Fed và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam: Liệu có đang cùng nhịp? 

Động thái của Fed: Giảm lãi suất mạnh mẽ để kích thích kinh tế  

Trong cuộc họp của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC)  diễn ra vào ngày 17-18/9, Fed đã tạo ra bất ngờ lớn khi cắt giảm lãi suất quỹ liên bang (FFTR) tới 50 điểm cơ bản, đưa mức lãi suất xuống khoảng 4,75% - 5,00%. Đây là một động thái mạnh mẽ hơn so với dự đoán trước đó là chỉ cắt giảm 25 điểm cơ bản. 

Theo ông Suan Teck Kin, Giám đốc Khối nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu của UOB : “Quyết định mới của FOMC gây bất ngờ, vì chúng tôi chỉ dự báo mức giảm 25 điểm cơ bản trong bối cảnh kinh tế Mỹ vẫn khá ổn định và lạm phát đang giảm dần". Sự giảm mạnh này báo hiệu bước đi quyết liệt của Fed trong việc khởi động chu kỳ cắt giảm lãi suất nhằm kích thích tăng trưởng. 

Ảnh: Ông Suan Teck Kin, Giám đốc Khối nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu Ngân hàng UOB.

Ông Suan Teck Kin cho rằng ngoài việc giảm lãi suất quỹ liên bang, Fed còn hạ lãi suất dự trữ vượt mức (IOER) xuống còn 4,90%. Mục tiêu của các chính sách này là đối phó với lo ngại về tình trạng thị trường lao động, trong khi lạm phát đã dần được kiểm soát. Dự báo, trong các cuộc họp sắp tới, Fed sẽ tiếp tục cắt giảm thêm lãi suất với hai lần giảm 25 điểm cơ bản vào tháng 11 và tháng 12/2024. Tổng cộng, Fed có thể giảm tới 100 điểm cơ bản vào năm 2025. 

Một điểm khác biệt lớn giữa dự báo của UOB và Fed nằm ở mức lãi suất cuối cùng. Ông Suan nhận định: "Chúng tôi dự báo mức lãi suất mục tiêu sẽ đạt 3,25% vào đầu năm 2026, trong khi Fed dự đoán mức dài hạn là 2,9%." Với sự thay đổi gần đây trong các biểu đồ chấm của Fed, khả năng mức lãi suất dài hạn sẽ được điều chỉnh gần hơn với dự báo của UOB. 

Tác động chính sách tiền tệ của Fed tới Việt Nam  

Quyết định của Fed không chỉ ảnh hưởng đến nền kinh tế Mỹ mà còn gây áp lực lên nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Theo Báo cáo Triển vọng Kinh tế Toàn cầu quý IV/2024 của UOB, việc cắt giảm lãi suất của Fed có thể tạo ra sức ép lên NHNN trong việc xem xét các biện pháp nới lỏng chính sách tiền tệ. Tuy nhiên, hiện tại NHNN vẫn duy trì chính sách ổn định, với lãi suất tái cấp vốn  ở mức 4,50%, tập trung vào việc kiểm soát lạm phát. 

Từ tháng 7/2024, tỷ giá đồng VND đã hồi phục, giúp giảm áp lực về tỷ giá. Tuy nhiên, ông Suan Teck Kin dự đoán NHNN sẽ không vội cắt giảm lãi suất trên toàn quốc, mà thay vào đó tập trung vào các biện pháp hỗ trợ từng khu vực cụ thể. Với mức lạm phát gần sát mục tiêu 4,5%, NHNN cần tiếp tục giữ sự ổn định trước những biến động từ bên ngoài. 

Phản ứng thận trọng của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam  

Dù đối mặt với áp lực lớn từ lạm phát và tỷ giá, NHNN vẫn kiên định với sự thận trọng trong chính sách lãi suất. Lạm phát tại Việt Nam từ đầu năm 2024 đến nay duy trì ở mức 4%, thấp hơn mục tiêu của NHNN là 4,5%. Đặc biệt, giá lương thực - chiếm 34% trong rổ CPI - chịu áp lực tăng giá mạnh do ảnh hưởng từ thiên tai, đặc biệt là bão Yagi. 

Trong khi Fed đang đẩy mạnh cắt giảm lãi suất để kích thích nền kinh tế, NHNN dự kiến sẽ giữ nguyên mức lãi suất tái cấp vốn. Điều này cho thấy sự khác biệt rõ rệt trong cách tiếp cận của hai Ngân hàng Trung ương. 

Dù cả Fed và NHNN đều điều chỉnh lãi suất để kiểm soát lạm phát, nhưng sự khác biệt về bối cảnh kinh tế khiến hai NHTW phải áp dụng chiến lược khác nhau. Mỹ đang đối mặt với lạm phát giảm dần, và Fed có thể nới lỏng các chính sách tiền tệ để kích thích tăng trưởng. Trong khi đó, Việt Nam - một quốc gia phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu - đang phải đối mặt với sự biến động của giá cả hàng hóa và các tác động từ thiên tai, khiến NHNN phải thận trọng hơn. 

Theo dự báo của UOB, GDP của Việt Nam sẽ tăng trưởng 5,9% trong năm 2024, cải thiện so với mức 5% năm 2023 nhưng vẫn chịu ảnh hưởng từ các yếu tố ngoại lai. Trong khi đó, nền kinh tế Mỹ tăng trưởng chậm hơn do tác động từ các đợt thắt chặt tiền tệ trước đó, nhưng Fed tin rằng chu kỳ cắt giảm lãi suất sẽ giúp phục hồi nền kinh tế trong năm 2025. 

Triển vọng dài hạn cho kinh tế Mỹ và Việt Nam  

Trong trung và dài hạn, UOB dự báo lãi suất mục tiêu của Fed có thể đạt 3,25% vào đầu năm 2026, cao hơn mức 2,9% mà Fed dự đoán. Đối với Việt Nam, mặc dù phải đối mặt với các thách thức từ thiên tai và tác động từ chính sách của Fed, nền kinh tế vẫn được kỳ vọng sẽ phục hồi mạnh mẽ vào năm 2025. Tăng trưởng GDP của Việt Nam có thể đạt 6,6%, nhờ sự gia tăng xuất khẩu và đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Đồng thời, tỷ giá USD/VND được kỳ vọng sẽ giảm xuống 24.500 vào cuối năm 2024 và tiếp tục đà giảm trong năm 2025. 

Các dự báo kinh tế Việt Nam giai đoạn 2024-2025 - Nguồn: Báo cáo Triển vọng Kinh tế Toàn cầu Quý IV/2024, Ngân hàng UOB.

Nhìn chung, dù sự khác biệt trong chính sách giữa Fed và NHNN là rõ ràng, nhưng cả Fed và NHNN đều đang nỗ lực đối phó với các thách thức kinh tế của mình. Fed dường như đang mở đường cho một chu kỳ nới lỏng, trong khi NHNN tiếp tục kiên định với chiến lược thận trọng. Việt Nam, mặc dù chịu ảnh hưởng từ Fed và các yếu tố bên ngoài, vẫn duy trì một triển vọng tích cực nhờ các chính sách hỗ trợ mục tiêu và sự phục hồi dự kiến trong năm 2025. 

>> UOB: Kinh tế Việt Nam bứt phá giữa ‘bão’ bất ổn toàn cầu, GDP 2024 sẽ tăng trưởng 5,9%