Cuộc đua kiểm soát lạm phát: Liệu Fed và các ngân hàng trung ương có đang đi đúng hướng? 

Fed: Bài toán lãi suất và áp lực lạm phát  

Từ năm 2022, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed)  đã triển khai một trong những chiến lược tiền tệ thắt chặt quyết liệt nhất trong lịch sử, nâng lãi suất quỹ liên bang từ mức gần 0% lên 5,25% vào năm 2024. Theo báo cáo của Công ty Cổ phần Chứng khoán Sài Gòn - Hà Nội (SHS), “Fed dự kiến giảm lãi suất về mức 3% vào cuối năm 2025, phụ thuộc vào hiệu quả của các chính sách và khả năng giảm tốc lạm phát”​. 

Tuy nhiên, lạm phát vẫn duy trì sự bám dính, đặc biệt ở lĩnh vực nhà ở. Chi phí nhà ở chiếm hơn 40% trong Chỉ số giá tiêu dùng cá nhân (PCE), trở thành một rào cản lớn để đạt mục tiêu lạm phát 2%. SHS lưu ý rằng “tỷ lệ thất nghiệp duy trì ở mức thấp 3,7% trong năm 2024, làm gia tăng nguy cơ vòng xoáy giá - tiền lương”​. 

Tác động của biến động giá nhà lên lạm phát tại Hoa Kỳ. Nguồn: University of Michigan RSQE.

Bên cạnh đó, chương trình thắt chặt định lượng (QT) đã giảm tài sản trên bảng cân đối kế toán của Fed xuống còn 280 tỷ USD vào năm 2024. SHS cảnh báo rằng: “Tiếp tục giảm QT trong điều kiện thanh khoản kém có thể làm tăng rủi ro bất ổn tài chính”​. 

ECB: Cuộc chiến năng lượng và lạm phát nhập khẩu  

Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB)  đang đối mặt với một thách thức kép: lạm phát nhập khẩu từ giá năng lượng và áp lực nội địa trong việc duy trì tăng trưởng kinh tế. Để đối phó, ECB đã nâng lãi suất chính sách lên 4,5% vào năm 2024. Tuy nhiên, SHS chỉ ra rằng “lạm phát cơ bản tại khu vực Eurozone vẫn cao hơn 3%, vượt xa mức mục tiêu 2%, chủ yếu do chi phí năng lượng và sản xuất tăng cao”​. 

Dự báo tăng trưởng GDP của khu vực chỉ đạt 1,2% trong năm 2025, với sự suy giảm đáng kể trong đầu tư và tiêu dùng tại các quốc gia lớn như Đức và Pháp. SHS nhấn mạnh rằng “các biện pháp đầu tư vào năng lượng tái tạo là cần thiết để giảm sự phụ thuộc vào năng lượng nhập khẩu và đảm bảo sự ổn định lâu dài”​. 

Trung Quốc: Nới lỏng tiền tệ và những nguy cơ tiềm tàng  

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC)  đã chọn chiến lược nới lỏng tiền tệ mạnh mẽ để kích thích tăng trưởng. Lãi suất cơ bản cho vay giảm xuống mức 3,55%, thấp nhất trong hai thập kỷ. Điều này dẫn đến cung tiền M2 tăng trưởng 8,2% trong năm 2024. Tuy nhiên, SHS cảnh báo rằng: “Chính sách này đang làm gia tăng nguy cơ bong bóng tài sản, đặc biệt trong lĩnh vực bất động sản, nơi giá nhà đã giảm trung bình 12% trong hai năm qua”​. 

Báo cáo của SHS cho thấy sự bất đối xứng giữa tăng trưởng cung tiền và sự giảm tốc trong doanh số bán nhà tại Trung Quốc. Nếu không kiểm soát tốt, những yếu tố này có thể tạo ra rủi ro lan rộng đối với thị trường tài chính toàn cầu​. 

Tăng trưởng cung tiền và biến động giá nhà tại Trung Quốc. Nguồn: Bloomberg, JPAM và Lombard Odier.

Phối hợp chính sách: Chìa khóa để duy trì ổn định kinh tế  

SHS nhấn mạnh rằng: “Kiểm soát lạm phát không chỉ dựa vào việc thắt chặt tiền tệ mà còn cần sự phối hợp giữa các chính sách tài khóa và cải cách cơ cấu”. Tại Mỹ, chính sách tài khóa linh hoạt đã hỗ trợ Fed trong việc giảm lạm phát mà không làm suy giảm nghiêm trọng động lực kinh tế. Trong khi đó, châu Âu đang cần những nỗ lực đầu tư vào năng lượng sạch, và Trung Quốc cần cải cách cơ cấu tín dụng và bất động sản để tránh những cú sốc tiềm tàng​. 

Cuộc đua kiểm soát lạm phát vẫn còn dài và đầy thách thức. Các ngân hàng trung ương đang phải tìm kiếm sự cân bằng giữa việc kiềm chế lạm phát và duy trì tăng trưởng. SHS kết luận rằng: “Thời gian, sự chính xác trong điều chỉnh chính sách, và phối hợp toàn cầu sẽ là những yếu tố quyết định sự thành công của các chiến lược này”​. 

>> Việt Nam 2025: Hành trình trở thành ‘con hổ châu Á’ mới liệu có thành hiện thực?