Đập tràn 900 năm tuổi đẹp nên thơ tại tỉnh đặt nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Việt Nam
Khi tới đây, du khách không chỉ có cơ hội được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn có cơ hội lắng nghe những câu chuyện huyền bí về công trình này.
Đập Nha Trinh được xây dựng trên dòng sông Dinh (sông Cái Phan Rang), tọa lạc tại xã Nhơn Sơn, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận , cách thành phố Phan Rang-Tháp Chàm khoảng 19 km về phía Tây. Đây không chỉ là một công trình thủy lợi quan trọng mà còn là điểm đến nổi bật với vẻ đẹp thiên nhiên hoang sơ và những câu chuyện lịch sử đậm đà bản sắc văn hóa Champa. Được xây dựng từ thế kỷ 12 dưới thời vua Pô Klong Garai, đập Nha Trinh đã chứng tỏ vai trò quan trọng trong việc cung cấp nước tưới tiêu cho các cánh đồng rộng lớn tại Ninh Thuận.

Với chiều dài 385m, cao 5m và rộng 3m, đập Nha Trinh hiện nay vẫn đóng vai trò then chốt trong hệ thống thủy lợi của vùng, đảm bảo cung cấp nước cho các khu vực sản xuất nông nghiệp của tỉnh. Nước từ đập được dẫn qua hai kênh chính của hai bờ tả - hữu sông Cái, trong đó kênh phía nam được gọi là mương Nhật và kênh phía bắc là kênh Chàm.

Đặc biệt, vào năm 1964, các kỹ sư người Nhật đã tham khảo tài liệu cổ và ý kiến của người Chăm để đào thêm một con kênh, tiếp nối thiết kế chưa hoàn thành từ gần 900 năm trước. Điều này phản ánh sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại trong việc duy trì và phát triển hệ thống thủy lợi  Nha Trinh.

Đến với đập Nha Trinh, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn có cơ hội lắng nghe những câu chuyện huyền bí về công trình này. Một trong những câu chuyện thú vị liên quan đến loài cá rô gai, loài cá mà theo truyền thuyết, không bao giờ sinh sống ở thượng nguồn của đập. Câu chuyện này bắt nguồn từ thời vua Pô Klong Girai (Shinhavarmen II, khoảng 1151 - 1205), khi đập Nha Trinh đang được xây dựng. Một ngày, Po Klong Kasait, công trình sư nổi tiếng của Champa, trong lúc kiểm tra đập, đã bị nghẹn vì một con cá rô. Nhà vua đã dùng thần chú cứu ông, nhưng trong cơn tức giận, Po Klong Kasait đã nguyền rủa loài cá rô không bao giờ được sống từ vùng này lên thượng nguồn. Kể từ đó, loài cá này đã biến mất khỏi khu vực.

Bên cạnh những câu chuyện huyền bí, đập Nha Trinh còn là minh chứng cho sự khéo léo và trí tuệ của tổ tiên trong việc điều tiết nước, mang lại sự sống cho những cánh đồng khô cằn. Dù đã trải qua nhiều biến cố lịch sử, như việc người Pháp di dời đập vào năm 1889 và sửa chữa nhiều lần, nền cốt của đập từ thế kỷ 12 vẫn còn nguyên vẹn. Đến nay, đập Nha Trinh vẫn tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nước tưới tiêu cho nông nghiệp, góp phần đảm bảo nguồn nước cho sản xuất nông nghiệp của tỉnh Ninh Thuận.

Qua hàng trăm năm, đập Nha Trinh vẫn là một biểu tượng sống động của sự kết hợp giữa thiên nhiên và bàn tay khéo léo của con người, thể hiện kinh nghiệm quý báu trong việc dẫn thủy nhập điền mà người xưa đã để lại. Với giá trị lịch sử và văn hóa to lớn, đập Nha Trinh không chỉ là công trình thủy lợi mà còn là một điểm đến hấp dẫn  cho những ai yêu thích khám phá thiên nhiên và tìm hiểu những câu chuyện huyền bí.
Vừa qua, Quốc hội đã chính thức phê duyệt chủ trương đầu tư cho hai nhà máy điện hạt nhân đầu tiên tại Việt Nam, được xây dựng tại tỉnh Ninh Thuận. Đây là bước tiến quan trọng trong chiến lược phát triển năng lượng của đất nước.
Theo kế hoạch của Bộ Công Thương, nhà máy điện hạt nhân đầu tiên ở Ninh Thuận sẽ có khả năng vận hành từ năm 2031, muộn nhất là vào năm 2035. Dự án này được kỳ vọng sẽ đóng góp đáng kể vào việc cung cấp nguồn năng lượng ổn định cho đất nước trong tương lai.
Việt Nam quyết định tái khởi động dự án điện hạt nhân tại Ninh Thuận với mục tiêu hoàn thành trong vòng 5 năm. Cụ thể, nhà máy Ninh Thuận 1 sẽ được xây dựng tại xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam, trong khi nhà máy Ninh Thuận 2 sẽ được đặt tại xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải. Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và Tập đoàn Công nghiệp Năng lượng Quốc gia (PVN) sẽ là các đơn vị chủ đầu tư cho hai nhà máy này.
Dự án này không chỉ mở ra cơ hội mới trong việc phát triển năng lượng tái tạo, mà còn góp phần quan trọng vào việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam trong thời gian tới.
Ảnh: Sưu tầm Internet