PGS-TS Trần Đình Thiên: ‘Trong nền kinh tế phát triển, doanh nghiệp tư nhân phải đóng góp 60-80% GDP’ 

Giờ đây, cần mở ra một cách nhìn mới, tạo ra một hệ thống doanh nghiệp Việt Nam mới. Cần có nỗ lực "thay máu" cho lực lượng doanh nghiệp, để doanh nghiệp tư nhân có thể tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp và sáng tạo. 

Kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất 

PGS-TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam khẳng định bối cảnh hiện tại của khu vực doanh nghiệp tư nhân  đang có những chuyển biến mạnh mẽ, khác biệt so với trước đây khi các doanh nghiệp chưa dám lên tiếng mạnh mẽ. 

PGS.TS Trần Đình Thiên.

“Như Tổng Bí thư đã khẳng định, khu vực doanh nghiệp tư nhân là động lực quan trọng nhất cho sự phát triển kinh tế. Điều này đã tạo ra một bước chuyển mới, phá bỏ những định kiến, giáo điều và cấm kỵ trong quan điểm về kinh tế tư nhân”, ông Thiên nói. 

Nhìn lại quá khứ, ông Thiên cho biết, năm 1986, khi Việt Nam đưa kinh tế tư nhân vào nền kinh tế nhiều thành phần, nền kinh tế đã hồi sinh. 

Tuy nhiên, phải đến bây giờ, vai trò của kinh tế tư nhân  mới thực sự được nhìn nhận là động lực quan trọng nhất. Sự kiện này mang ý nghĩa đặc biệt, là một điểm tựa quan trọng, tạo niềm tin vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế. 

“Thông thường, các số liệu thống kê cho thấy khu vực doanh nghiệp tư nhân đóng góp bao nhiêu vào GDP, tạo ra bao nhiêu việc làm, đóng góp bao nhiêu vào ngân sách… thể hiện rõ vai trò của kinh tế tư nhân. Tuy nhiên, trong một nền kinh tế phát triển, kinh tế tư nhân – đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân trong nước – phải đóng góp 60%, 70%, thậm chí 80% vào GDP”, ông Thiên nhận định. 

>>Doanh nghiệp tư nhân nên được trao quyền lập sàn giao dịch tiền kỹ thuật số ‘Made in Vietnam’?  

Doanh nghiệp tư nhân còn nhỏ, yếu, gặp nhiều khó khăn 

Nhìn lại thực tế trong thời gian qua, ông Thiên cho rằng khu vực doanh nghiệp tư nhân Việt Nam vẫn đang lép vế so với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI). 

“Đội ngũ doanh nghiệp tư nhân còn nhỏ, yếu, gặp nhiều khó khăn; số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường nhiều hơn số doanh nghiệp tham gia vào thị trường. Trong khi đó, khu vực này lẽ ra phải đóng vai trò nền tảng cho nền kinh tế”, ông Thiên nói. 

Doanh nghiệp tư nhân còn nhỏ, yếu, gặp nhiều khó khăn.

Cũng theo chuyên gia, một vai trò khác của kinh tế tư nhân là đóng góp vào hoạt động xuất nhập khẩu, nhưng tỷ lệ này vẫn còn khiêm tốn. Để kinh tế thị trường phát triển, lực lượng kinh tế tư nhân phải trở thành nền tảng. 

“Đã đến lúc cần nhìn thẳng vào sự thật. Khi Tổng Bí thư nói rằng cần có chiến lược phát triển doanh nghiệp tư nhân, không chỉ dừng lại ở việc giải quyết các vấn đề về cấp phép, mà phải tạo ra một chiến lược phát triển toàn diện. Chỉ có như vậy, đất nước mới có thể bắt kịp đà phát triển và tiến vào quỹ đạo mới”, ông Thiên nói. 

Về tư duy và chính sách, ông Thiên khẳng định trong giai đoạn đầu, khu vực doanh nghiệp tư nhân còn nhỏ bé, nhưng thái độ và tầm nhìn của nhà nước đối với khu vực này sẽ quyết định các chính sách và giải pháp phát triển. 

“Nếu đã lựa chọn kinh tế thị trường và xác định kinh tế tư nhân đóng vai trò chủ đạo, thì các chính sách và chiến lược phát triển cũng phải lấy khu vực này làm trọng tâm. Hiện tại là thời điểm mang tính quyết định. Vai trò của nhà nước cần theo hướng mở đường, dẫn dắt và quan trọng nhất là xây dựng môi trường kinh doanh thuận lợi để doanh nghiệp tư nhân phát triển”, ông Thiên khẳng định. 

Ông Thiên cho rằng, tinh thần đổi mới là phải thay đổi triệt để, chứ không chỉ dừng lại ở việc cải tiến cái cũ. Giờ đây, cần mở ra một cách nhìn mới, tạo ra một hệ thống doanh nghiệp Việt Nam mới. Cần có nỗ lực "thay máu" cho lực lượng doanh nghiệp, để doanh nghiệp tư nhân có thể tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp và sáng tạo. 

“Không kém phần quan trọng là cần xây dựng một hệ thống thể chế mới. Luật Lao động hiện nay chủ yếu điều chỉnh lao động chân tay, nhưng lần này cần bổ sung, điều chỉnh thêm để phù hợp với bối cảnh mới. Các luật như Luật Khoa học và Công nghệ, Luật Sở hữu trí tuệ… cũng cần được sửa đổi để tạo hành lang pháp lý thuận lợi hơn cho doanh nghiệp tư nhân phát triển”, ông Thiên khẳng định. 

Cuối cùng, để thúc đẩy kinh tế tư nhân, ông Thiên khẳng định cộng đồng doanh nghiệp tiên phong – những người trăn trở với sự phát triển của đất nước – cần có thêm nhiều ý kiến đóng góp vào nghị quyết phát triển doanh nghiệp dân tộc. 

“Đã đến lúc khu vực doanh nghiệp tư nhân phải tạo ra áp lực thay đổi chính sách, chứ không chỉ dừng lại ở việc "xin – cho". Việc tạo ra áp lực là cần thiết để thúc đẩy sự thay đổi chính sách, qua đó tạo động lực phát triển cho kinh tế tư nhân trong bối cảnh hiện nay”, ông Thiên khẳng định.