Việc tìm được người môi giới phù hợp trong bối cảnh thị trường ngắn hạn đang gặp khó khăn có lẽ là điều mà nhiều nhà đầu tư trăn trở khi thực tế chỉ ra nhiều broker chỉ đưa khuyến nghị khi thị trường tăng điểm trong khi vào các nhịp giảm mạnh lại “lặn mất tăm”, nhắn tin không thấy trả lời.
Hết thời môi giới "đại gia"?
Kỷ nguyên tiền rẻ đã dần đến hồi kết khi gần đây hàng loạt ngân hàng đua tăng lãi suất. SaigonBank đã nâng lãi suất 12 tháng vượt 7,3% bằng mức trước dịch COVID-19.
Trong ngắn hạn, thị trường đã trải qua nhịp điều chỉnh và chỉ số VN-Index đã giảm mạnh hơn 300 điểm so với đỉnh cùng mức thanh khoản giảm về vùng 11.000 - 17.000 tỷ đồng/phiên, thấp hơn đáng kể so với mức 30.000 - 40.000 tỷ đồng/phiên hồi cuối năm 2021. Với diễn biến kém thuận lợi như vậy, nghề môi giới chứng khoán ít nhiều đang chịu ảnh hưởng.
Năm 2020 - 2021 là giai đoạn đỉnh cao của nghề môi giới khi rất nhiều môi giới chứng khoán lâu năm hay mới ra trường đều kiếm được thu nhập "khủng" nhờ làn sóng nhà đầu tư F0 gia nhập và dòng tiền rẻ từ việc hạ lãi suất của các nhà băng ồ ạt vào thị trường chứng khoán. Thị trường chứng khoán Việt Nam lần lượt chinh phục mốc thanh khoản tỷ USD, có phiên hơn 2 tỷ USD. Đây là thời kỳ hoàng kim của nghề môi giới.
Khi đó, giám đốc môi giới của một công ty chứng khoán top 4 của thị trường đã chia sẻ rằng, rất nhiều các bạn trẻ mới ra trường nhưng năng động, bắt được nhịp thị trường đã có thu nhập 50 - 100 triệu đồng/tháng, thậm chí một số xuất sắc có thu nhập 100 - 200 triệu đồng/tháng.
"Thời điểm hoàng kim nhất của thanh khoản bùng nổ, một môi giới thuộc công ty có thu nhập 500 triệu đồng/tháng dù tuổi đời còn rất trẻ. Nghề môi giới không quan trọng thâm niên, tuổi tác, lương thưởng phụ thuộc vào doanh số, hoa hồng. Do đó, có rất nhiều bạn trẻ tận dụng được thời điểm bùng nổ thanh khoản kiếm rất nhiều tiền", vị giám đốc môi giới chia sẻ.
Chứng khoán những tuần đầu tháng 6/2022, sau một nhịp giảm sâu với thanh khoản khá èo uột, có thể nói giai đoạn đỉnh của thị trường đã rời xa, nghề môi giới cũng chịu ảnh hưởng, thu nhập có phần giảm sút. Giờ đây, môi giới chứng khoán đang trở về mặt đất với nhiều thứ áp lực phải đối mặt như thu nhập giảm đáng kể; áp lực lớn đến từ phía khách hàng thua lỗ; áp lực đến từ việc chính bản thân cũng thua lỗ.
Một môi giới có thâm niên 15 năm trong nghề chia sẻ: "Phải mất 20 năm mới có mức thanh khoản bùng nổ của năm 2021. Đó chính là đỉnh cao của nghề môi giới mà phải mất rất nhiều năm nữa mới có thể trở lại.
Năm qua, nhiều môi giới trẻ ngoài thu nhập từ doanh số môi giới còn tranh thủ bán sách, bán khoá học, mở room vip thu phí mỗi thành viên 5 - 10 triệu đồng/năm, đánh uỷ thác ăn chia với khách,... tận dụng triệt để kiếm tiền nên thực tế thu nhập của nhóm này rất khủng.
Tuy nhiên, khi thị trường lên thì ai cũng đúng - ai cũng thành chuyên gia, khi thị trường xuống mới biết năng lực thật sự của bản thân môi giới. Giờ mở room vip, bán khoá học,… cũng ế dài ra đó".
Kỹ năng chọn môi giới
Chia sẻ trong chương trình “Khớp lệnh” của VTV Digital mới đây, ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng CTCP Chứng khoán SSI cho biết, không có công thức cụ thể cho việc lựa chọn môi giới.
Có những nhà đầu tư thích đồng hành với những môi giới có tuổi, nhiều kinh nghiệm đầu tư ngoài thị trường vì họ muốn đầu tư lâu dài. Tuy nhiên cũng có những nhà đầu tư trẻ giao dịch liên tục trong thời gian ngắn, giao dịch cả thị trường cơ sở và phái sinh thì thường sẽ thích các bạn tư vấn trẻ tuổi vì họ cập nhật thông tin nhanh nhạy hơn, sử dụng công nghệ tốt hơn.
Trên thực tế, có nhiều môi giới tự nhận mình chưa bao giờ lỗ. Theo ông Hưng, việc đầu tư trên thị trường chưa bao giờ lỗ là rất hiếm, trừ khi người đó giỏi photoshop.
"Khi chọn môi giới, nếu các bạn quan tâm nhiều đến đầu tư và lịch sử đầu tư thì có thể hỏi người môi giới đã giúp nhà đầu tư làm gì để không bị thua lỗ, phương pháp để bảo vệ tài sản trong lúc thị trường giảm điểm. Còn lúc thị trường lên, danh mục tăng bao nhiêu % thì cũng không quan trọng lắm.
Dưới góc độ quản trị rủi ro, tôi cần người môi giới trong giai đoạn 2014, 2018, 2020 hay 2022 giúp cho nhà đầu tư có tỷ lệ lỗ trên tổng tài sản ở mức thấp. Đây chính là lựa chọn tốt. Còn lúc thị trường lên thì không quá phức tạp, chúng ta không cần thông minh hơn thị trường nhưng chúng ta cần phải có kỷ luật hơn mức trung bình", ông Hưng nhấn mạnh.
Gần đây có nhiều công ty chứng khoán cạnh tranh thu hút nhà đầu tư bằng câu chuyện margin nóng. Về cơ bản các công ty sẽ chỉ cho vay với tỷ lệ tiêu chuẩn 1:1, nhưng với một số đơn vị môi giới đang liên hệ với bên thứ 3, thường gọi là “kho” để nhà đầu tư có thể vay “kho” mua cổ phiếu với đòn bẩy cao.
Về vấn đề này, ông Hưng cho rằng tâm lý làm giàu nhanh rất khó bỏ nên việc giao dịch với margin cao giống như câu chuyện hai bên cùng có lợi. Với các bạn môi giới họ sẽ có chỉ tiêu khối lượng giao dịch lớn hơn, còn nhà đầu tư trong thị trường tăng sẽ kiếm tiền nhanh hơn.
"Tuy nhiên, nhà đầu tư cũng cần lưu ý rằng khi tăng tỷ lệ margin lên đồng nghĩa với việc đối mặt với rủi ro lớn hơn. Giống như tôi từng nói chúng ta dễ dàng biến một khoản đầu tư thành đầu cơ và có thể gây ra thiệt hại rất lớn nếu như sử dụng một cách bừa bãi, không có sự đánh giá cẩn thận".
Nhà đầu tư mới với số vốn ban đầu thấp thường sẽ được tiếp xúc với những người môi giới trẻ, những người mới ra trường, đang thực tập ở các công ty chứng khoán hoặc cũng có thể kinh nghiệm làm việc khoảng 1 – 2 năm.
Ông Hưng cho rằng điều này cũng tốt vì khi đầu tư điều quan trọng là tìm được những người có cùng suy nghĩ. Hãy coi người môi giới như một người bạn và các bạn sẽ cùng giúp nhau trong quá trình đầu tư.
Mặc dù người môi giới đó có thể còn trẻ nhưng họ có kiến thức, cung cấp được nhiều thông tin hơn so với việc nhà đầu tư tự mày mò, tìm kiếm thông tin. Chuyên gia khẳng định việc lựa chọn một bạn môi giới trẻ không phải không tốt vì các bạn trẻ thường nhiệt huyết, chịu khó học hỏi thì họ có thể giúp nhà đầu tư nhiều điều hơn.
