Tàu vũ trụ Starship của SpaceX phát nổ, hàng không Mỹ ‘náo loạn’ vì mảnh vỡ không gian 

Một tên lửa Starship của SpaceX đã vỡ tung trong không gian vài phút sau khi được phóng từ Texas vào thứ Năm, buộc các chuyến bay hàng không qua Vịnh Mexico phải đổi hướng, không chỉ ảnh hưởng đến chương trình tên lửa chủ chốt của Elon Musk mà còn gây xáo trộn đáng kể cho ngành hàng không. 

Trung tâm điều khiển SpaceX mất liên lạc với Starship vừa được nâng cấp, mang theo lô vệ tinh mô phỏng đầu tiên (không có phi hành đoàn), 8 phút sau khi cất cánh từ cơ sở phóng tại miền Nam Texas vào lúc 5:38 chiều (theo giờ địa phương).
 

Video do Reuters ghi lại cho thấy những quả cầu ánh sáng màu cam xé toạc bầu trời trên thủ đô Port-au-Prince của Haiti, để lại những vệt khói phía sau.
 

"Chúng tôi đã mất hoàn toàn liên lạc với tàu, điều này về cơ bản cho thấy đã xảy ra bất thường với tầng trên", Dan Huot, Giám đốc Truyền thông của SpaceX, xác nhận và thông báo rằng con tàu đã bị mất.
 

Lần cuối cùng tầng trên của Starship gặp sự cố là vào tháng 3 năm ngoái, khi nó tái nhập khí quyển Trái Đất trên Ấn Độ Dương. Tuy nhiên, hiếm khi một sự cố của SpaceX gây ra gián đoạn lớn cho giao thông hàng không.
 

Hàng chục chuyến bay thương mại đã chuyển hướng đến các sân bay khác hoặc thay đổi lộ trình để tránh các mảnh vỡ tiềm ẩn, theo trang theo dõi chuyến bay FlightRadar24. Các chuyến bay khởi hành từ Miami và Fort Lauderdale, Florida, cũng bị hoãn khoảng 45 phút.
 

Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA), cơ quan quản lý các hoạt động phóng tàu tư nhân, cho biết họ đã tạm thời làm chậm và chuyển hướng máy bay ra khỏi khu vực nơi các mảnh vỡ không gian rơi xuống, nhưng các hoạt động bình thường đã được nối lại.
 

FAA thường xuyên đóng cửa không phận cho các vụ phóng và tái nhập khí quyển, nhưng họ có thể tạo ra "khu vực ứng phó mảnh vỡ" để ngăn chặn máy bay vào vùng nguy hiểm nếu phương tiện không gian gặp bất thường ngoài khu vực đóng cửa ban đầu.
 

CEO của SpaceX, Elon Musk, đã đăng một video lên mạng xã hội X, cho thấy trường mảnh vỡ và viết: "Thành công là điều không chắc chắn, nhưng giải trí thì được đảm bảo!" 

Sự cố này xảy ra chỉ một ngày sau khi Blue Origin , công ty vũ trụ của tỷ phú Jeff Bezos, phóng thành công tên lửa New Glenn khổng lồ của họ vào quỹ đạo lần đầu tiên.
 

‘Tàu thế hệ mới’  

Tầng trên của Starship, cao hơn 2 mét so với các phiên bản trước, được SpaceX mô tả là "tàu thế hệ mới với nhiều cải tiến đáng kể". Tàu dự kiến hạ cánh có kiểm soát xuống Ấn Độ Dương khoảng 1 giờ sau khi phóng từ Texas.
 

Theo đánh giá sơ bộ của Musk, nguyên nhân sự cố là do rò rỉ nhiên liệu oxy lỏng bên trong tạo ra áp lực dẫn đến phá hủy tên lửa.
 

FAA nhiều khả năng sẽ mở cuộc điều tra và có thể tạm dừng hoạt động của Starship, như đã từng làm trước đây, đồng thời kiểm tra xem mảnh vỡ từ vụ nổ giữa chuyến bay có rơi vào khu vực dân cư hay ngoài vùng nguy hiểm đã được xác định.
 

Sự cố này có thể làm gián đoạn mục tiêu của Musk trong việc thực hiện ít nhất 12 lần thử nghiệm Starship trong năm nay, tùy thuộc vào tốc độ khắc phục sự cố của SpaceX  và khả năng FAA mở cuộc điều tra.
 

"Không có gì cho thấy cần đẩy lùi lần phóng tiếp theo quá tháng sau", Musk nói.
 

Vị tỷ phú, người được bổ nhiệm vào vai trò cắt giảm chi phí cho chính phủ bởi Tổng thống đắc cử Donald Trump, đã nhiều lần chỉ trích FAA vì vượt quá quyền hạn và đưa ra các quyết định mang động cơ chính trị.
 

Musk đã kêu gọi giám đốc FAA Mike Whitaker từ chức vào tháng 9, ngay sau khi FAA phạt SpaceX và trì hoãn một lần phóng của họ. Whitaker tuyên bố vào tháng 12 rằng ông sẽ từ chức trước khi nhiệm kỳ của Trump bắt đầu, nhưng người thay thế vẫn chưa được công bố.
 

Nhiệm vụ vào thứ Năm đánh dấu lần thử nghiệm thứ 7 của Starship kể từ năm 2023, là một phần trong dự án tỷ USD nhằm phát triển tên lửa có khả năng vận chuyển người và hàng hóa lên sao Hỏa, cũng như triển khai các vệ tinh lớn vào quỹ đạo Trái Đất.
 

Cách tiếp cận “test-to-failure development” (tạm dịch: thử nghiệm-đến-khi-thất-bại) của SpaceX trước đây đã bao gồm những thất bại ngoạn mục khi công ty đẩy các nguyên mẫu Starship đến giới hạn kỹ thuật. Tuy nhiên, sự cố thử nghiệm hôm thứ Năm xảy ra trong giai đoạn mà SpaceX đã từng vượt qua.
 

Trong khi đó, tên lửa Super Heavy đã thực hiện theo đúng kế hoạch, quay trở lại bệ phóng sau khoảng 7 phút kể từ khi cất cánh, giảm tốc độ hạ cánh từ không gian bằng cách tái khởi động động cơ Raptor và bám vào các cánh tay cơ khí khổng lồ gắn trên tháp phóng. 

Theo Reuters 

>> Láng giềng Việt Nam phát triển công nghệ chưa từng có, cho phép ‘săn’ hàng nghìn vệ tinh của Mỹ