"Tri thức và sự thấu hiểu sẽ tạo ra một ASEAN hoà bình, phát triển" 

Sáng 22/9, tại TP Đà Nẵng, Hội nghị Bộ trưởng thông tin ASEAN (AMRI) lần thứ 16 chính thức khai mạc. 

Dự khai mạc Hội nghị có Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân; Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng; bộ trưởng, trưởng đoàn các quốc gia thành viên ASEAN, các nước đối thoại (Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc), nước quan sát viên (Timor Leste), cùng đại diện các bộ, ban, ngành liên quan của Việt Nam… 

Hợp tác giao lưu là cốt lõi của ASEAN  

Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ, hợp tác, giao lưu chính là giá trị cốt lõi của ASEAN. Và cũng chính nhờ tinh thần này mà ASEAN đã và đang trở thành tâm điểm tăng trưởng của thế giới. 

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng , trong một thế giới đầy biến động và khó lường như hiện nay, quá nhiều thông tin còn có thể gây tâm lý hoang mang, bất an, nghi ngờ, mất niềm tin. Truyền thông lúc này cần mang đến những tri thức mới để giúp chúng ta thích ứng nhanh, để sử dụng công nghệ mới cho mục tiêu phát triển và hợp tác, để mang lại năng lượng tích cực, và nuôi dưỡng niềm tin vào một tương lai hòa bình, thịnh vượng của ASEAN và thế giới. 

Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN 2023, tổ chức tại Indonesia vào ngày 5/9 vừa qua, đã thông qua tuyên bố về sự phát triển bền vững và có khả năng chống chịu, khẳng định sự cần thiết “vượt qua các thách thức thông qua chia sẻ tri thức và thông tin, hỗ trợ kỹ thuật, huy động nguồn lực và triển khai các sáng kiến nâng cao năng lực. 

Hội nghị Bộ trưởng Thông tin ASEAN năm nay đã thống nhất lựa chọn chủ đề "Truyền thông: Từ thông tin tới tri thức vì một ASEAN phản ứng nhanh và có khả năng chống chịu”. Muốn phản ứng nhanh với sự thay đổi thì phải nhanh chóng tìm ra được tri thức mới từ sự thay đổi. Muốn có khả năng chống chịu và hồi phục sau một sự va chạm lớn, sau một thảm hoạ thì phải được trang bị tri thức mới. Bởi vậy, lĩnh vực thông tin và truyền thông phải chuyển đổi từ việc cung cấp thông tin, tin tức đơn thuần sang cung cấp tri thức và sự thấu hiểu cho người dân để giúp họ tồn tại trong một thế giới biến động, khó lường, phức tạp và mơ hồ (VUCA). 

Trước khi diễn ra hội nghị lần này, dựa trên sáng kiến của Việt Nam, các nước ASEAN đã tổ chức hai diễn đàn để thúc đẩy hợp tác trong chuyển đổi số báo chí và phòng chống tin giả. Các nước ASEAN xem đây là một ưu tiên trong kế hoạch hợp tác về thông tin và tập trung thảo luận tại Hội nghị AMRI 16. 

Người đứng đầu Bộ TT&TT Việt Nam chia sẻ thêm, các mạng xã hội hiện nay đang là các nền tảng quan trọng để tạo ra và chia sẻ thông tin. Các nền tảng số cần trở thành nền tảng để tạo ra và chia sẻ tri thức hữu ích cho con người. Các mạng xã hội phải trở thành mạng xã hội của thông tin, của tri thức và sự thấu hiểu. Công nghệ số, nhất là trí tuệ nhân tạo (AI), đã sẵn sàng cho việc tạo ra tri thức và sự thấu hiểu từ thông tin. Tuy nhiên, những nhà lãnh đạo về thông tin và truyền thông ASEAN phải dẫn dắt tiến trình này. Tri thức và sự thấu hiểu sẽ tạo ra một ASEAN hoà bình, phát triển, thịnh vượng và hạnh phúc… 

“Con người ngày càng sáng tạo ra những công nghệ có sức mạnh lớn hơn. Nhưng sức mạnh huỷ diệt của công nghệ cũng lớn như sức mạnh phát triển của nó. Bởi vậy, khía cạnh đạo đức của công nghệ, việc sử dụng công nghệ một cách có trách nhiệm, cũng như trách nhiệm xã hội của các nền tảng truyền thông, cần được nhấn mạnh hơn bao giờ hết. Và đây cũng là trách nhiệm của lĩnh vực thông tin và truyền thông ASEAN. 

Lĩnh vực thông tin và truyền thông của ASEAN đang nhận về mình sứ mệnh mới, đang chủ động mở ra không gian mới, để cùng nhau góp phần xây dựng cộng đồng ASEAN hòa bình và thịnh vượng. Đó là sự thay đổi từ thông tin đến tri thức và sự thấu hiểu. Đi đầu trong sự chuyển dịch này và thành công trong sứ mệnh mới này sẽ chính là đóng góp của các nước ASEAN cho lĩnh vực thông tin và truyền thông của thế giới”, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh. 

Biến thông tin thành tri thức để nâng cao đời sống cho người dân  

Phát biểu tại hội nghị, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân  cho biết, từ khi gia nhập ASEAN năm 1995, với phương châm “tích cực, chủ động và có trách nhiệm”, Việt Nam đã có nhiều đóng góp quan trọng, góp phần duy trì sự đoàn kết, thống nhất và củng cố vai trò trung tâm của Hiệp hội. Tham gia vào quá trình phát triển chung, Việt Nam cũng đặc biệt coi trọng lĩnh vực thông tin, truyền thông. 

Thế giới đang ở trong giai đoạn đầy biến động, thông tin được cộng hưởng bởi công nghệ và Internet khiến cho tốc độ lan tỏa, mức độ ảnh hưởng diễn ra trên phạm vi toàn cầu, tác động theo cả hướng tích cực và tiêu cực. Do đó, việc hợp tác thúc đẩy tiếp cận thông tin kịp thời, chính xác dựa trên năng lực số; biến thông tin thành tri thức để hỗ trợ doanh nghiệp, nâng cao sinh kế và đời sống cho người dân, giảm thiểu tác động của thông tin tiêu cực là nhu cầu bức thiết hiện nay, ở cả cấp độ quốc gia, khu vực và quốc tế, trong đó có ASEAN. 

Chính vì thế, hội nghị lần này là diễn đàn quan trọng để các quốc gia thành viên, cùng các nước đối thoại, trao đổi và xác định các ưu tiên, định hướng hợp tác trong thời gian tới… 

Từ đó, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân đề xuất hội nghị quan tâm thảo luận một số giải pháp nhằm thúc đẩy chuyển đối số ; nâng cao khả năng tiếp cận Internet và kĩ năng số cho người dân; tăng cường quảng bá hình ảnh của ASEAN và các quốc gia thành viên; đẩy mạnh các thông tin chính thống, tích cực; xử lý tin giả, tin sai; quan tâm đối với các khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa và cơ sở để phục vụ người dân, đảm bảo tri thức được lan tỏa rộng khắp và không ai bị bỏ lại phía sau. 

Chia sẻ tại hội nghị, ông Ekkaphab Phanthavong, Phó Tổng thư ký ASEAN cho hay, với việc khu vực ASEAN đang nổi lên sau đại dịch, lĩnh vực thông tin và truyền thông đóng một vai trò quan trọng và xuyên suốt trong việc thúc đẩy tầm nhìn cộng đồng ASEAN.  

Các cuộc thảo luận hiệu quả của SOMRI và cuộc thảo luận của các bộ trưởng về chủ đề Truyền thông: Từ thông tin đến tri thức cho một ASEAN tự cường và thích ứng sẽ tạo thêm động lực cho hợp tác khu vực và các định hướng chiến lược, để hướng đến phát triển xã hội, bền vững và toàn diện.