Đề xuất 'nóng': Ông Trump muốn giảm ngân sách y tế, cắt gần 50 tỷ USD viện trợ nước ngoài, quyết tâm tăng mạnh quốc phòng

Tổng thống Donald Trump vừa đưa ra một đề xuất ngân sách đầy quyết liệt, kêu gọi cắt giảm 163 tỷ USD trong chi tiêu Liên bang, nhắm vào các chương trình mà ông cho là “cấp tiến cực đoan”, “lãng phí” hoặc “bị sử dụng như vũ khí chống lại người lao động Mỹ bình thường”.

Trong bản kế hoạch ngân sách trình lên Quốc hội mới đây, ông Trump đề xuất cắt giảm 22,6% chi tiêu ngoài quốc phòng – mức thấp nhất kể từ năm 2017 – đồng thời tăng mạnh ngân sách quốc phòng.

Kế hoạch này bao gồm việc cắt hàng tỷ USD từ viện trợ nước ngoài, y tế, giáo dục và môi trường, hợp thức hóa các biện pháp tiết kiệm đang được triển khai bởi Cơ quan có tên gọi “Bộ Hiệu Quả Chính Phủ (DOGE) ”.

Đề xuất ngân sách được đưa ra trong bối cảnh ông Trump đẩy mạnh cuộc chiến nhằm thu hẹp quy mô bộ máy hành chính Liên bang. Tỷ phú Elon Musk được cho là đang dẫn đầu nỗ lực này.

Tuy nhiên, nhiều đề xuất trong bản ngân sách sẽ đối mặt với trở ngại lớn tại Quốc hội, nơi Đảng Cộng hòa của ông Trump chỉ nắm thế đa số mong manh ở cả Thượng viện và Hạ viện.

Trong khi Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson ca ngợi kế hoạch là một "lộ trình táo bạo", thì Thượng nghị sĩ Susan Collins – Chủ tịch Ủy ban Phân bổ Ngân sách Thượng viện – bày tỏ “nhiều quan ngại nghiêm trọng” đối với một số điều khoản.

Kế hoạch ngân sách này chỉ đề cập đến các khoản chi tiêu có thể điều chỉnh hàng năm do Quốc hội quyết định. Nó không bao gồm các khoản chi bắt buộc như lương hưu, bảo hiểm y tế cho người cao tuổi (Medicare), hay tiền lãi trả nợ quốc gia.

Viện trợ nước ngoài bị cắt giảm mạnh, với khoản cắt lên tới 49 tỷ USD và đề xuất đóng cửa cơ quan USAID – vốn đã bị thu nhỏ đáng kể dưới sự chỉ đạo của DOGE.

Kế hoạch ngân sách cũng cắt mạnh các khoản hỗ trợ cho năng lượng tái tạo và xe điện, nhằm phản đối điều mà ông Trump gọi là “nghị trình khí hậu toàn cầu”. Ngân sách dành cho Bộ Giáo dục cũng giảm - Cơ quan mà ông Trump từng cam kết sẽ giải thể.

Nhiều cơ quan Liên bang khác như Viện Y tế Quốc gia (NIH), Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Liên bang (FEMA) và Sở Thuế vụ (IRS) cũng bị cắt giảm ngân sách mạnh vì ông Trump cho rằng các cơ quan này đã bị lạm dụng cho mục đích chính trị.

Ngược lại, ngân sách quốc phòng sẽ tăng 13%, trong khi Bộ An ninh Nội địa được phân bổ thêm 65%, nhằm củng cố an ninh biên giới và siết chặt nhập cư trái phép – một trọng tâm trong chiến dịch tái tranh cử của ông Trump.

Lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện, ông Chuck Schumer, chỉ trích bản ngân sách là “vô cảm”, cam kết Đảng của ông sẽ ngăn chặn các nỗ lực biến đề xuất này thành luật.

"Ông Trump cắt giảm y tế, giáo dục và những chương trình quan trọng đối với các gia đình, nhưng lại ưu ái giảm thuế cho giới tỷ phú và các tập đoàn lớn", ông Schumer viết trên mạng xã hội X.

Theo FT

>> Nike, Adidas cùng 70 thương hiệu lên tiếng phản đối: Ông Trump có thể đang tự 'hủy diệt' ngành hàng tỷ đô của nước Mỹ?