Tỷ phú Phạm Nhật Vượng và bước đi chiến lược mới nhằm mở rộng toàn bộ chuỗi giá trị xe điện tại Việt Nam 

Ngày 27/3/2025, VinFast Energy  và CTCP Bóng đèn Phích nước Rạng Đông chính thức ký kết thỏa thuận hợp tác phát triển các hệ thống lưu trữ năng lượng (BESS) tích hợp chiếu sáng thông minh, mở ra hướng đi mới trong quá trình chuyển đổi năng lượng bền vững tại Việt Nam. 

Hình ảnh tại lễ ký kết

Cả hai bên sẽ phối hợp xây dựng giải pháp năng lượng tích hợp điện mặt trời mái nhà và hệ thống BESS, tối ưu hóa hiệu quả sử dụng điện cho khách hàng cá nhân và doanh nghiệp. Thông qua mạng lưới phân phối rộng khắp của Rạng Đông, các sản phẩm và giải pháp năng lượng sạch có thể tiếp cận thị trường nhanh hơn và sâu rộng hơn. 

Ngày 21/1 vừa qua, đại diện Tập đoàn Vingroup  đã có buổi làm việc với Bộ Công Thương, đề xuất triển khai rộng rãi hệ thống pin lưu trữ BESS – một sản phẩm do VinFast Energy nghiên cứu và phát triển trên nền công nghệ pin lithium-ion tiên tiến. Hệ thống này được thiết kế để hỗ trợ ổn định lưới điện, lưu trữ điện năng tái tạo vào giờ thấp điểm để sử dụng trong giờ cao điểm, đồng thời giảm áp lực lên hạ tầng truyền tải điện. 

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long làm việc với đại diện Tập đoàn Vingroup (Ảnh: Tạp chí Công Thương)

Trước đó, ngày 20/12/2024, VinFast Energy, Marubeni và Vinpearl đã chính thức đưa hệ thống pin lưu trữ năng lượng (BESS) tại Vinpearl Resort Nha Trang vào vận hành thương mại, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc ứng dụng công nghệ pin lưu trữ sản xuất tại Việt Nam vào thực tiễn. 

Tháng 11/2024, CTCP Giải pháp Năng lượng xanh VinEG (VinFast Energy), Công ty TNHH Schneider Electric Việt Nam (Schneider Electric) và Công ty TNHH Năng lượng Môi trường Biển Đông (ESEC) đã ký kết thỏa thuận hợp tác phát triển giải pháp lưu trữ năng lượng tiên tiến, qua đó thúc đẩy lĩnh vực quản lý năng lượng tại Việt Nam. 

Trong đó, VinFast Energy sẽ đảm nhiệm vai trò cung cấp hệ thống pin lưu trữ năng lượng BESS tiên tiến. Hệ thống được nghiên cứu - phát triển (R&D), sản xuất và lắp đặt tại Việt Nam. 

Tầm nhìn của tỷ phú Phạm Nhật Vượng: Từ sản xuất pin xe điện đến tái chế sử dụng  

Để giải quyết vấn đề về pin, cuối năm 2022, VinFast Energy và Công ty Gotion, Inc. đã khởi công dự án nhà máy sản xuất cell pin sạc LFP tại Khu kinh tế Vũng Áng. Dự án này có công suất thiết kế 5 GWh/năm, tương đương khoảng 30 triệu cell pin/năm. Trước đó, vào tháng 12/2021, VinES đã khởi công xây dựng nhà máy sản xuất và đóng gói pack pin với công suất 100.000 pack pin/năm. 

Lễ khởi công dự án nhà máy sản xuất cell pin sạc LFP tại Khu kinh tế Vũng Áng (Ảnh: Vingroup)

Tuy nhiên, cụm pin của ô tô điện giống như phiên bản cỡ lớn của cục pin lithium-ion (Li-ion) trong điện thoại di động. Ô tô điện không chỉ dùng một cục pin như điện thoại mà là một cụm gồm hàng ngàn thỏi pin Li-ion liên kết với nhau. 

Khi ô tô cắm sạc, điện được dùng để tạo ra những thay đổi hóa học bên trong pin. Khi xe chạy, những thay đổi này được đảo ngược để tạo ra điện. Việc lặp đi lặp lại quá trình này ảnh hưởng đến lượng điện nạp vào mà pin có thể giữ, từ đó làm giảm phạm vi hoạt động của xe sau mỗi lần sạc pin. Hầu hết các nhà sản xuất bảo hành 5-8 năm cho cụm pin, nhưng theo tính toán hiện nay, pin ô tô điện có tuổi thọ từ 10-20 năm mới phải thay. 

Để giải quyết vấn đề pin cũ, giữa tháng 12/2023, VinFast và Tập đoàn Marubeni đã công bố Biên bản ghi nhớ (MOU) về việc hợp tác tái sử dụng pin xe điện, hướng tới mục tiêu phát triển nền kinh tế tuần hoàn. 

Theo thỏa thuận, VinFast và Marubeni sẽ hợp tác nghiên cứu, sản xuất các hệ thống BESS từ pin xe điện đã qua sử dụng. Trong đó, VinFast sẽ là đơn vị cung ứng pin xe điện; Marubeni đảm nhiệm việc đánh giá khả thi, tư vấn kỹ thuật, và triển khai lắp đặt BESS. 2 bên cũng đồng thời thúc đẩy các cơ hội kinh doanh trong lĩnh vực pin xe điện đã qua sử dụng, hướng tới mô hình kinh tế tuần hoàn. 

VinFast và Marubeni sẽ hợp tác nghiên cứu, sản xuất BESS từ pin xe điện đã qua sử dụng (Ảnh: Vingroup)

Hệ thống BESS cũng có các bộ phận gần tương tự với hệ thống pin dùng trên xe điện, như cell pin, hệ thống chuyển đổi dòng điện (PCS) và hệ thống quản lý pin (BMS). Với cell pin dùng trên BESS, nhà sản xuất có thể sử dụng pin mới hoàn toàn hoặc tận dụng pin từ xe điện. 

Ô tô điện thường được trang bị pin với các cell pin mới; các cell pin này sẽ được thay thế khi hiệu suất sạc-xả giảm xuống mức 70%. Sau khi được tháo bỏ, các cell pin cũ vẫn còn giá trị sử dụng với các hệ thống lưu trữ điện. 

Pin sử dụng trên xe điện thường được sản xuất từ các nguyên liệu đắt đỏ, tiêu biểu như côban, và tiềm ẩn nhiều nguy cơ tàn phá môi trường. Do vậy, việc tái sử dụng, tái chế pin xe điện có ý nghĩa bảo vệ môi trường cao. 

Bên cạnh đó, việc sử dụng pin cũ từ xe điện cũng giúp cắt giảm chi phí sản xuất BESS, từ đó giảm chi phí đầu tư. Nhờ đó, pin xe điện có thể được sử dụng lâu hơn và thân thiện với môi trường hơn. 

Tại châu Âu, năm 2021, có khoảng 63.000 tấn pin phế liệu có thể tái chế, con số này được dự báo sẽ tăng liên tục trong thập kỷ này, vượt qua 260.000 tấn vào năm 2030. Việc tái sử dụng pin xe điện cho các hệ thống lưu trữ điện năng sẽ là giải pháp cần nhân rộng để tận dụng tối đa giá trị của pin cũ. 

>> Rạng Đông và VinFast hợp tác phát triển năng lượng tái tạo và pin lưu trữ