Chính thức công nhận nghề chế biến ‘vàng trắng’ Khánh Hòa là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia 

Khánh Hòa được mệnh danh là "Xứ Trầm - Biển Yến ", nơi mà nghề làm tổ yến  đã tồn tại gần 700 năm (1328 - 2024). Không chỉ chứa đựng những giá trị lịch sử, văn hóa độc đáo và đặc sắc ngành nghề  này còn rất quan trọng đối với đời sống của người dân và sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. 

Theo báo Khánh Hòa, ngày 10/12/2024, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công bố quyết định nhằm công nhận Tri thức dân gian, nghề thủ công truyền thống về khai thác và chế biến yến sào Khánh Hòa  (bao gồm các phường Vĩnh Trường, Vĩnh Hải, Vĩnh Hòa, Lương Sơn, Phước Long, Phương Sơn, Phương Sài tại thành phố Nha Trang) là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia . Quyết định này được ký bởi Bộ trưởng Văn Hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng, là sự công nhận xứng đáng với giá trị lịch sử, văn hóa và kinh tế đặc biệt của nghề nuôi "vàng trắng" này. 

Không chỉ là nguồn thu nhập quan trọng, nghề yến sào còn là bản sắc văn hóa độc đáo của người dân Khánh Hòa. Những bí quyết khai thác, chế biến được truyền qua nhiều thế hệ, như kho tàng tri thức quý báu, kết tinh tinh hoa của cộng đồng. Mỗi năm, vào ngày 10/5 Âm lịch, người dân lại nô nức tham gia lễ hội Yến Sào tại Hòn Nội, đảo yến thuộc vịnh Nha Trang, để tưởng nhớ công ơn của những người tiên phong đã khai phá và phát triển nghề này. 

Tri thức về khai thác và chế biến yến sào trong cộng đồng dân cư Khánh Hòa là một kho tàng quý giá, đem lại giá trị văn hóa đặc biệt và có ý nghĩa lớn trong việc phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Yến sào Khánh Hòa với sợi yến dai, trắng mịn, hương vị thơm ngon đặc trưng, đã chinh phục khẩu vị của người tiêu dùng trong và ngoài nước. Sản phẩm được đánh giá cao về chất lượng, trở thành mặt hàng xuất khẩu sang nhiều thị trường quốc tế như Nhật Bản, Mỹ, Trung Quốc... 

Đây không chỉ là một kho tàng tri thức quý giá mà còn là niềm tự hào của cả chính quyền và nhân dân địa phương, đặc biệt là Công ty Yến sào Khánh Hòa - đơn vị duy nhất bảo tồn, lưu truyền và phát triển tri thức khai thác, chế biến yến sào trên địa bàn tỉnh. Công ty hiện đang quản lý 33 đảo yến với 173 hang yến trên vùng biển Khánh Hòa, đạt kỷ lục về số lượng hang đảo yến nhiều nhất, sản lượng yến sào lớn nhất Châu Á và sản phẩm Yến sào Khánh Hòa đạt kỷ lục Châu Á. 

Yến sào tại đây được người tiêu dùng trong nước và quốc tế đánh giá có chất lượng hàng đầu thế giới. Từ nguồn nguyên liệu quý cùng sự kết hợp hài hòa giữa phương pháp cổ truyền và công nghệ hiện đại, giúp giữ được giá trị bổ dưỡng và hương vị đặc trưng của yến sào đảo thiên nhiên, khẳng định uy tín chất lượng hàng đầu của thương hiệu quốc gia Yến sào Khánh Hòa. 

Công nhận này sẽ khẳng định giá trị lịch sử, văn hóa và kinh tế quan trọng của nghề yến sào đối với Khánh Hòa mà còn là Việt Nam nói chung, đồng thời, tạo cơ sở pháp lý để các thế hệ tiếp tục bảo tồn và phát huy di sản này. Đây cũng là tiền đề để Khánh Hòa xây dựng hồ sơ công nhận Lễ hội Yến sào Khánh Hòa là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia trong thời gian tới. 

>> Tỉnh sắp lên TP trực thuộc Trung ương có thêm 2 Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia