‘Nghĩa trang liệt sĩ’ không có bất cứ nấm mồ nào ở Việt Nam: Từng là kiệt tác quân sự nhưng phải hứng chịu hơn 328.000 tấn bom đạn, nằm cạnh dòng sông được ví như ‘cối xay thịt’ một thời 

Di tích Thành cổ Quảng Trị tọa lạc giữa trung tâm thị xã Quảng Trị, cách Quốc lộ 1A  gần 1km về phía Đông Bắc, cách thành phố Đông Hà khoảng 14km về phía Đông Nam và cách thành phố Huế hơn 60km về phía Bắc. Di tích này nằm cạnh dòng sông Thạch Hãn – từng được ví như chiếc "cối xay thịt" trong cuộc chiến đấu 81 ngày đêm khốc liệt trên vùng đất lửa Quảng Trị. 

Thành cổ là một công trình kiến trúc quân sự đặc sắc, khởi công từ thời vua Gia Long (năm 1809) và hoàn thiện vào năm 1837 dưới triều vua Minh Mạng, sau gần ba thập kỷ xây dựng. Với chu vi khoảng 2.160m, được bao bọc bởi hệ thống hào nước và bốn pháo đài ở mỗi góc, Thành cổ tạo nên một thế phòng thủ kiên cố. 

Toàn cảnh Thành cổ Quảng Trị khi nhìn từ trên cao

Di tích này không chỉ là công trình quân sự mà còn là chứng nhân cho biết bao biến cố lịch sử, đặc biệt là trận chiến đấu 81 ngày đêm vào "mùa hè đỏ lửa" năm 1972 (28/6 - 16/9/1972), biểu tượng rực rỡ của khát vọng độc lập, tự do và thống nhất đất nước trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. 

Suốt 81 ngày đêm chiến đấu, Thành cổ Quảng Trị hứng chịu hơn 328.000 tấn bom đạn do Mỹ và quân đội Sài Gòn ném xuống – tương đương sức công phá của 7 quả bom nguyên tử từng tàn phá Nhật Bản năm 1945. Riêng trong ngày 25/7/1972, nơi đây gánh chịu trên 5.000 phát đại bác. Biết bao chiến sĩ đã ngã xuống, mang theo tuổi xuân và khát vọng hòa bình, hóa thân vào lòng đất mẹ Quảng Trị. Thành cổ từ đó được xem là "nghĩa trang liệt sĩ" không mồ. 

Di tích này không chỉ là công trình quân sự mà còn là chứng nhân cho biết bao biến cố lịch sử

Báo Quân đội Nhân dân ngày 9/8/1972 từng viết: “Mỗi mét vuông đất tại Thành cổ Quảng Trị là một mét máu và sự hy sinh của các anh đã trở thành bất tử. Trong 81 ngày đêm, từ ngày 28/6 đến 16/9/1972, Thành cổ Quảng Trị đã phải hứng chịu 328.000 tấn bom đạn. Trung bình, mỗi chiến sĩ phải hứng lấy 100 quả bom, 200 quả đạn pháo. Mỗi ngày có một Đại đội vượt dòng Thạch Hãn  để tiếp viện quân số, nhưng đêm nay một Đại đội tiến vào thì ngày mai chỉ còn lại vài người sống sót". 

Đài tưởng niệm – "ngôi mồ chung" của các chiến sĩ 

Sức công phá khủng khiếp đã san phẳng hầu hết công trình bên trong Thành cổ, chỉ còn lại những bức tường thành lở lói, loang lổ dấu đạn – như những lời kể không lời về quá khứ đau thương. 

Nửa thế kỷ đã trôi qua, khúc tráng ca 81 ngày đêm ấy giờ là lịch sử, dấu tích dần phai mờ, nhân chứng cũng ngày một ít đi. Nhưng mảnh đất từng thấm máu ấy và những con người năm xưa vẫn mãi là biểu tượng sống động của chủ nghĩa anh hùng cách mạng. 

Mỗi mét vuông đất tại Thành cổ Quảng Trị là một mét máu và sự hy sinh của các anh đã trở thành bất tử

Ngày 9/12/2013, Thành cổ Quảng Trị được xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt, gắn liền với sự kiện lịch sử 81 ngày đêm. Chiến trường năm xưa nay đã hồi sinh trong màu xanh cây lá, trong nhịp sống thanh bình. 

Nhờ sự quan tâm đầu tư của các cấp chính quyền, di tích nhiều lần được trùng tu, tôn tạo. Ngoài việc bảo tồn giá trị lịch sử, trong khuôn viên Thành cổ, nhiều công trình tri ân đã được xây dựng, phục vụ hàng vạn lượt du khách trong và ngoài nước đến viếng thăm mỗi năm. 

Nhờ sự quan tâm đầu tư của các cấp chính quyền, di tích nhiều lần được trùng tu, tôn tạo

Ngày nay, Thành cổ Quảng Trị không chỉ là nơi ghi dấu chiến công bất tử của quân dân Quảng Trị  và cả nước, mà còn là địa chỉ đỏ trong công tác giáo dục truyền thống yêu nước, truyền thống cách mạng cho thế hệ hôm nay và mai sau. 

Quảng Trị hôm nay đã vươn mình mạnh mẽ, viết tiếp câu chuyện cổ tích giữa đời thường về vùng “đất thép nở hoa”. Từ một mảnh đất từng bị bom cày đạn xới, diện mạo kinh tế - xã hội của tỉnh đã đổi thay rõ rệt, đời sống người dân không ngừng được nâng cao. 

Ảnh: Internet 

Nguồn: Tổng hợp
 

>> Bắt đầu tu bổ, tôn tạo quần thể kiến trúc quân sự 36.000m² hơn 230 năm tuổi của Việt Nam