Nơi duy nhất Việt Nam được dựng tượng Bác Hồ khi Bác đang còn sống dự kiến sẽ trở thành đặc khu mới của đất nước

Mới đây, Hội đồng nhân dân (HĐND) các cấp huyện, xã trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đã đồng loạt tổ chức kỳ họp chuyên đề nhằm thông qua phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, thực hiện theo Kết luận số 127-KL/TW ngày 28/2/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về việc tiếp tục nghiên cứu, đề xuất phương án tổ chức lại bộ máy hệ thống chính trị.

Theo Đề án của Chính phủ về sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, tỉnh Quảng Ninh dự kiến sẽ có ít nhất hai đặc khu hành chính, trong đó nổi bật là Vân Đồn và Cô Tô. Đây không chỉ là niềm vinh dự to lớn mà còn là trọng trách nặng nề đối với Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Quảng Ninh trong việc xây dựng những đặc khu xứng tầm quốc gia, khai thác tối đa tiềm năng phát triển, đồng thời giữ vững quốc phòng, an ninh và chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Tại kỳ họp chuyên đề ngày 21/4, HĐND huyện Cô Tô khóa VI (nhiệm kỳ 2021-2026) đã thống nhất thông qua chủ trương thành lập Đặc khu Cô Tô. Theo phương án này, huyện Cô Tô hiện tại sẽ được chuyển đổi nguyên trạng thành Đặc khu Cô Tô, kết thúc hoạt động của các đơn vị hành chính cấp xã gồm: thị trấn Cô Tô, xã Đồng Tiến và xã Thanh Lân.

> > Sau khi sáp nhập, Việt Nam dự kiến có thêm 4 tỉnh trở thành TP trực thuộc Trung ương

Phát biểu tại kỳ họp, đồng chí Đặng Quang Ngạn, Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Cô Tô nhấn mạnh: việc thành lập Đặc khu Cô Tô có mục tiêu rõ ràng là khai thác triệt để tiềm năng kinh tế biển và du lịch, đồng thời bảo tồn hệ sinh thái biển đảo, tạo đột phá trong thu hút đầu tư, phát triển cơ sở hạ tầng đồng bộ và nâng cao năng lực quản lý hành chính, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững trong tương lai.

Đây là chủ trương lớn của Đảng, được sự đồng thuận cao từ cả hệ thống chính trị và sự ủng hộ mạnh mẽ của nhân dân. Đề án thành lập Đặc khu Cô Tô đã trải qua quá trình xây dựng công phu, lấy ý kiến rộng rãi và được Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Đảng bộ huyện thảo luận, thống nhất trước khi trình HĐND các xã, thị trấn thông qua.

Theo phương án đã phê duyệt, Đặc khu Cô Tô sẽ được thành lập trên cơ sở toàn bộ địa giới hành chính hiện tại của huyện Cô Tô. Tên gọi "Cô Tô" được giữ nguyên, thể hiện sự trân trọng với giá trị lịch sử lâu đời từ năm 1889, đồng thời duy trì bản sắc văn hóa, bảo vệ thương hiệu du lịch đã được định vị trên bản đồ quốc gia và quốc tế.

Đặc khu Cô Tô sau khi thành lập sẽ có diện tích 5.368ha, dân số 7.151 người. Cơ cấu tổ chức chính quyền mới gồm Đảng bộ Đặc khu, Chính quyền Đặc khu và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc. Việc giữ nguyên tên gọi và phạm vi địa giới vừa đảm bảo tính liên tục trong phát triển vừa tạo nền tảng thuận lợi để đẩy mạnh xúc tiến đầu tư và quảng bá du lịch.

Không chỉ mang vị trí chiến lược trong vùng biển Đông Bắc, Cô Tô còn có ý nghĩa đặc biệt về lịch sử - chính trị khi là địa phương duy nhất được Chủ tịch Hồ Chí Minh cho phép dựng tượng khi Người còn sống. Sự kiện này càng tô đậm thêm giá trị thiêng liêng của vùng đảo tiền tiêu này.

Ngày 9/5/1961, lần đầu tiên Bác Hồ đã đặt chân ra thăm đảo Cô Tô. Người căn dặn đồng bào, chiến sĩ trên đảo: "Thủ đô Hà Nội tuy cách xa các đảo, nhưng Đảng và Chính phủ luôn quan tâm đến đồng bào các đảo và mong đồng bào đoàn kết cố gắng và tiến bộ". Với lòng biết ơn và kính trọng vô hạn, quân dân Cô Tô đã xin phép dựng tượng Bác Hồ để mãi mãi ghi nhớ hình ảnh của Người. Được Bác đồng ý, năm 1968, tượng Bác đầu tiên bằng chất liệu thạch cao, cao 1,8m (cả bệ là 4m) đã được dựng nên nhân dịp kỷ niệm 78 năm ngày sinh của Bác.

Năm 1976, tượng bán thân được thay bằng tượng toàn thân bằng bê tông cốt thép cao 4,5m (cả bệ 9m), cách bờ biển khoảng 100m. Đến năm 1996, tượng được làm mới bằng đá granite nhân dịp kỷ niệm 106 năm ngày sinh của Bác. Ngày nay, tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Cô Tô được đánh giá là tượng đài đẹp và quy mô nhất vùng Đông Bắc.

Ngày 18/1/2022, Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh trên đảo Cô Tô đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Di tích Quốc gia đặc biệt. Đây không chỉ là niềm vinh dự tự hào của quân dân Cô Tô và tỉnh Quảng Ninh, mà còn là nguồn động lực tinh thần mạnh mẽ, thúc đẩy địa phương phát triển thành vùng kinh tế biển năng động, hiện đại.

Trong những năm qua, Cô Tô đã có những bước tiến vượt bậc. Kinh tế duy trì mức tăng trưởng ấn tượng 15-16%/năm; cơ cấu kinh tế chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng hiện đại, với dịch vụ - du lịch chiếm tới 67,5%. Năm 2024, huyện đón hơn 310.000 lượt khách du lịch, thu nhập bình quân đầu người đạt gần 135 triệu đồng, cao hơn 1,5 lần mức trung bình của tỉnh Quảng Ninh. Đặc biệt, huyện đã xóa hoàn toàn hộ cận nghèo theo chuẩn đa chiều của tỉnh.

Với sự ra đời của Đặc khu Cô Tô, kỳ vọng lớn đang được đặt ra: nơi đây sẽ trở thành trung tâm kinh tế biển - du lịch tầm cỡ, điểm sáng trong chiến lược phát triển biển đảo của Quảng Ninh nói riêng và Việt Nam nói chung, khẳng định vai trò tiên phong trong bảo vệ chủ quyền và phát triển kinh tế biển quốc gia.