Không để ‘quyền anh, quyền tôi’ khi sáp nhập tỉnh, thành phố 

Trao đổi với Tiền Phong, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương), Ủy viên Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội nhìn nhận: Việc sáp nhập dự kiến giảm 50% cấp tỉnh và 60 – 70% đơn vị hành chính cấp xã là một bước đột phá lớn trong cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy. 

Đi liền với việc giảm số lượng lớn đầu mối như vậy thì tổ chức bộ máy sẽ tinh gọn hơn sau sáp nhập. Qua đó góp phần giảm chi ngân sách nhà nước, dành nguồn lực cho đầu tư phát triển. Nhưng điều quan trọng hơn, bộ máy và con người sau sáp nhập phải rất nỗ lực, cống hiến, phát huy được tối đa phẩm chất, năng lực của mình, để bộ máy hoạt động hiệu năng, hiệu lực, và hiệu quả hơn. 

Đại biểu Quốc hội, TS. Nguyễn Thị Việt Nga. Ảnh: QH

Số lượng cán bộ trong diện sắp xếp sẽ rất nhiều  

Về lộ trình thực hiện, thời gian chắc hẳn sẽ không nhiều, điều đó càng đòi hỏi sự nỗ lực, quyết tâm hơn trong việc thực hiện, thưa bà?  

Đúng là thời gian triển khai sẽ không nhiều. Nhưng qua việc hợp nhất các bộ, ngành trung ương, rồi các sở, ngành ở địa phương vừa qua, dù thời gian rất ít, nhưng các bộ, ngành, địa phương đều hoàn thành theo tiến độ đề ra. Thậm chí, có những nơi còn hoàn thành trước thời hạn được giao. Điều đó chứng tỏ đã có sự nỗ lực, vào cuộc rất quyết liệt trong cả hệ thống chính trị từ Trung ương xuống địa phương. 

Thời gian không nhiều, trong khi khối lượng công việc ngày càng nhiều và phức tạp, vì sáp nhập được triển khai trên quy mô lớn, diễn ra đồng loạt trên cả nước. Qua đó, số lượng cá nhân, tổ chức chịu sự tác động cũng không hề nhỏ. 

Tuy nhiên, yêu cầu đặt ra khi sáp nhập  là không làm theo phép cộng cơ học đơn thuần, mà phải làm thế nào để phát huy được tối đa tiềm năng, thế mạnh của từng vùng, từng tỉnh, tạo thuận lợi nhất trong công tác quản lý, đáp ứng được nhu cầu, đòi hỏi mới trong tình hình mới. 

Đi đôi với sáp nhập, chúng ta buộc phải xử lý về mặt con người, về công tác cán bộ, thậm chí là cán bộ cấp cao, người đứng đầu một địa phương, một tỉnh. Vì chủ trương này được thực hiện trên phạm vi cả nước, từ cấp xã, cấp huyện, cho đến cấp tỉnh, nên số lượng cán bộ trong diện sắp xếp sẽ rất nhiều… 

Đó là những thách thức không hề nhỏ, đòi hỏi chúng ta phải tính toán một cách khoa học, bài bản, khảo sát thật kỹ lưỡng để có phương án sáp nhập hiệu quả nhất. 

Hướng tới sự phát triển chung khi sáp nhập tỉnh, thành phố.

Tên gọi mới, trung tâm hành chính mới ra sao?  

Theo bà, việc đặt tên địa danh mới sau sáp nhập phải được xem xét trên những tiêu chí nào, để tạo được sự đồng thuận cao?  

Quả thực, đây là vấn đề được đông đảo người dân quan tâm. Khi sáp nhập, địa phương nào cũng muốn giữ lại tên gọi của mình. Bởi tên gọi ấy gắn liền với truyền thống, lịch sử, văn hóa, gắn bó chặt chẽ với địa phương từ xa xưa. Người Việt Nam mình lại vốn rất yêu quê hương đất nước, và tình yêu đó được thể hiện ở việc mong muốn giữ lại tên gọi lâu nay. 

Tuy nhiên, chúng ta cần suy nghĩ theo chiều hướng mới và sâu xa hơn, vì sáp nhập không phải để xóa sổ địa phương nào, cũng không phải để ai mất quê hương, mà mục tiêu hướng đến là để cho quê hương mình, đất nước mình phát triển hơn. 

Tất nhiên, khi đặt tên cho một tỉnh mới sau sáp nhập cũng phải căn cứ trên rất nhiều yếu tố. Tên gọi mới sau sáp nhập có thể giữ lại tên một tỉnh hiện tại, cũng có thể lấy lại tên gọi cũ trước đây, cũng có thể là một tên gọi mới dựa trên cơ sở tên gọi từ các tỉnh... Đây là vấn đề khoa học cần phải nghiên cứu kỹ và cũng không có công thức chung cho việc này. Vì thế, phải xem xét trong từng trường hợp cụ thể. 

Dù theo phương án nào, tôi cũng mong muốn sẽ nhận được sự đồng tình, ủng hộ của người dân. Tỉnh không còn giữ lại được tên cũ, cũng không có nghĩa chúng ta bị lép vế, hay mất mát điều gì đó, mà quan trọng là hướng tới sự phát triển chung. 

Sau sáp nhập cán bộ, công chức phải rất nỗ lực, cống hiến để bộ máy hoạt động hiệu năng, hiệu lực, và hiệu quả hơn. (Ảnh minh họa)

Ngoài vấn đề tên gọi, việc lựa chọn trung tâm hành chính mới sau sáp nhập, cần được xét theo tiêu chí cụ thể nào?   

Vấn đề này cũng rất cần được quan tâm, vì những khó khăn, vướng mắc có thể xảy ra. Sau sáp nhập tỉnh, sẽ phải xác định trung tâm hành chính mới đặt ở đâu, xây mới hay sử dụng trung tâm cũ…? 

Vấn đề này cũng cần được nghiên cứu rất kỹ, có luận cứ khoa học liên quan đến vấn đề hạ tầng, rồi quy hoạch chung của tỉnh đó, vùng đó, lại còn liên quan đến sự phát triển chung. 

Theo tôi, điều quan trọng phải tính toán đến yếu tố tầm nhìn, đầu tư thế nào, đặt trung tâm ở đâu để có sự phát triển tốt nhất cho tỉnh đó, vùng đó. Đồng thời, cần tận dụng được tối đa cơ sở vật chất đã có để tránh lãng phí. 

"Tôi tin sau sáp nhập sẽ phát triển đồng đều"  

Tư duy “tỉnh anh, tỉnh tôi”, rồi “quyền anh, quyền tôi”, hay “tỉnh anh nghèo, tỉnh tôi giàu”… liệu có nảy sinh trong quá trình sáp nhập, và nếu có, phải hóa giải điều này ra sao?  

Quá trình sáp nhập, tâm lý đó cũng dễ nảy sinh ngay từ ban đầu. Thực tế có băn khoăn, khi sáp nhập rồi, liệu tỉnh nhỏ với tỉnh lớn hơn, tỉnh phát triển với tỉnh kém phát triển hơn, thì vấn đề đầu tư, bố trí cán bộ thế nào, rồi nhiều yếu tố khác sẽ ra sao… 

Thế nhưng, mục tiêu sau khi sáp nhập là để tạo ra không gian phát triển lớn hơn, tạo cơ hội lớn hơn cho sự phát triển chung. Vậy nên, suy nghĩ của mỗi cán bộ, đảng viên hay người dân cũng phải rộng hơn, không nên suy nghĩ một cách cá nhân, mà phải hướng đến mục tiêu phát triển chung. 

Chủ trương sáp nhập là để có sự phát triển đồng đều, phát huy được tối đa năng lực của từng vùng. Vì thế, khi sáp nhập sẽ không có chuyện tỉnh này phát triển hơn, tỉnh kia thì kém đi. Tôi tin sau sáp nhập sẽ có sự phát triển đồng đều, tối đa. 

Tất nhiên, để đạt được các mục tiêu đề ra, quá trình thực hiện đòi hỏi người có trách nhiệm phải rất khách quan, thận trọng, vô tư, công bằng và khoa học. 

Cảm ơn bà. 

>> Danh sách các tỉnh thu ngân sách trên 20.000 tỷ trước sáp nhập: Tỉnh nào dẫn đầu?