Nguy cơ chiến tranh thương mại Mỹ - Trung và những tác động tới doanh nghiệp dầu khí Việt Nam
Vietcap (VCI) cho rằng dự án Lô B sẽ được tiếp tục do tình trạng thiếu hụt khí đốt trầm trọng của Việt Nam với mức chi tiêu trung bình hàng năm trong giai đoạn 2025-2029 là 2,1 tỷ USD.
Theo báo cáo ngành dầu khí của Chứng khoán Vietcap (HoSE: VCI ), đề xuất áp thuế 60% lên hàng hóa Trung Quốc của ông Trump cho thấy sự chuẩn bị cho 1 cuộc chiến thương mại quy mô lớn. Việc tăng thuế mạnh này có thể khiến Trung Quốc trả đũa bằng cách áp thuế lên hàng hóa Mỹ, làm gia tăng căng thẳng giữa 2 nền kinh tế lớn.
Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo rằng nếu thuế quan tăng và ảnh hưởng đến “1 vùng rộng đáng kể” trong thương mại toàn cầu vào giữa năm 2025, thì sản lượng toàn cầu có thể sẽ giảm 0,8% trong năm 2025 và 1,3% năm 2026. 1 nhà kinh tế của UBS ước tính rằng mức thuế quan 60% đối với hàng nhập khẩu Trung Quốc sẽ làm giảm 2,5 điểm % tốc độ tăng trưởng GDP của Trung Quốc sau 1 năm.
Dự báo giá dầu Brent trung bình giai đoạn 2024-2029 của các tổ chức lớn trên thế giới |
Vietcap cho rằng ông Trump có khả năng sẽ tăng thuế quan, đặc biệt là đối với Trung Quốc, từ đó có thể sẽ làm chậm lại tốc độ tăng trưởng của kinh tế toàn cầu và khiến nhu cầu dầu giảm. Từ đó, công ty chứng khoán giả định giá dầu Brent trung bình giai đoạn 2026-2029 là khoảng 70 USD/thùng, thấp hơn khoảng 5% so với mức đồng thuận là 73 USD/thùng.
Vietcap lưu ý rằng giả định giá dầu cho giai đoạn 2025-2029 vẫn ở mức cao hơn khoảng 20% so với mức trung bình trước dịch COVID (2015-2019), điều này sẽ hỗ trợ các hoạt động thăm dò và khai thác (E&P) trong nước và quốc tế.
Các doanh nghiệp dầu khí Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng ra sao?
Vietcap cho rằng dự án Lô B sẽ được tiếp tục do tình trạng thiếu hụt khí đốt trầm trọng của Việt Nam. Cụ thể, VCI ước tính mức chi tiêu đối với hoạt động E&P trong nước sẽ cải thiện 14% YoY trong năm 2024 lên mức 0,8 tỷ USD, sau đó sẽ tiếp tục tăng lên mức 1,3 tỷ USD trong năm 2025 (+63% YoY) và đạt đỉnh ở mức 2,8 tỷ USD trong năm 2027.
Diễn biến này tương ứng với mức chi tiêu trung bình trong giai đoạn 2025-2029 là 2,1 tỷ USD, cao hơn gấp 2,6 lần so với mức trung bình hàng năm của chu kỳ trước (2015-2023).
Vietcap dự báo giá nhập khẩu LNG của Việt Nam sẽ tăng 6% YoY trong năm 2025 lên mức 14 USD/triệu BTU nhưng sẽ giảm dần trong những năm sau đó. Điều này sẽ gây ra áp lực chi phí đối với các nhà máy nhiệt điện khí trong năm 2025 nhưng áp lực sẽ giảm dần từ năm 2027 trở đi.
Với giá dầu nhiên liệu (FO), Vietcap cho rằng sẽ giảm xuống mức 405 USD/tấn với giả định giá dầu Brent trung bình giai đoạn 2026-2029 là khoảng 70 USD/thùng.
Giả định của Vietcap cho giá dầu Brent và dầu nhiên liệu ở kịch bản cơ sở |
Việc giá dầu giảm có thể sẽ có tác động tích cực nhẹ đối với các công ty phân bón (DPM  và DCM) vì giá khí đốt đầu vào của các công ty này có mối liên quan mật thiết đối với giá dầu.
Việc giá dầu và khí đốt giảm có thể sẽ có tác động tích cực nhẹ đối với các nhà máy nhiệt điện khí như NT2 và POW . Các nhà máy này có thể sẽ có mức chi phí tốt hơn để cạnh tranh trong thị trường phát điện cạnh tranh (khoảng 20-30% sản lượng thương phẩm của các công ty này) và việc chi phí khí đốt giảm cũng có khả năng sẽ hỗ trợ cho sản lượng huy động của các công ty trên.
Tác động của giá dầu đối với PVT và PVS là khá hạn chế. Các chính sách của ông Trump về việc tăng cường sản lượng và xuất khẩu dầu có thể sẽ làm thay đổi dòng chảy thương mại của dầu vì Mỹ xuất khẩu nhiều dầu hơn cho thị trường châu Á. Điều này dẫn đến việc gia tăng nhu cầu cho các tuyến vận tải đường dài (từ Mỹ đến châu Á và từ Mỹ đến châu Âu). Điều này có thể sẽ duy trì chỉ số tấn-dặm ở mức ổn định cho các tàu chở dầu và thúc đẩy giá cước thuê tàu, ngay cả khi sản lượng vận tải có thể giảm.
Ngoài ra, PVT  kỳ vọng sẽ có thêm tác động tích cực lên giá cước thuê tàu chở LPG. PVS đã đa dạng hóa sang điện gió ngoài khơi và sản lượng khai thác lớn từ Lô B có thể sẽ giúp làm giảm thiểu tác động.
Tác động của giả định giá dầu giảm đối với các cổ phiếu dầu khí |
Việc giá dầu giảm sẽ gây tác động tiêu cực nhẹ đối với GAS và PVD. Giá khí đầu ra của GAS được tính dựa theo giá dầu FO. Tuy nhiên, GAS đang chuyển dịch toàn bộ hoạt động kinh doanh từ kinh doanh khí đốt sang kinh doanh dịch vụ vận tải, nên việc giá dầu giảm chỉ sẽ có tác động tiêu cực hạn chế đối với GAS . Đối với PVD, mức giá dầu thấp hơn có thể sẽ làm chậm đà phục hồi của giá thuê giàn khoan theo ngày, nhưng nhu cầu khoan sẽ tăng nhờ khả năng Mỹ sẽ hỗ trợ cho giá thuê ngày.
BSR là công ty chịu tác động lớn nhất từ giá dầu trong số các công ty thuộc danh mục theo dõi của Vietcap, mặc dù PLX cũng bị ảnh hưởng đáng kể.
>> Trung Quốc đẩy mạnh đàm phán, sẵn sàng ‘phản đòn’ thuế quan của ông Trump?
Nếu Mỹ áp thuế lên hàng Việt, chứng sĩ và người tiêu dùng trong nước sẽ ra sao? 
Từ 1/1/2025, Mỹ chính thức áp thuế nhập khẩu 50% với 2 mặt hàng của Trung Quốc