Dự án Trung tâm tài chính: Xây dựng lộ trình để gỡ bỏ kiểm soát ngoại hối trong ‘không gian giới hạn’ 

Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa gửi Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tờ trình dự thảo đề án xây dựng Trung tâm tài chính  khu vực và quốc tế. 

Xây lộ trình gỡ bỏ kiểm soát ngoại hối trong Trung tâm tài chính  

Đề án nêu rõ, để phát triển Trung tâm tài chính, Việt Nam cần áp dụng cơ chế và chính sách đặc thù, đặc biệt trong các lĩnh vực tài chính mới như fintech, phù hợp với thông lệ quốc tế. Do khung pháp lý áp dụng cho Trung tâm tài chính có sự khác biệt so với các quy định hiện hành, việc thực hiện cần được kiểm soát theo lộ trình và trong giới hạn không gian địa lý xác định. 

"Không gian giới hạn" ở đây bao gồm hai vị trí dự kiến xây dựng Trung tâm tài chính: Quận 1 và khu đô thị mới Thủ Thiêm tại TP.HCM, cùng khu lõi đường Võ Văn Kiệt giao với đường Võ Nguyên Giáp tại TP. Đà Nẵng (có thể mở rộng). 

Dựa trên nghiên cứu các mô hình phát triển Trung tâm tài chính trên thế giới kết hợp với bối cảnh Việt Nam, đề án sẽ lựa chọn các nhóm chính sách phù hợp. Lộ trình áp dụng được chia thành hai giai đoạn: Giai đoạn 1 là các chính sách sẽ được áp dụng ngay, và Giai đoạn 2 sẽ là từng bước nghiên cứu các chính sách còn lại. 

Đáng chú ý, theo lộ trình giai đoạn 2, sẽ xây dựng chính sách gỡ bỏ kiểm soát ngoại hối và các giao dịch tiền tệ trong Trung tâm tài chính. Theo đó, các giao dịch trong Trung tâm tài chính sẽ không bị kiểm soát, bao gồm giao dịch giữa các chủ thể trong trung tâm, cũng như giữa các chủ thể này với nước ngoài. Các giao dịch ngoại tệ giữa các chủ thể trong Trung tâm tài chính và phần còn lại của quốc gia vẫn sẽ thực hiện theo quy định hiện hành về ngoại hối. 

Đề án giải thích rằng, hầu hết các Trung tâm tài chính đều cho phép giao dịch bằng đồng ngoại tệ chuyển đổi trong phạm vi của trung tâm để tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch tài chính. Đây cũng là một trong những tiêu chí cơ bản của một Trung tâm tài chính. 

Lấy ví dụ, hiện tại, Singapore đang áp dụng hai chế độ khác nhau giữa các đối tượng hoạt động trong Trung tâm tài chính và phần còn lại của nền kinh tế. Cụ thể, Singapore không cho phép các giao dịch ngoại tệ giữa chủ thể trong và ngoài Trung tâm tài chính, mà chỉ cho phép giao dịch bằng đồng ngoại tệ trong phạm vi trung tâm. 

Ảnh minh họa Trung tâm tài chính ở Thâm Quyến

>> Dự kiến vị trí xây dựng 2 Trung tâm tài chính: Một vươn tầm quốc tế và một ‘đi trước, thử nghiệm’  

Không hạn chế tỷ lệ sở hữu nước ngoài đối với các tổ chức tín dụng  

Liên quan đến lĩnh vực tài chính, đề án cũng sẽ nghiên cứu phát triển thị trường tiền tệ và ngân hàng theo lộ trình ở giai đoạn 2. Trong đó, cho phép ngân hàng số hóa hoàn toàn và chỉ cung cấp dịch vụ trong Trung tâm tài chính cũng như cho các khách hàng quốc tế. 

Đặc biệt, sẽ không áp dụng các hạn chế về tỷ lệ sở hữu nước ngoài hoặc các điều kiện đầu tư đối với ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng có trụ sở tại Trung tâm tài chính, nhằm cung cấp dịch vụ trong trung tâm hoặc dịch vụ xuyên biên giới. 

Đề án nhấn mạnh rằng các chính sách này có sự khác biệt so với các quy định hiện hành và các luật hiện hành. Tuy nhiên, để thúc đẩy các mô hình kinh doanh mới ứng dụng công nghệ cao trong lĩnh vực tài chính (fintech), như tài sản mã hóa và các mô hình ứng dụng công nghệ chuỗi khối phân tán (blockchain), các quy định mới và đặc thù cần được xác lập. 

Hiện trên thế giới có 121 Trung tâm tài chính, cho thấy sự cạnh tranh gia tăng giữa các quốc gia trong việc trở thành Trung tâm tài chính và đổi mới sáng tạo. 

>> Việt Nam sẽ có Trung tâm tài chính quốc tế tại TP. HCM vào năm 2045