4 bí mật tâm lý khiến bạn vô thức rơi vào vòng xoáy tài chính mà không hề nhận ra 

Tài chính không chỉ là chuyện tiền bạc , mà còn phản ánh những cảm xúc và tư duy sâu xa trong bạn. Hiểu được các yếu tố tâm lý ẩn sau khó khăn tài chính có thể giúp bạn thay đổi tích cực. 

Bạn có thường cảm thấy túng thiếu hay căng thẳng vì các khoản thiếu hụt? Những điều này tưởng như bình thường, nhưng theo các chuyên gia, chúng thường bắt nguồn từ lòng tự trọng thấp, chấn thương tâm lý hoặc tư duy thiếu thốn đã ăn sâu trong tiềm thức. 

Phá vỡ vòng lặp của sai lầm 

Hanna J. Morrell, một huấn luyện viên tài chính, cho rằng việc nhận thức được mô thức hành vi và thay đổi quan điểm là bước đột phá để phá vỡ vòng lặp sai lầm. 

“Hãy nhìn lại những sai lầm tài chính của cha mẹ hoặc người chăm sóc bạn. Họ có chi tiêu bừa bãi hay không chuẩn bị cho tình huống khẩn cấp? Nếu có, bạn cần học cách làm ngược lại”, Morrell chia sẻ. 

Bắt đầu bằng cách lập ngân sách, tạo quỹ dự phòng, và cẩn trọng với những cơ hội đầu tư có vẻ “quá tốt để là sự thật.” Quan trọng nhất, hãy nhớ rằng bạn không bị định mệnh ràng buộc phải lặp lại những sai lầm tài chính của người đi trước. 

Bạn không bị định mệnh ràng buộc phải lặp lại những sai lầm tài chính của người đi trước. Ảnh: howtomoney

Tư duy thiếu thốn 

Bạn có thường xuyên cảm thấy “không đủ”? Không đủ tiền để thanh toán hóa đơn, không đủ khả năng để đạt được một công việc tốt hơn? Tư duy thiếu thốn khiến chúng ta tin rằng khó khăn hiện tại sẽ kéo dài mãi mãi. 

Morrell khuyến khích: “Hãy tự hỏi liệu điều này có thực sự là mãi mãi không?”. Một câu hỏi đơn giản nhưng có thể thay đổi hoàn toàn cách bạn nhìn nhận vấn đề. 

Đồng thời, chuyển hướng sang tư duy phong phú – tập trung vào những gì bạn đang có – sẽ giúp bạn thu hút thêm nhiều điều tốt đẹp. “Sự đủ đầy đã hiện hữu trong cuộc sống bạn, từ chiếc giường ấm áp cho đến tách cà phê mỗi sáng”, Kelley Kitley, một chuyên gia trị liệu, nhấn mạnh. Khi tập trung vào lòng biết ơn, bạn sẽ nhận ra sự phong phú vốn luôn hiện diện. 

Lòng tự trọng thấp 

Nếu bạn thường xuyên chi tiêu vượt mức hoặc chìm trong nợ nần, nguyên nhân có thể không đến từ thói quen xấu mà xuất phát từ lòng tự trọng thấp. Khi không cảm thấy đủ tốt về bản thân, bạn có thể tìm cách khẳng định giá trị thông qua việc tiêu tiền, dù điều đó không thực sự giúp bạn giải quyết vấn đề cảm xúc sâu xa. 

Theo Erin Skye Kelly, tác giả của Get the Hell Out of Debt, cách cải thiện lòng tự trọng hiệu quả nhất là xây dựng những thói quen tài chính lành mạnh. Việc tiết kiệm, trả nợ hay lập ngân sách ban đầu có thể không mang lại cảm giác thỏa mãn, nhưng về lâu dài, chúng giúp bạn cảm thấy tự tin hơn khi có thể kiểm soát tài chính của mình. 

Những hành động nhỏ như dành ra một khoản tiết kiệm mỗi tháng hay theo dõi chi tiêu hàng ngày sẽ tạo nền tảng để bạn dần dần thay đổi cách nhìn nhận bản thân. Khi lòng tự trọng được cải thiện, bạn sẽ không còn phụ thuộc vào việc chi tiêu để cảm thấy đủ đầy, mà thay vào đó là sự tự tin và khả năng quản lý cuộc sống một cách có ý thức hơn. 

Chấn thương tâm lý 

Chấn thương tâm lý, chẳng hạn như mất mát người thân, ly hôn, hoặc bệnh tật, có thể để lại những tác động sâu sắc lên cách bạn quản lý tài chính. Nhiều người dùng tiền bạc như một phương tiện đối phó với cảm xúc tiêu cực, dẫn đến chi tiêu bốc đồng, mua sắm không cần thiết, hoặc thậm chí né tránh thanh toán hóa đơn. Những hành vi này, tuy mang lại cảm giác thoải mái tạm thời, nhưng thường làm trầm trọng thêm tình hình tài chính. 

Annie M. Varvaryan, một nhà tâm lý học, nhấn mạnh rằng bước đầu để khắc phục những tác động này là nhận thức rõ hành vi của chính mình. Khi hiểu được rằng những quyết định tài chính không sáng suốt xuất phát từ việc tránh né cảm xúc hoặc nỗi đau chưa được xử lý, bạn có thể bắt đầu hành trình chữa lành. 

Thay vì chi tiêu không kiểm soát, hãy tìm kiếm những cách đối phó lành mạnh hơn. Viết nhật ký để giải tỏa cảm xúc, dành thời gian trong thiên nhiên để tái tạo năng lượng, hoặc tham gia trị liệu tâm lý để giải quyết các vấn đề gốc rễ là những lựa chọn giúp bạn vượt qua khó khăn và cải thiện cả tâm lý lẫn tình hình tài chính. 

Theo fidelity 

>> 10 bài học cuộc sống quan trọng nhưng không trường học nào dạy bạn