Đề xuất sau sáp nhập, chuyển 85% nhiệm vụ cấp huyện xuống cấp xã 

Bộ Nội vụ  đang xây dựng dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) nhằm bảo đảm phù hợp với chủ trương sáp nhập các tỉnh, thành phố, xã, phường và bỏ cấp huyện. 

Trong dự thảo tờ trình, Bộ Nội vụ nêu rõ việc sửa đổi luật sẽ tập trung vào các quy định liên quan đến phân định nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp tỉnh và cấp cơ sở; đồng thời đẩy mạnh phân quyền, phân cấp giữa Trung ương với địa phương, cũng như giữa chính quyền cấp tỉnh với chính quyền cấp cơ sở. 

Trên cơ sở xây dựng mô hình chính quyền địa phương hai cấp (gồm cấp tỉnh và cấp cơ sở), dự thảo đề xuất phân định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của từng cấp. 

Cụ thể, cấp tỉnh sẽ tập trung vào việc ban hành cơ chế, chính sách, chiến lược, quy hoạch; quản lý vĩ mô các vấn đề mang tính liên vùng, liên cơ sở, vượt quá khả năng giải quyết của cấp cơ sở, yêu cầu chuyên môn sâu và bảo đảm tính thống nhất toàn tỉnh. 

Cấp cơ sở sẽ là nơi tổ chức thực hiện các chính sách từ Trung ương và cấp tỉnh, tập trung vào việc phục vụ người dân, trực tiếp xử lý các vấn đề của cộng đồng, cung cấp dịch vụ công cơ bản và thiết yếu tại địa bàn. Đồng thời, cấp này cũng thực hiện các nhiệm vụ cần có sự tham gia của cộng đồng, phát huy tính chủ động, sáng tạo của chính quyền cơ sở. 

Với chính quyền địa phương cấp tỉnh, ngoài các nhiệm vụ và quyền hạn hiện hành, sẽ được bổ sung thêm một số chức năng từng do cấp huyện đảm nhiệm trước khi giải thể, đặc biệt là những nhiệm vụ vượt quá khả năng thực hiện của cấp cơ sở sau khi sắp xếp. 

Theo dự thảo tờ trình, sau quá trình rà soát, khoảng 15% nhiệm vụ và quyền hạn của cấp huyện hiện nay sẽ được chuyển giao cho cấp tỉnh thực hiện. 

Trong khi đó, chính quyền cấp cơ sở, ngoài việc tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn của cấp xã theo quy định hiện hành, sẽ tiếp nhận phần lớn nhiệm vụ và quyền hạn trước đây do cấp huyện đảm trách. 

Dự thảo Luật quy định chuyển phần lớn nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương tại các quận, thành phố trực thuộc tỉnh, thành phố thuộc Trung ương và thị xã cho cấp phường đảm nhận. 

Việc phân quyền như vậy nhằm giải quyết hiệu quả các công việc hành chính và đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người dân tại địa bàn cư trú, với nguyên tắc ưu tiên cho cấp cơ sở. Theo đó, nếu cấp cơ sở đủ năng lực thực hiện tốt thì tiếp tục phân quyền cho cấp này, chỉ những công việc vượt quá khả năng mới giao về cấp tỉnh. 

Tờ trình của Bộ Nội vụ cũng cho biết, khoảng 85% nhiệm vụ và quyền hạn của cấp huyện hiện nay sẽ được chuyển giao cho cấp cơ sở thực hiện. 

Quy định này nhằm nâng cao năng lực quản trị của chính quyền cơ sở, tăng cường hiệu lực, hiệu quả trong quản lý nhà nước và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. 

Đặc biệt, dự thảo Luật quy định rõ việc đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền cho chính quyền địa phương cấp phường trong công tác quản lý và phát triển đô thị, thúc đẩy kinh tế đô thị. Đồng thời, cũng đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền cho chính quyền địa phương đặc khu, tạo điều kiện trao quyền tự chủ trong công tác quản lý nhà nước tại khu vực hải đảo. 

Những quy định này nhằm đảm bảo tính linh hoạt, chủ động khi ứng phó với các tình huống đột xuất, bất ngờ; góp phần bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia tại các vùng biển, hải đảo; đồng thời, phát huy tiềm năng kinh tế biển, thúc đẩy hội nhập quốc tế và khuyến khích người dân ra sinh sống, phát triển khu vực hải đảo. 

Trước đó, chiều 13/3, tại phiên họp của Ban Chỉ đạo thực hiện sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình  cho biết, trong đề án Chính phủ trình, sau khi bỏ cấp huyện, khoảng 1/3 nhiệm vụ của cấp này sẽ chuyển lên tỉnh, còn 2/3 sẽ chuyển xuống xã - cơ sở. 

Hiện nay, Việt Nam có 63 đơn vị hành chính  cấp tỉnh, 696 quận, huyện và 10.035 xã, phường. Ngày 28/2, Bộ Chính trị và Ban Bí thư đã ban hành Kết luận số 127, giao Đảng ủy Chính phủ chỉ đạo việc nghiên cứu, xây dựng đề án và tờ trình Bộ Chính trị về việc sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện và tiếp tục sáp nhập cấp xã. 

Đảng ủy Chính phủ đã thống nhất trình phương án giảm 50% số đơn vị hành chính cấp tỉnh và giảm từ 60-70% đơn vị hành chính cấp cơ sở so với hiện nay. Theo kế hoạch, việc sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh trên cả nước sẽ hoàn tất trước ngày 30/8 và bắt đầu vận hành từ tháng 9. Đối với cấp xã, việc sáp nhập sẽ hoàn thành trước ngày 30/6 và các xã, phường mới sẽ chính thức đi vào hoạt động từ ngày 1/7. 

>> Đưa cán bộ huyện về cơ sở chưa chắc đã làm tốt hơn công chức xã