Phát triển kinh tế tư nhân: Cần các mô hình sáng tạo mang tính chất đột phá, xé rào 

Phải đi sâu vào những ngành nghề cụ thể 

Với vấn đề phát triển kinh tế tư nhân  ở thời điểm hiện tại, TS Nguyễn Quốc Việt, chuyên gia chính sách công khẳng định thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân là một chiến lược quan trọng nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế thông qua các chính sách công nghiệp và đầu tư cơ sở hạ tầng, kết hợp với việc tăng cường năng lực của khu vực kinh tế nội địa, đặc biệt là các doanh nghiệp tư nhân trong nước. 

"Để thực hiện hiệu quả chiến lược này, cần có một quy hoạch bài bản, xác định rõ ràng các lĩnh vực và công trình trọng điểm cần ưu tiên đầu tư, với sự tham gia của cả khu vực công và khu vực tư nhân . Tôi cho rằng cần phải đi sâu vào từng ngành cụ thể, xác định đúng quy hoạch và định hướng để mang lại hiệu quả thực chất cho đất nước và dân tộc", ông Việt nói. 

Kinh tế tư nhân Việt Nam đang đứng trước cơ hội phát triển mạnh mẽ - Ảnh minh họa

Theo ông Việt, trọng tâm của chính sách phát triển kinh tế tư nhân  là nhà nước cần chọn lọc các lĩnh vực và công trình ưu tiên phát triển theo từng giai đoạn, phù hợp với khả năng huy động và phân bổ nguồn lực. Việc đặt hàng cho doanh nghiệp thực hiện các dự án trọng điểm phải được thực hiện trên cơ sở các tiêu chí lựa chọn rõ ràng, công khai và có giới hạn phạm vi cụ thể. 

"Những doanh nghiệp được lựa chọn cần là các doanh nghiệp đã hoặc có tiềm năng triển khai các công trình, lĩnh vực trọng điểm, có khả năng dẫn dắt xu hướng phát triển và tạo ra hiệu ứng lan tỏa tích cực sang các ngành và các doanh nghiệp khác. Chính sự lan tỏa này sẽ thúc đẩy tinh thần kinh doanh trong khu vực tư nhân, khơi dậy động lực phát triển bền vững cho toàn nền kinh tế. 

Để hiện thực hóa các mục tiêu này, nhà nước cần rà soát, điều chỉnh và đồng bộ hóa các luật liên quan, đặc biệt là Luật Đầu tư công, Luật Hợp tác công – tư và Luật Đấu thầu, nhằm tạo ra hành lang pháp lý thông thoáng và nhất quán cho doanh nghiệp tư nhân phát triển", ông Việt nói. 

Bên cạnh đó, ông Việt khẳng định cần ban hành các chính sách ưu đãi cụ thể cho các doanh nghiệp được đặt hàng như ưu đãi về tiếp cận nguồn lực, bao gồm vốn, đất đai, lao động; chính sách ưu đãi về thuế; đồng thời đơn giản hóa các thủ tục hành chính để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong quá trình triển khai các dự án. 

"Sự quyết tâm chính trị của lãnh đạo cấp cao đã rất rõ ràng. Tuy nhiên, để các chính sách này đi vào thực tiễn, cần có các mô hình sáng tạo mang tính chất đột phá từ cấp địa phương, thậm chí sẵn sàng "xé rào" trong khuôn khổ pháp luật để xây dựng các cơ chế thí điểm cho doanh nghiệp tư nhân. Sự tham gia chủ động của các doanh nghiệp từ địa phương đến trung ương sẽ là nhân tố quyết định thành công của chiến lược phát triển kinh tế tư nhân trong giai đoạn mới", ông Việt khẳng định. 

Riêng với TP. HCM, ông Việt cho rằng để thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ, cần cụ thể hóa một số nội dung quan trọng đã được Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh. Trước hết, cần xác định rõ thực trạng của khu vực kinh tế tư nhân, bao gồm cả khu vực chính thức và khu vực phi chính thức. Hiện tại, có khoảng 5 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động trong khu vực phi chính thức, nhưng chưa được quản lý chặt chẽ. 

"Việc thống kê, đánh giá cụ thể năng lực sản xuất – kinh doanh của khu vực này là điều kiện cần thiết để xác định đúng mức độ đóng góp vào GDP và ngân sách nhà nước. Chính thức hóa hoạt động của khu vực kinh tế phi chính thức sẽ là một bước đi quan trọng đối với TP HCM trong việc mở rộng và nâng cao hiệu quả của nền kinh tế tư nhân", ông Việt nói. 

>>Doanh nghiệp tư nhân nên được trao quyền lập sàn giao dịch tiền kỹ thuật số ‘Made in Vietnam’  

Đơn giản hoá thủ tục hành chính 

Cũng theo vị chuyên gia này, môi trường kinh doanh là yếu tố quan trọng bậc nhất trong việc thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển. Đơn giản hóa các thủ tục hành chính là cần thiết, nhưng quan trọng hơn là phải đảm bảo tính minh bạch và công khai trong quá trình thực hiện các chính sách. Các doanh nghiệp cần được hướng dẫn rõ ràng, dễ hiểu về các quy trình, thủ tục liên quan. 

"Nhà nước cần xây dựng cơ chế giải quyết tranh chấp, xử lý lừa đảo, chiếm dụng tài sản và phá sản một cách công bằng, minh bạch để tạo niềm tin cho doanh nghiệp khi tham gia thị trường. Giảm chi phí giao dịch trong kinh doanh là yếu tố quan trọng hơn so với việc giảm chi phí tuân thủ, vì điều này giúp doanh nghiệp tập trung hơn vào các hoạt động sản xuất – kinh doanh và mở rộng quy mô thị trường", ông Việt khẳng định. 

Đơn giản hoá thủ tục hành chính.

Song song với việc cải thiện môi trường kinh doanh, ông Nguyễn Quốc Việt cho rằng TP. HCM cần có những chính sách đặc thù để nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp tư nhân. Các chính sách này cần tập trung vào phát triển hạ tầng, ứng dụng công nghệ hiện đại, nâng cao chất lượng lao động để tạo nền tảng cho doanh nghiệp phát triển bền vững. Việc kết nối cung – cầu trong nước là điều kiện cần để tạo ra một thị trường ổn định cho các sản phẩm nội địa. 

Đồng thời, cần xây dựng các liên kết giữa các doanh nghiệp để tạo ra chuỗi giá trị có giá trị gia tăng nội địa cao, qua đó biến lực lượng đông đảo các doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng như hộ kinh doanh thành một phần quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Việc kết hợp chặt chẽ giữa sản xuất và thương mại – dịch vụ sẽ giúp gia tăng tính cạnh tranh và tạo ra động lực phát triển mạnh mẽ cho khu vực kinh tế tư nhân. 

"Thúc đẩy kinh tế tư nhân là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà nước và doanh nghiệp. Tuy nhiên, khi các chính sách được thực hiện nhất quán, rõ ràng và công khai, khi môi trường kinh doanh được cải thiện và các doanh nghiệp tư nhân được trao cơ hội bình đẳng để phát triển, thì kinh tế tư nhân chắc chắn sẽ trở thành động lực quan trọng cho sự phát triển bền vững của đất nước", ông Việt khẳng định.