Sàn giao dịch hàng hóa tại Việt Nam (MVX) đang có gì ở tuổi 14?
Từ những bước đi đầu tiên đầy thách thức, thị trường giao dịch hàng hóa tại Việt Nam đang mở rộng không chỉ về quy mô mà còn về chất lượng và tầm ảnh hưởng.
Năm 2024, thị trường hàng hóa nguyên liệu toàn cầu đã và đang chứng kiến những biến động mạnh mẽ. Giá cả nhiều mặt hàng liên tục thiết lập đỉnh mới, tạo ra không ít thách thức cho hoạt động mua bán. Tuy nhiên, thị trường giao dịch hàng hóa  tại Việt Nam  vẫn giữ vững sự ổn định và đạt nhiều cột mốc mới.
Được thành lập vào ngày 1/9/2010, Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV ) đã bước qua tuổi 14, là đơn vị giao dịch hàng hóa quy mô quốc gia đầu tiên tại nước ta. MXV đã khẳng định vai trò tiên phong trong việc tổ chức một thị trường minh bạch, chuyên nghiệp, hướng tới mục tiêu trở thành sở giao dịch hàng đầu khu vực.
Theo số liệu từ MXV, trong 8 tháng đầu năm 2024 có gần 5.000 tài khoản giao dịch  được mở mới, nâng tổng số tài khoản trên thị trường lên gần 35.000. Dòng tiền liên tục đổ về thị trường, giúp giá trị giao dịch trung bình đạt hơn 5.000 tỷ đồng mỗi ngày. Đặc biệt, ngày 19/4, MXV ghi nhận giá trị giao dịch lớn nhất từ trước tới nay, chạm mốc gần 11.000 tỷ đồng.
Thành công hiện tại của MXV không thể thiếu sự đóng góp của 32 thành viên thị trường. Với mạng lưới văn phòng và chi nhánh trải dài khắp các tỉnh thành, các thành viên này đã đưa thị trường giao dịch hàng hóa đến gần hơn với doanh nghiệp và nhà đầu tư trong nước.
Trước đây, năm 2021, giao dịch hàng hóa chủ yếu là sân chơi của các nhà đầu tư lớn do mức ký quỹ cao của các hợp đồng kỳ hạn . Có những thời điểm, mặt hàng có ký quỹ thấp nhất tại MXV cũng yêu cầu số vốn đầu tư trên 30 triệu đồng/hợp đồng.
Tuy nhiên, từ tháng 11/2021, với việc triển khai giao dịch các hợp đồng năng lượng mini và micro, MXV đã mở ra cơ hội cho các tài khoản có số vốn nhỏ, biến giao dịch hàng hóa trở thành một kênh đầu tư phổ biến hơn, góp phần thu hút dòng tiền đổ về thị trường.
MXV đã cải tiến, biến giao dịch hàng hóa trở thành một kênh đầu tư phổ biến hơn |
>> Cước vận tải biển giảm sâu, hàng hóa xuất khẩu tăng mạnh 
Chưa dừng lại ở đó, từ năm 2023, MXV đã đặt mục tiêu xây dựng các sàn giao dịch chuyên biệt cho những sản phẩm thế mạnh của Việt Nam như cà phê, cao su, điện... Đây là một trong những kế hoạch trọng tâm giai đoạn 2023-2028, nhằm phát triển thị trường giao dịch hàng hóa tại Việt Nam theo tiêu chuẩn quốc tế.
Sau một thời gian dài nghiên cứu và hợp tác, MXV và Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam (VRG ) đã bước vào giai đoạn thử nghiệm hệ thống Sàn Giao dịch cao su Việt Nam. Trong quý III/2024, MXV và VRG sẽ phối hợp hoàn thiện các quy trình cần thiết, dự kiến mặt hàng này sẽ chính thức được niêm yết và giao dịch vào quý IV/2024.
Sàn giao dịch này hứa hẹn sẽ tạo ra môi trường mua bán minh bạch, công khai, giúp các doanh nghiệp mở rộng liên kết và nâng cao uy tín, chất lượng của sản phẩm cao su tại nước ta.
Ngoài ra, từ tháng 8/2023, MXV đã phối hợp với các sở, ngành để xây dựng Sàn Giao dịch thịt heo TP. Hồ Chí Minh. Theo Tổng Giám đốc MXV, ông Đặng Việt Hưng cho biết, mô hình sàn giao dịch này được kỳ vọng sẽ giúp cả người chăn nuôi và người tiêu dùng không bị thao túng giá, bảo vệ quyền lợi và nâng cao chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm. Đồng thời cũng giúp quy mô ngành chăn nuôi của thành phố ngày càng đi vào chiều sâu.
Để nâng cao vị thế của Việt Nam trên thị trường giao dịch hàng hóa quốc tế, MXV đã hợp tác với các đối tác hàng đầu thế giới. Từ năm 2023, MXV và Sở Giao dịch Hàng hóa Chicago (CME Group) đã thống nhất chiến lược phát triển nguồn nhân lực đạt chuẩn quốc tế thông qua các hội thảo thường niên, đồng thời CME Group đã làm việc với Bộ Công Thương để hoạch định chiến lược và tham vấn về khung pháp lý.
Vào tháng 4/2024, MXV cũng đã làm việc với các sở giao dịch lớn tại Trung Quốc, trong đó Sở Giao dịch Hàng hóa Đại Liên (DCE) đã hỗ trợ MXV tổ chức và vận hành Sàn Giao dịch thịt heo tại TP. Hồ Chí Minh, góp phần thắt chặt quan hệ hợp tác song phương giữa hai nước.
So với quãng thời gian 14 năm hình thành, thị trường giao dịch hàng hóa mới chỉ thực sự phát triển kể từ năm 2018 tới nay. Nghị định 51/2018/NĐ-CP đã tháo nút thắt quan trọng nhất khi cho phép thị trường Việt Nam được giao dịch liên thông với các sở giao dịch trên thế giới. Đây là bước ngoặt giúp hoạt động mua bán trở nên minh bạch và chuyên nghiệp hơn, thu hút sự đầu tư mạnh mẽ từ doanh nghiệp và nhà đầu tư.
Hiện nay, Bộ Công Thương  đang xây dựng Nghị định mới để thay thế cho Nghị định 158/2006/NĐ-CP và Nghị định 51/2018/NĐ-CP. Nghị định này sẽ được điều chỉnh phù hợp với thực tiễn, giúp hoạt động giao dịch hàng hóa phát triển đúng với tiềm năng, và trở thành bệ phóng đưa nền kinh tế Việt Nam vươn tầm trong khu vực và quốc tế.
>> Thị trường giao dịch hàng hóa trên đà tăng trưởng 
Hàng hóa nào sẽ được gắn mác 'Made in Vietnam'? 
Cước vận tải biển giảm sâu, hàng hóa xuất khẩu tăng mạnh