Mâm cỗ cúng hóa vàng Tết Ất Tỵ 2025 chuẩn phong tục, trọn vẹn ý nghĩa
Lễ hoá vàng là ngày tiễn đưa ông bà, tổ tiên sau những ngày sum vầy cùng con cháu, thể hiện lòng biết ơn và cầu mong sự phù hộ cho một năm mới an lành.
Lễ hóa vàng, hay còn gọi là lễ tạ năm mới, là một trong những nghi thức quan trọng trong dịp Tết Nguyên đán  của người Việt. Đây là ngày tiễn đưa ông bà, tổ tiên sau những ngày sum vầy cùng con cháu, thể hiện lòng biết ơn và cầu mong sự phù hộ cho một năm mới an lành.
Mâm cỗ hóa vàng có thể khác nhau tùy vào vùng miền và điều kiện của mỗi gia đình. Tuy nhiên, vẫn có những lễ vật cơ bản không thể thiếu để đảm bảo đúng phong tục truyền thống.
Ảnh minh họa (Báo Người Lao Động)
Dưới đây là những gợi ý giúp bạn chuẩn bị mâm cúng hóa vàng đầy đủ và trang trọng nhất.
Theo phong tục, lễ hóa vàng thường được tổ chức từ mùng 3 đến mùng 10 Tết, tùy theo truyền thống của từng vùng miền. Một số gia đình thực hiện vào mùng 3 hoặc mùng 4, trong khi nhiều nơi lại chọn mùng 7 hoặc muộn hơn để tiễn ông bà về cõi vĩnh hằng.
Trước khi tiến hành lễ hóa vàng, việc dọn dẹp bàn thờ là điều cần thiết. Bạn nên lau chùi sạch sẽ bàn thờ, thay nước mới trong các chén thờ, chỉnh trang lại bát hương, nến, đèn và các đồ thờ cúng khác. Điều này không chỉ thể hiện lòng thành kính mà còn tạo không gian trang nghiêm cho lễ cúng.
Mâm cỗ hóa vàng có thể là cỗ mặn hoặc cỗ chay, tùy vào phong tục từng gia đình. Dưới đây là các món ăn thường xuất hiện trong mâm cỗ truyền thống:
Một số món mặn có thể chuẩn bị như:
- Gà luộc: Nên chọn gà trống đẹp, luộc chín vàng ươm, đặt nguyên con trên đĩa, đầu hướng về bát hương.
- Bánh chưng hoặc bánh tét: Bánh chưng phổ biến ở miền Bắc, trong khi bánh tét thường có mặt trên mâm cúng của người miền Nam.
- Giò lụa hoặc giò thủ: Đây là món không thể thiếu trong mâm cỗ truyền thống.
- Canh măng: Thường nấu với măng khô và xương, tạo nên hương vị đậm đà.
- Canh mọc: Món canh thanh nhẹ, thường nấu với nước luộc gà hoặc nước hầm xương.
-Nem rán hoặc chả giò: Tùy vào khẩu vị và phong tục của từng vùng.
Một số món chay có thể chuẩn bị như:
- Rau củ xào chay: Kết hợp nhiều loại rau củ tươi ngon.
- Canh rau củ nấu nấm: Thanh đạm, dễ ăn và giàu dinh dưỡng.
- Xôi gấc đậu xanh: Màu đỏ tượng trưng cho sự may mắn, thịnh vượng.
- Gỏi xoài chay: Món ăn thanh mát, giúp bữa cỗ thêm phong phú.
- Đậu hũ kho nấm rơm: Đậm đà, hấp dẫn, phù hợp với mâm cúng chay.
Các lễ vật khác:
- Mâm ngũ quả: Chọn các loại quả tươi, đẹp mắt, thường mang ý nghĩa may mắn, sung túc.
- Hoa tươi: Dâng lên tổ tiên thể hiện sự trang trọng và thành kính.
- Trầu cau, đèn nến, nhang: Những vật phẩm không thể thiếu trên bàn thờ.
- Giấy tiền vàng mã: Chuẩn bị đầy đủ để tiễn đưa tổ tiên về cõi âm.
- Hai cây mía: Theo quan niệm dân gian, mía là đòn gánh để tổ tiên mang lộc về hoặc dùng để chống lại các thế lực tà ma.
Cách bày trí mâm cỗ hóa vàng
Khi sắp xếp mâm cúng, gà luộc thường được đặt ở trung tâm, đầu hướng về bát hương (nếu cúng ngoài trời thì đầu gà hướng ra ngoài). Các món ăn khác được bày xung quanh theo nguyên tắc cân đối và hài hòa.
Bên cạnh mâm cỗ, bàn thờ cũng cần được trang trí đầy đủ với mâm ngũ quả, hoa tươi và các lễ vật khác để đảm bảo tính trang nghiêm.
Thực hiện lễ hóa vàng
Lễ cúng hóa vàng thường diễn ra như sau: Gia chủ thắp nhang và đọc bài khấn hóa vàng với lòng thành kính, bày tỏ lời cảm ơn đến tổ tiên đã phù hộ trong suốt năm qua và cầu mong năm mới bình an, may mắn. Khi hương tàn, gia đình tiến hành đốt vàng mã cùng các vật phẩm chuẩn bị sẵn. Đây là nghi thức quan trọng nhằm gửi những vật dụng này về cõi âm cho tổ tiên. Ngoài ra, một số gia đình còn vẩy rượu hoặc nước lên tro vàng mã để tiễn đưa ông bà một cách trọn vẹn.
Sau khi hoàn tất nghi lễ, gia đình cùng nhau thụ lộc, dùng bữa cơm thân mật để cầu chúc cho một năm mới an lành, sung túc. Đây cũng là dịp để các thành viên quây quần, chia sẻ những câu chuyện đầu năm, gắn kết tình thân.
*Thông tin mang tính tham khảo, chiêm nghiệm
>> Dự báo thời tiết mùng 4 Tết Ất Tỵ: Nắng xuân rực rỡ trở lại miền Bắc