Những siêu dự án kết nối 'tam giác vàng' kinh tế trọng điểm của vùng Đông Nam Bộ 

Vừa qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có cuộc làm việc với Ban Thường vụ TP. HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Dương, thảo luận về nhiều vấn đề quan trọng. Trong đó có công tác điều chỉnh địa giới hành chính và cơ cấu tổ chức bộ máy. Thủ tướng cũng dành thời gian kiểm tra thực tế các dự án hạ tầng giao thông kết nối giữa các khu vực này. 

TP. HCM và Bình Dương có vị trí địa lý liền kề và có mối quan hệ kinh tế - xã hội chặt chẽ. Nhiều dự án kết nối giữa TP. HCM và Bình Dương đã và đang được triển khai. Các tuyến cao tốc, metro, đường sắt, và đường thủy vận chuyển hàng hóa đang dần hình thành, kết nối TP. HCM với các khu vực sản xuất trọng điểm như Bình Dương và cảng biển nước sâu ở Bà Rịa - Vũng Tàu. 

Đơn cử như dự án Vành đai 3  TP. HCM dự kiến hoàn thành phần chính vào cuối năm 2025, dự kiến hoàn thành năm 2026. Đây là dự án trọng điểm quốc gia, có tổng chiều dài giai đoạn 1 gần 76 km đi qua TP. HCM, Đồng Nai, Bình Dương và Long An với tổng mức đầu tư hơn 75.000 tỷ đồng. Vành đai 4 TP. HCM - Bình Dương với tổng mức đầu tư hơn 11.743 tỷ đồng cũng dự kiến khởi công trong năm nay. 

Hay dự án mở rộng Quốc lộ 13 đoạn qua Bình Dương lên 8 làn xe, phần qua TP. HCM cũng đang được xem xét mở rộng từ 4 lên 10 làn xe với tổng vốn đầu tư hơn 21.700 tỷ đồng. Đường Mỹ Phước - Tân Vạn cũng là một dự án quan trọng trong việc kết nối hai địa phương này. 

Đặc biệt, tuyến cao tốc TP. HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành tổng mức đầu tư hơn 8.833 tỷ đồng đã được Thủ tướng phát lệnh khởi công từ ngày 1/2/2025, đánh dấu tuyến cao tốc đầu tiên kết nối TP. HCM với Bình Dương, Bình Phước và Tây Nguyên. 

Tuyến metro kết nối TP. HCM và Bình Dương cũng đang được nghiên cứu. Tuyến metro này sẽ kéo dài từ bến xe Suối Tiên của TP. HCM tới ga S1 tại thành phố mới Bình Dương, có tổng chiều dài hơn 32,4km và tốc độ thiết kế lên tới 120km/h. Tổng mức đầu tư dự án khoảng 64.370 tỷ đồng, dự kiến khởi công vào năm 2027 và đưa vào vận hành từ năm 2031. 

Bình Dương được xem là một trong những trung tâm sản xuất lớn của cả nước, với gần 30 khu công nghiệp và là tỉnh dẫn đầu về thu hút đầu tư nước ngoài. Trong khi đó, Bà Rịa - Vũng Tàu, với lợi thế tiếp giáp biển và cảng Cái Mép - Thị Vải, đóng vai trò là cửa ngõ quan trọng để xuất khẩu hàng hóa quốc tế. 

Tuy nhiên, hiện nay, việc vận chuyển hàng hóa chủ yếu qua đường bộ, chiếm đến 70% tổng lượng hàng hóa. Điều này gây ra tình trạng tắc nghẽn giao thông và tai nạn, làm giảm khả năng cạnh tranh quốc tế. Các phương tiện vận chuyển khác như đường sắt và đường sông vẫn chưa được khai thác tối đa. 

Nhiều năm qua, các nhà đầu tư đã nghiên cứu việc xây dựng tuyến đường sắt chuyên dụng vận chuyển container kết nối các khu công nghiệp  của Bình Dương với các cảng tại Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai và TP. HCM. Dự án này sẽ kéo dài trên 100km và có 3 trung tâm logistics lớn dọc tuyến đường, phục vụ phân phối hàng hóa cho các khu công nghiệp. 

Ngoài ra, kết nối đường sông giữa Bình Dương và TP. HCM qua sông Sài Gòn cũng được tính đến. Bình Dương đã có các cảng An Sơn và quy hoạch cảng An Tây, tuy nhiên, để tàu container cỡ lớn vào được các cảng này, cần nâng tĩnh không của các cây cầu bắc ngang sông Sài Gòn. TP. HCM đã khởi công nâng cao độ cho cầu Bình Triệu 1 và cầu Bình Phước 1, dự kiến hoàn thành vào năm 2025. 

Sau khi hoàn thành, các cây cầu này sẽ giúp các tàu vận chuyển hàng hóa từ các cảng trên sông Sài Gòn thuận lợi hơn, thúc đẩy sự phát triển của các khu công nghiệp và đô thị trong khu vực. 

>> 3.200 tỷ đồng làm đường ven biển phía Tây hòn đảo 'Maldives của Việt Nam'  

Tiềm năng của tam giác kinh tế TP. HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Dương 

Tam giác kinh tế TP. HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Dương đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế của vùng Đông Nam Bộ và cả nước. Mỗi địa phương trong khu vực này đều có những đóng góp đáng kể. 

Tại TP. Hồ Chí Minh, theo Cục Thống kê Thành phố, trong 9 tháng đầu năm 2024, tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) ước tính tăng 5,9% so với cùng kỳ năm trước. Các ngành dịch vụ, công nghiệp và xây dựng đều ghi nhận mức tăng trưởng tích cực, phản ánh sự phục hồi và phát triển ổn định của nền kinh tế thành phố. 

Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, theo Cục Thống kê tỉnh, trong 10 tháng năm 2024, kinh tế - xã hội đã phục hồi ở hầu hết các ngành, lĩnh vực, vượt qua những khó khăn và thách thức. Cụ thể, sản lượng khai thác dầu thô và khí đốt tự nhiên tiếp tục duy trì ổn định, đóng góp quan trọng vào ngân sách nhà nước. 

Tỉnh Bình Dương, theo Cục Thống kê tỉnh, tiếp tục thu hút đầu tư nước ngoài mạnh mẽ, với tổng vốn đăng ký mới và điều chỉnh đạt mức cao trong năm 2024. Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) của tỉnh tăng đáng kể so với cùng kỳ, cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp địa phương. 

Những số liệu trên cho thấy tiềm năng và sự phát triển vững chắc của tam giác kinh tế TP. HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Dương, đóng góp quan trọng vào sự phát triển chung của vùng và cả nước. 

Tam giác kinh tế TP. HCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu không chỉ nổi bật về phát triển công nghiệp, dịch vụ mà còn sở hữu tiềm năng đất đai đáng kể, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững trong tương lai. Khi TP. HCM đã gần như khai thác tối đa quỹ đất hiện có, thì Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu trở thành những lựa chọn hấp dẫn cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư trong và ngoài nước nhờ quỹ đất dồi dào cùng chính sách thu hút đầu tư hiệu quả. 

Nhờ sự kết hợp hài hòa giữa công nghiệp, dịch vụ và hạ tầng giao thông  hiện đại trên, tam giác kinh tế TP. HCM – Bà Rịa - Vũng Tàu – Bình Dương tiếp tục là khu vực động lực, góp phần quan trọng vào sự phát triển chung của cả nước. 

>> Diễn biến mới nhất dự án mở rộng sân bay tại tỉnh đặt nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Việt Nam