các thỏa thuận và quy định của pháp luật, đồng thời hoạt động dịch vụ của OceanBank sẽ được duy trì liên tục và không gián đoạn. 

MB cũng cam kết sẽ ưu tiên nguồn lực từ phát triển kinh doanh, vốn, công nghệ và nhân sự để hỗ trợ OceanBank, giúp ngân hàng này phát triển bền vững và hiệu quả hơn. Các bên liên quan khẳng định, OceanBank sẽ được tái cơ cấu theo chiến lược phát triển dài hạn và đầu tư bài bản, với mục tiêu xây dựng một ngân hàng hiện đại, an toàn và bền vững. 

Ngày 18/12/2024, chỉ một tháng sau khi gia nhập MB, OceanBank chính thức đổi tên thành Ngân hàng trách nhiệm hữu hạn một thành viên Việt Nam hiện đại, viết tắt là MBV. 

>> Từ hôm nay (18/12), OceanBank chính thức có tên gọi mới là Modern Bank of Vietnam (MBV)  

“Con nợ” đồng thời là “chủ nợ”  

Trong chiều quan hệ khác, OceanBank là một trong những chủ nợ của CTCP Nhiên liệu Sinh học Dầu khí Miền Trung (BSR-BF), pháp nhân từng là công ty con của BSR, hoạt động thua lỗ và đã nộp hồ sơ làm thủ tục phá sản. 

Trên BCTC hợp nhất, dư nợ của BSR tại OceanBank đến cuối năm 2020 là 346,45 tỷ đồng, chiếm khoảng gần 6% trong tổng dư nợ dài hạn tại các TCTD. Đây là khoản vay đã quá hạn của công ty con - Nhiên liệu Sinh học Dầu khí Miền Trung. 

Nhà máy Bioethanol Dung Quất - Ảnh: nangluongvietnam.vn

Đến năm 2021, các ngân hàng cấp tín dụng cho BSR-BF, gồm OceanBank (nay là MBV), PVCombank và Vietcombank, đã khởi kiện công ty lên Tòa án Nhân dân TP. Quảng Ngãi liên quan đến các khoản vay quá hạn thanh toán và yêu cầu thu hồi nợ, cùng lãi vay phát sinh từ hợp đồng tín dụng xây dựng Nhà máy Nhiên liệu Sinh học Dung Quất. 

Ngày 28/9/2023, TAND TP Quảng Ngãi đã ban hành Bản án số 08/2023/KDTM-ST, chấp thuận một phần yêu cầu khởi kiện của các ngân hàng và buộc BSR-BF có nghĩa vụ thanh toán cho các ngân hàng tổng cộng khoảng 58,7 triệu USD và 140,9 tỷ VND (tính đến ngày 18/9/2023). Đồng thời, công ty phải tiếp tục trả lãi phát sinh trên dư nợ chậm trả. 

Tổng giá trị gốc và lãi (bao gồm lãi vay quá hạn) của BSR-BF tại ba ngân hàng trên vào cuối năm 2023 là 1.572,4 tỷ đồng. 

Tuy nhiên, vào ngày 22/2/2024, BSR-BF đã nộp hồ sơ yêu cầu phá sản. Đến ngày 27/5/2024, TAND tỉnh Quảng Ngãi đã ra quyết định mở thủ tục phá sản đối với công ty. Quyết định này đồng thời chấm dứt quyền kiểm soát của Lọc Hóa dầu Bình Sơn đối với BSR-BF, chủ đầu tư một trong 12 dự án nghìn tỷ thua lỗ của ngành Công Thương, thuộc diện phải cơ cấu lại trong nhiều năm qua. 

Trong diễn biến mới nhất, ngày 3/6/2024, Chi cục Thi hành án Dân sự TP Quảng Ngãi đã ban hành quyết định tạm đình chỉ thi hành án đối với BSR-BF liên quan đến Bản án số 08, kể từ ngày 3/6/2024 cho đến khi có quyết định của Tòa án có thẩm quyền về việc giải quyết yêu cầu phá sản. 

>> Doanh nghiệp 67.000 tỷ đồng sắp niêm yết sàn HoSE: Kỳ vọng mới cho gần 40.000 cổ đông