TikTok nguy cơ bị cấm ở Mỹ: Mark Zuckerberg hưởng lợi nhiều nhất? 

Vào tháng 4, Tổng thống Joe Biden đã ký một dự luật lưỡng đảng có nội dung buộc TikTok phải thay đổi quyền sở hữu tại Mỹ. Theo đó, ByteDance, công ty mẹ của TikTok, được yêu cầu tìm một người mua Mỹ và hoàn tất giao dịch trước ngày 19/1/2025, nếu không ứng dụng sẽ bị cấm hoạt động trên lãnh thổ Hoa Kỳ. 

Tuy nhiên, ByteDance cho biết họ không muốn làm như vậy. Công ty đã cùng TikTok và các nhà sáng tạo nội dung tiến hành các hoạt động pháp lý để ngăn chặn luật này, nhưng cho đến nay vẫn chưa thành công. 

Sau khi Tòa án Phúc thẩm khu vực Columbia xem xét các lập luận của TikTok vào tháng 9, tòa án đã ban hành phán quyết vào tháng 12, khẳng định tính hợp pháp của luật buộc phải bán hoặc cấm. TikTok đã thông báo kế hoạch kháng cáo lên Tòa án Tối cao trước thời hạn cuối tháng 1. 

Nguyên nhân chính dẫn đến quyết định này xuất phát từ những lo ngại an ninh nghiêm trọng. Các nhà lập pháp Mỹ cho rằng TikTok có thể là mối đe dọa an ninh quốc gia, bởi luật pháp Trung Quốc yêu cầu các công ty phải chia sẻ dữ liệu khi chính phủ có yêu cầu. Họ lo ngại Trung Quốc có thể lạm dụng thông tin người dùng để xây dựng hồ sơ cá nhân, gây sức ép hoặc can thiệp vào nội dung mà người Mỹ tiếp cận. 

Phản ứng của TikTok  

TikTok đã mạnh mẽ phản bác những lo ngại này bằng việc đầu tư hơn 2 tỷ USD vào một dự án nhằm ngăn chặn dữ liệu người dùng Mỹ không bị chuyển về Trung Quốc. Trong một hồ sơ tòa án, TikTok cho rằng đây là lần đầu tiên trong lịch sử, Quốc hội thông qua đạo luật yêu cầu cấm vĩnh viễn một nền tảng truyền thông và ngăn chặn người Mỹ tham gia vào một cộng đồng trực tuyến có hơn 1 tỷ người trên toàn cầu. 

ByteDance  có những lý do chính đáng để không muốn từ bỏ một doanh nghiệp đang phát triển mạnh mẽ. Chính phủ Trung Quốc cũng cần phải phê duyệt kế hoạch bán và đã công khai phản đối việc bán cưỡng chế. Hơn nữa, về mặt công nghệ, việc tách rời TikTok khỏi ByteDance gần như là điều không thể. 

Câu chuyện càng trở nên phức tạp hơn khi Tổng thống đắc cử Donald Trump - người trước đây từng muốn buộc TikTok phải bán, giờ đây lại phản đối việc bán này. Sự can thiệp của Trump có thể ảnh hưởng đáng kể, đặc biệt là với mối quan hệ của ông với những nhà đầu tư lớn như Jeff Yass, người sở hữu cổ phần trị giá 15 tỷ USD trong ByteDance. 

Ai sẽ mua TikTok? 
ByteDance đã khẳng định họ không muốn bán TikTok tại Mỹ. Tuy nhiên, bất kỳ ai mua lại công ty này cũng sẽ cần một túi tiền rủng rỉnh. ByteDance, công ty tư nhân, có giá trị ước tính khoảng 268 tỷ USD. ByteDance định giá TikTok tại Mỹ khoảng 40-50 tỷ USD, một mức giá khá cao so với việc Elon Musk mua X (Twitter) với 44 tỷ USD năm 2022. 

Điều này khiến nhiều nhà đầu tư e ngại. Các ông lớn công nghệ như Meta và Alphabet khó có khả năng do lo ngại về độc quyền. Oracle, vốn từng là đối tác quản lý dữ liệu của TikTok, hiện đang mắc nợ 89 tỷ USD nên cũng không đủ khả năng. Microsoft, dù từng quan tâm vào năm 2020, cuối cùng cũng không thành công. 

Cựu Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin cũng bày tỏ sự quan tâm đến việc mua lại hoạt động tại Mỹ của TikTok, nhưng do sự phản đối từ ByteDance, những khả năng này chưa trở thành hiện thực. 

TikTok có thể sống sót nếu mất thị trường Mỹ?  

Có thể. Trên trang web của mình, TikTok tự hào là ứng dụng được tải xuống nhiều nhất tại hơn 40 quốc gia, với hơn 170 triệu người dùng hàng tháng tại Mỹ. Tuy nhiên, đây chỉ là một phần nhỏ trong tổng số người dùng toàn cầu của nền tảng này. ByteDance cũng đã vận hành Douyin  - phiên bản TikTok tại Trung Quốc, với hàng trăm triệu người dùng. 

Mặc dù vậy, thị trường Mỹ vẫn có ý nghĩa quan trọng đối với các mạng xã hội do sự hiện diện của những nhà quảng cáo lớn. Việc mất thị trường Mỹ có thể đặt các thị trường toàn cầu còn lại của TikTok vào nguy cơ, với lo ngại về sự chuyển dịch người dùng sang các đối thủ khác. 

Một lệnh cấm cũng sẽ giáng một đòn nặng nề vào tham vọng lớn của TikTok trong việc mở rộng TikTok Shop tại Mỹ, cánh tay thương mại điện tử kết hợp giải trí trực tuyến và mua sắm. Mặc dù đang chịu nhiều sự giám sát quy định, TikTok Shop vẫn là một trong những phần phát triển nhanh nhất của công ty, với kỳ vọng tăng trưởng gấp 10 lần vào năm 2024. 

Ai sẽ là người hưởng lợi?  

 Đáp án rõ ràng nhất là Meta, công ty sở hữu Instagram, một ứng dụng đã rất phổ biến và có sản phẩm đối thủ với TikTok mang tên Reels. 

Trump cho biết ông phản đối việc buộc bán TikTok vì điều này sẽ có lợi cho Meta, công ty đã đình chỉ ông khỏi nền tảng của mình trong 2 năm vào tháng 1/2021 sau khi kết luận rằng một số bài viết của ông khuyến khích người ủng hộ bạo loạn tại Điện Capitol. 

Tuy nhiên, gần đây, Giám đốc điều hành Meta, Mark Zuckerberg, có thể đã lấy lại được lòng tin của Trump. Họ đã dùng bữa cùng nhau tại Mar-a-Lago, Florida, vào đêm trước ngày Lễ Tạ ơn. 

Các dịch vụ video khác như YouTube, sở hữu bởi Alphabet, cũng có thể hưởng lợi, vì YouTube Shorts là một sản phẩm tương tự TikTok. Giá trị cổ phiếu của cả Meta và Alphabet đã tăng mạnh sau khi dự luật bán tháo được thông qua tại Hạ viện Mỹ. X cũng có thể chứng kiến sự gia tăng người dùng và quảng cáo nếu TikTok biến mất, mặc dù tỷ phú Elon Musk, chủ sở hữu X, đã lên tiếng phản đối lệnh cấm TikTok. 

Liên quan chính trị   

Lập trường thay đổi của Trump về việc làm gì với TikTok đã làm phức tạp thêm tình hình đối với đảng Cộng hòa. Trong khi các nhà tài trợ giàu có của đảng Cộng hòa có động cơ tài chính để TikTok tồn tại, nhiều thành viên trong nội các của Trump lại dẫn đầu chiến dịch yêu cầu loại bỏ ứng dụng này. 

Marco Rubio, người mà Trump bổ nhiệm làm ngoại trưởng, là thượng nghị sĩ chủ chốt đứng đầu dự luật lưỡng đảng để cấm TikTok. Các quan chức khác của Trump như Mike Waltz, Brendan Carr, và Kristi Noem cũng là những người phản đối TikTok lâu dài. 

Việc cấm TikTok không được ủng hộ rộng rãi, đặc biệt là ở khối cử tri trẻ Gen Z. Theo dữ liệu của Trung tâm nghiên cứu Pew, sự ủng hộ đối với lệnh cấm đã giảm trong số những người lớn tuổi ở Hoa Kỳ. 

Sau đó, cần cân nhắc đến phản ứng của Trung Quốc. Không rõ chính phủ sẽ phản ứng thế nào trước việc buộc phải bán, nhưng quan hệ thương mại và ngoại giao giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc có thể sẽ bị ảnh hưởng. Trước đây, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã cảnh báo rằng việc buộc bán công ty vì lý do an ninh quốc gia, gây ảnh hưởng tiêu cực đến quan hệ thương mại và ngoại giao giữa hai nước. 

Theo BNN
 

>> TikTok ‘bùng nổ’: Công ty mẹ được định giá kỷ lục 300 tỷ USD, gây chấn động thị trường