Ấn Độ bất ngờ dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo tấm sau 2 năm: Cục diện thị trường gạo thế giới biến động mạnh 

Ấn Độ vừa quyết định dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo 100% tấm sau hơn hai năm áp dụng. Động thái này nhằm giải quyết tình trạng tồn kho kỷ lục và đáp ứng nhu cầu gia tăng từ thị trường quốc tế. Quyết định này không chỉ đánh dấu sự thay đổi trong chính sách thương mại và an ninh lương thực của Ấn Độ mà còn tác động đáng kể đến các nước nhập khẩu, đặc biệt là khu vực châu Phi và châu Á. 

Theo các số liệu thống kê, tính đến đầu tháng 2/2025, lượng gạo 100% tấm tồn kho tại Ấn Độ đã tăng gấp gần 9 lần so với mục tiêu của chính phủ. Trước đó, vào tháng 9/2022, Ấn Độ đã áp đặt lệnh cấm xuất khẩu loại gạo này và tiếp tục hạn chế xuất khẩu các loại gạo khác vào năm 2023 do lo ngại sản lượng sụt giảm do thời tiết bất lợi. Tuy nhiên, sau khi vụ mùa mới đạt sản lượng kỷ lục, tình hình cung ứng đã cải thiện, tạo điều kiện cho chính phủ Ấn Độ dỡ bỏ biện pháp hạn chế đối với tất cả các sản phẩm gạo, ngoại trừ gạo 100% tấm. 

Việc Ấn Độ quay lại thị trường xuất khẩu gạo tấm được dự đoán sẽ làm gia tăng cạnh tranh giữa các nhà xuất khẩu lớn. Ảnh minh hoạ

>> 'Đất võ' xuất chiêu, thu hơn 1 tỷ USD từ gỗ xuất khẩu  

Việc mở lại xuất khẩu gạo tấm của Ấn Độ mang đến lợi ích lớn cho các nước châu Phi nghèo, vốn phụ thuộc vào nguồn cung gạo giá rẻ từ quốc gia này. Ngoài ra, các nhà sản xuất thức ăn chăn nuôi và ethanol ở châu Á cũng được hưởng lợi khi nguồn cung ổn định trở lại. 

Ông B.V. Krishna Rao, Chủ tịch Hiệp hội Xuất khẩu gạo Ấn Độ (REA), nhận định: "Việc gỡ bỏ lệnh cấm sẽ giúp Ấn Độ xuất khẩu khoảng 2 triệu tấn gạo 100% tấm vào năm 2025." Trước khi lệnh cấm được ban hành, năm 2022, Ấn Độ đã xuất khẩu 3,9 triệu tấn gạo tấm, chủ yếu sang Trung Quốc để sản xuất thức ăn chăn nuôi và các nước châu Phi như Senegal, Djibouti để tiêu dùng. 

Quyết định của Ấn Độ có thể tạo ra áp lực cạnh tranh lớn trên thị trường gạo thế giới. Hiện tại, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đang thấp hơn so với các đối thủ cạnh tranh. 

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), tính đến ngày 7/3, giá gạo 5% tấm của Việt Nam đạt 389 USD/tấn, thấp hơn so với Thái Lan (411 USD/tấn) và Ấn Độ (405 USD/tấn). Đối với gạo 25% tấm, giá của Việt Nam ở mức 364 USD/tấn, thấp hơn Thái Lan (390 USD/tấn) và Ấn Độ (388 USD/tấn). Trong khi đó, gạo 100% tấm của Việt Nam có giá 307 USD/tấn, thấp hơn đáng kể so với Thái Lan (356 USD/tấn). 

Việc Ấn Độ quay lại thị trường xuất khẩu gạo tấm có thể làm gia tăng cạnh tranh giữa các nhà xuất khẩu lớn như Việt Nam, Thái Lan và Pakistan, đồng thời ảnh hưởng đến giá gạo toàn cầu trong thời gian tới. 

>> Thị trường cà phê toàn cầu lao đao: Làn sóng mua bán - sáp nhập sắp ập tới?