Doanh nghiệp thép: Kỳ vọng từ đầu tư công và giá thép hồi phục năm 2023 

Điểm nhấn chính của ngành trong năm 2022   

Tổng sản lượng tiêu thụ thép thành phẩm trong 11 tháng đầu năm 2022 giảm 3,8% so với cùng kỳ do kênh xuất khẩu giảm sút. Giá thép tăng vọt trong quý đầu tiên do nhu cầu bị dồn nén và giá bán trên thị trường toàn cầu phục hồi trước khi điều chỉnh đáng kể vào cuối năm do nhu cầu suy yếu và hàng tồn kho ở mức cao. 

Lợi nhuận của doanh nghiệp thép xấu đi và ghi nhận khoản lỗ lịch sử trong quý 3 do sản lượng giảm và giá điều chỉnh mạnh: Lợi nhuận của gần như tất cả các công ty thép đều giảm đáng kể trong 9 tháng đầu năm 2022 và ghi nhận mức lỗ cao kỷ lục trong quý 3/2022 do nhu cầu thị trường giảm nhanh và giá thép giảm, khiến các công ty phải tăng trích lập dự phòng hàng tồn kho. 

SSI Reseach cho rằng hầu hết các công ty sẽ vẫn phải ghi nhận khoản lợi nhuận âm trong quý cuối cùng của năm 2022. 

Triển vọng ngành thép năm 2023  

Nhu cầu trong nước có thể tiếp tục suy yếu do thị trường bất động sản trì trệ và chính sách tiền tệ thắt chặt. Kênh hộ gia đình (từng có khả năng phục hồi tốt hơn) cũng có thể bị ảnh hưởng bởi sự suy giảm của nền kinh tế nói chung với tỷ lệ thất nghiệp và lãi suất cao hơn. 

Công ty chứng khoán, cho rằng nhu cầu thép thành phẩm trong nước có thể giảm ở mức một con số vào năm 2023. Thị trường xuất khẩu vẫn chưa thuận lợi do suy thoái. Giá thép có thể ít biến động hơn trong năm 2023 do nhu cầu của Trung Quốc ổn định: Sau khi giảm 2~4% trong năm 2022, nhu cầu của Trung Quốc dự kiến sẽ không thay đổi hoặc phục hồi nhẹ trong khoảng 1~2% trong năm 2023, điều này được thúc đẩy bởi việc mở cửa trở lại trong những tháng đầu năm. 

Những yếu tố này có thể giúp giá thép khu vực ổn định hơn trong năm 2023. Tuy nhiên, ít có khả năng giá thép tăng mạnh, vì việc mở cửa trở lại ở Trung Quốc cũng sẽ dẫn đến nguồn cung tăng. 

Ngoài ra, mức giá hiện tại đã cao hơn 20~40% so với mức trước COVID. 

Lợi nhuận của các công ty có thể phục hồi từ cuối năm 2022 nhưng vẫn còn rủi ro cao: Giá thép và nguyên liệu thô ổn định hơn có thể giúp ổn định lợi nhuận của các công ty thép trong năm 2023. 

Tuy nhiên, nhu cầu yếu có thể dẫn đến hiệu suất sử dụng thấp chỉ ở mức 60~75% (so với trên 80% trong năm 2022 và hơn 90% trong năm 2021) - sẽ gây áp lực lên doanh thu, dòng tiền và tỷ suất lợi nhuận của công ty trong năm tới. 

Nguồn SSI Reseach

Khả năng cao lợi nhuận của ngành thép sẽ tiếp tục giảm trong nửa đầu năm nhưng dần phục hồi vào cuối năm nhờ khả năng phục hồi nhu cầu ở cả thị trường trong nước và xuất khẩu. 

Mới đây, nhằm bù đắp cho sự suy giảm của các động lực tăng trưởng, Chính phủ đã công bố dự toán ngân sách năm 2023, trong đó vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước (hay còn gọi là đầu tư công) ước đạt 698.867 tỷ đồng - tăng 28,9% so với kế hoạch năm trước. Con số này bao gồm vốn phân bổ cho các dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội. 

VNDirect kỳ vọng giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 sẽ tăng 20 - 25% so với giải ngân thực tế năm 2022 nhờ nút thắt thiếu đá xây dựng và đất đắp đã được giải quyết khi Chính phủ cấp phép khai thác cho các mỏ mới và giá vật liệu xây dựng như sắt thép, xi măng, đá xây dựng được dự báo sẽ giảm trong năm tới.