SSI: Cổ phiếu thủy sản có thể giảm thêm khi lợi nhuận doanh nghiệp tăng trưởng âm trong năm 2023 

Dù ghi nhận sự phân hóa trong quý 4 song 2022 vẫn là năm thắng lớn với VHC, MPC và nhiều doanh nghiệp thủy sản, nhất là nhóm đầu ngành. 

Trong quý 4/2022, Vĩnh Hoàn (Mã VHC) hụt đi hơn một nửa lợi nhuận so với cùng kỳ, chỉ còn gần 200 tỷ đồng. Đây cũng là quý lãi thấp nhất năm 2022 của "nữ hoàng cá tra". Trong khi đó, "ông lớn" ngành tôm Sao Ta (Mã FMC) cũng giảm 26% lợi nhuận về còn hơn 80 tỷ đồng. 

Nhóm các doanh nghiệp thủy sản có thị phần nhỏ hơn cũng ghi nhận tình trạng lao dốc trong đó CTCP Đầu tư và Phát triển Đa Quốc Gia (Mã IDI) báo lãi giảm hơn 70% YoY về còn 25 tỷ; Thủy sản Cửu Long An Giang (ACL) cũng đi lùi 76% còn hơn 4 tỷ đồng. 

Nhiều doanh nghiệp có quý thứ 2 liên tiếp suy giảm lợi nhuận chia bức tranh kinh doanh của ngành thủy sản thành hai mảng đối lập. 

Ở chiều ngược lại, vẫn có những doanh nghiệp ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận trong quý 4/2022 trong đó AGF chuyển từ khoản lỗ 13 tỷ lên mức lãi 1 tỷ đồng; DAT đạt mức tăng trưởng gần 400%, ANV ghi nhận mức tăng gấp đôi lên 107 tỷ. Đặc biệt "vua tôm" Minh phú dù chưa công bố báo cáo tài chính hợp nhất xong công ty mẹ MPC cũng ghi nhận lãi ròng quý 4 tăng tới 238% YoY lên mức 314 tỷ. Đáng nói, đây cũng là quán quân về lợi nhuận nhóm thủy sản trong quý 4 vừa qua. 

Dù vậy, không thể phủ nhận đà tăng trưởng trong bức tranh kinh doanh ngành thủy sản trong đó quán quân lợi nhuận thuộc về "nữ hoàng" cá tra Vĩnh Hoàn với khoản lãi sau thuế kỷ lục hơn 2.000 tỷ đồng; ANV cũng báo lãi tăng gấp hơn 5,2 lần năm 2021 - đạt 674 tỷ đồng, công ty mẹ MPC cũng ghi nhận mức tăng gần 60% YoY lên mức 802 tỷ hay như Thủy sản IDI cũng tăng gấp 3,9 lần cùng kỳ - đạt 559 tỷ. 

Theo Chứng khoán SSI, trong năm 2022, ngành thủy sản Việt Nam đã có một năm phục hồi và tăng trưởng vượt bậc, mặc dù có nhiều biến động giữa nửa đầu và nửa cuối năm với. 

Hầu hết các công ty đều được hưởng lợi từ sự giảm giá của VND so với USD với doanh thu được ghi nhận bằng USD. Chỉ những công ty có khoản nợ bằng USD mới phải ghi nhận các khoản lỗ từ chênh lệch tỷ giá chưa thực hiện, nhưng dư nợ bằng USD của những công ty này tương đối thấp. 

Triển vọng kinh doanh 2023: Giá bán sẽ tiếp tục giảm  

Bước sang năm 2023, giới phân tích đánh giá thị trường thủy sản vẫn còn nhiều rủi ro trước nguy cơ lạm phát làm giảm sức mua và rủi ro chênh lệch tỷ giá. Tổng Cục Thủy sản đặt mục tiêu xuất khẩu nhóm hàng này đạt 10 tỷ USD cho năm nay - giảm 9% so với cùng kỳ. Riêng tháng đầu năm, xuất khẩu thủy sản chỉ đạt 600 triệu USD - giảm 36% trong đó mảng cá tra giảm 50%, tôm giảm 46% và cá ngừ giảm 32%,... 

Mới đây, nhóm phân tích SSI Research cũng đưa ra dự báo kém khả quan trong bối cảnh hàng tồn kho thủy sản còn nhiều. Đơn vị này dự báo hàng tồn kho sẽ được xử lý hoàn toàn vào khoảng quý 3/2023; khi đó các đơn đặt hàng mới được khởi động trở lại. 

Ngoài ra, SSI cũng cho rằng giá bán bình quân mặt hàng này sẽ giảm 20 - 30% so với cùng kỳ trong năm 2023 và chi phí thức ăn cũng sẽ giảm theo. 

Nhìn chung, tỷ suất lợi nhuận gộp sẽ giảm kết hợp chi phí tài chính tăng có thể khiến các công ty công bố mức tăng trưởng lợi nhuận âm cả năm. 

Cổ phiếu có thể quay đầu  

Về diễn biến giá cổ phiếu, SSI đánh giá nhóm cổ phiếu thủy sản đã giảm 13% trong năm 2022 nhưng vẫn tích cực hơn mức giảm 33% của VN Index. Định giá ngành đã cải thiện 50% trong tháng 6/2022 với lợi nhuận đạt đỉnh trong quý 2/2022 tuy nhiên cổ phiếu ngành nhanh chóng giảm giá khi tăng trưởng lợi nhuận hàng quý giảm tốc. 

Kết năm, cổ phiếu ghi nhận kết quả tốt nhất là VHC của nữ hoàng cá tra Vĩnh Hoàn (+14,1%) và "vua tôm" Minh Phú - mã MPC (-11,8%) - đây là cổ phiếu của những doanh nghiệp đầu ngành đã duy trì được đà tăng sau khi lợi nhuận đạt đỉnh. Ngược lại, các công ty chủ chốt khác trong ngành đều giảm trong đó FMC (-36%); ANV (-30%) và IDI (-27%). 

Về định giá ngành: 10 năm qua, các cổ phiếu trong ngành thủy sản được giao dịch ở mức trailing P/E trung bình là 8 lần. 

Năm 2022, định giá toàn bộ ngành đã bị giảm từ 15 lần vào đầu năm xuống 5 lần do tăng trưởng thu nhập yếu. Theo đó, triển vọng năm 2023 sẽ ở trạng thái kém khả quan. 

Mức định giá thấp nhất trong lịch sử của ngành là 4 lần trong giai đoạn 2010 - 2011 và năm 2018 cho thấy cổ phiếu nhóm thủy sản có thể giảm giá hơn nữa trong thời gian tới khi các công ty có thể ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận âm cho đến năm 2023.