Việc làm cho thanh niên: Vấn đề quyết định cuộc bầu cử Indonesia 

Sandra Mareta, sinh viên chuyên ngành kinh doanh 21 tuổi ở Jakarta, sẽ lần đầu tiên bỏ phiếu trong cuộc bầu cử tổng thống Indonesia vào ngày 14/2 và đang lo lắng về việc kiếm được việc làm tốt sau khi tốt nghiệp. 

"Việc làm. Tôi sẽ gia nhập lực lượng lao động vào năm nay, vì vậy đó là mối quan tâm chính của tôi với tân tổng thống", Mareta trả lời khi được hỏi về kỳ vọng đối với nhà lãnh đạo mới của Indonesia . 

Mareta đã tìm kiếm một công việc trong lĩnh vực quản trị kinh doanh hoặc ngân hàng trong hơn 6 tháng qua và hiện cô lo lắng cho sự nghiệp của mình: "Hầu hết các cơ hội việc làm đều yêu cầu ít nhất 2-3 năm kinh nghiệm. Tôi thực sự lo lắng vì mức lương quá thấp". 

Cuộc bầu cử tổng thống sắp tới ở quốc gia đông dân thứ tư thế giới có sự tham gia của 204,8 triệu cử tri đủ điều kiện, hơn một nửa trong số họ là thế hệ Millennials (những người sinh từ những năm 1980 đến giữa những năm 1990) và thế hệ Z (sinh từ năm 1997). 

Giống như Mareta, nhiều cử tri trẻ chia sẻ một thông điệp đơn giản gửi đến các ứng cử viên tổng thống: Xin vui lòng có thêm việc làm và những công việc được trả lương cao. 

Các ứng viên hàng đầu thay thế ông Widodo là Bộ trưởng Quốc phòng Prabowo Subianto (72 tuổi), cựu Thống đốc tỉnh Trung Java Ganjar Pranowo (55 tuổi) và cựu Thống đốc thủ đô Jakarta Anies Baswedan (54 tuổi). Người chiến thắng sẽ được giao nhiệm vụ giải quyết những thách thức khác nhau để thúc đẩy nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á. 

Lần lượt từ trái sang: Các ứng cử viên tổng thống Indonesia Anies Baswedan, Prabowo Subianto và Ganjar Pranowo. Ảnh: Reuters

Theo một cuộc khảo sát do công ty thăm dò Indikator Politik Indonesia công bố vào tháng 9, gia tăng việc làm và giảm tỷ lệ thất nghiệp là vấn đề cấp bách thứ hai mà cử tri Indonesia cho rằng nhà lãnh đạo tiếp theo phải giải quyết, ở mức 19%, chỉ sau việc giữ giá các nhu yếu phẩm cơ bản ở mức thấp (31%). 

Ngân hàng Thế giới chỉ ra rằng để Indonesia thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình và đạt vị thế nước có thu nhập cao vào năm 2045, quốc gia "vạn đảo" cần cung cấp thêm nhiều việc làm thu nhập cao cho người lao động. 

Theo định nghĩa, nền kinh tế có thu nhập cao có tổng thu nhập quốc dân (GNI) bình quân đầu người từ 13.846 USD trở lên. Chỉ số GNI của Indonesia là 4.580 USD, theo dữ liệu mới nhất của Ngân hàng Thế giới năm 2022. 

Mặc dù tăng trưởng kinh tế ổn định khoảng 5% hàng năm và trở lại vị thế thu nhập trung bình cao vào tháng 7 năm ngoái (với chỉ số GNI dao động từ 4.466 USD đến 13.845 USD), Indonesia vẫn thiếu việc làm tốt để cung cấp cho giới trẻ, một phần do tác động của dịch bệnh và xung đột. 

Indonesia đã nhanh chóng đạt được vị thế trung bình cao vào năm 2020 sau khoảng 30 năm ở nhóm trung bình thấp nhưng lại bị hạ cấp vào năm 2021. Trong 3 năm đại dịch, hàng triệu người Indonesia đã mất việc làm hoặc bị giảm lương, nhiều người đã không có công việc chính thức và mức thu nhập trước đại dịch. 

Dữ liệu từ cơ quan Thống kê Indonesia cho thấy tỷ lệ thất nghiệp của nước này đã giảm xuống 5,3% vào tháng 8 năm 2023, gần mức 5,2% của năm 2019. Tuy nhiên, tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên tương đối cao, với con số ở độ tuổi 20-24 là 17% vào năm 2022. 

Hơn nữa, 59% trong số 139,85 triệu lao động làm việc trong khu vực phi chính thức vào năm ngoái, cao hơn mức 56% của năm 2019. 

Lao động phi chính thức bao gồm những người tự kinh doanh và điều hành các doanh nghiệp nhỏ, chẳng hạn như người bán hàng rong và tài xế công nghệ. Theo Tổ chức Lao động Quốc tế, thông thường, người lao động phi chính thức không có hợp đồng lao động, không được hỗ trợ phúc lợi xã hội. 

Habib Rab, chuyên gia kinh tế từ Tổ chức Lao động Quốc tế, cho biết: “Thị trường lao động khá năng động. Nhưng thách thức là việc tạo ra cái mà chúng ta gọi là việc làm của tầng lớp trung lưu, hay những công việc trả lương cho tầng lớp trung lưu và mang lại an ninh kinh tế cao hơn”. 

Việc giải quyết vấn đề này thông qua cải cách cơ cấu sẽ là chìa khóa để “liệu Indonesia có thoát khỏi tình trạng thu nhập trung bình cao để trở thành quốc gia có thu nhập cao nhanh hay không”, ông Rab chỉ ra. 

Ngân hàng Thế giới định nghĩa công việc của tầng lớp trung lưu là những công việc khiến mức tiêu dùng của hộ gia đình phải cao hơn ít nhất 3,5 lần so với chuẩn nghèo, ở Indonesia ở mức xấp xỉ 550.000 rupiah (hơn 850.000 đồng) mỗi tháng vào tháng 3 năm ngoái. 

Ba ứng cử viên tổng thống đều có những mục tiêu đầy tham vọng về tạo việc làm. Ứng viên Prabowo đã cam kết tạo ra 19 triệu việc làm mới, trong khi hai ứng viên còn lại là Ganjar với 17 triệu và Anies với 15 triệu trong 5 năm tới. 

Trong các cuộc tranh luận bầu cử và các bài phát biểu tranh cử, hai ứng viên Prabowo và Ganjar đều nhiều lần nhấn mạnh sự cần thiết phải tiếp tục và mở rộng nỗ lực thúc đẩy công nghiệp hóa của Tổng thống Widodo trong lĩnh vực khai thác mỏ và nông nghiệp để đạt được các mục tiêu này. 

Ông Widodo đã dẫn đầu các sáng kiến tạo việc làm và phát triển nền kinh tế, bao gồm hạn chế xuất khẩu tài nguyên khoáng sản để thúc đẩy chuỗi giá trị trong nước. 

Ứng cử viên phó tổng thống Gibran Rakabuming (36 tuổi) và là con trai cả của Tổng thống Widodo, cho biết các nhà lãnh đạo Indonesia cũng muốn trang bị cho giới trẻ những kỹ năng kỹ thuật số. 

“Chúng ta cần những tài năng tương lai được trang bị những kỹ năng tương lai”, ông Gibran phát biểu trong một cuộc tranh luận vào tháng 12. “Chúng ta sẽ chuẩn bị cho những người trẻ là chuyên gia về trí tuệ nhân tạo, blockchain, robot, tiền điện tử". 

Trong một cuộc tranh luận bầu cử khác vào Chủ nhật, ông Gibran cho biết bản thân và ứng viên tổng thống Prabowo cũng đang tìm cách tạo ra 5 triệu "việc làm xanh" thông qua phát triển nền kinh tế ít carbon. 

Ứng viên tổng thống Ganjar cho biết ông sẽ cung cấp Internet miễn phí cho sinh viên trên toàn quốc. 

"Nếu kết nối Internet được trải rộng và nhanh, các bạn có thể tưởng tượng nhiều người trẻ sẽ nảy ra những ý tưởng sáng tạo như thế nào”, ông Ganjar phát biểu tại tỉnh Trung Java tháng 12 năm ngoái. "Ngành công nghiệp kỹ thuật số sẽ phát triển và giới trẻ sẽ cạnh tranh để giới thiệu những sáng tạo và đổi mới của họ." 

Trong khi đó, ứng viên Anies đã đề cập đến nhu cầu về các ngành thâm dụng lao động hơn là thâm dụng vốn, bao gồm cả lĩnh vực sản xuất, nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản. 

Cả hai ứng viên Anies và Ganjar kêu gọi xóa bỏ tình trạng phân biệt tuổi tác trong tuyển dụng. Các nhà tuyển dụng Indonesia thường đặt độ tuổi tối đa cho người xin việc là từ 24 đến 25. 

“Chúng tôi không đồng ý với giới hạn độ tuổi”, ông Anies nói hôm 15/1 trong một sự kiện vận động tranh cử ở Ambon, Quần đảo Maluku. 

Ngoài ra, để thu hút cử tri trẻ, ứng viên Prabowo đã rũ bỏ hình ảnh quân nhân nghiêm khắc và áp dụng hình tượng một ông nội "đáng yêu". Ứng viên Ganjar đã xây dựng một kênh TikTok nhằm tăng cường sự hiện diện của mình trên mạng xã hội. 

Ông Anies gần đây chia sẻ bản thân đã xem bộ phim hoạt hình Nhật Bản "Attack on Titan" nhằm thu hút sự chú ý của các cử tri trẻ tuổi. 

Liên hợp quốc ước tính độ tuổi trung bình của Indonesia là 29,9 vào năm ngoái. Theo Ủy ban Bầu cử Tổng hợp, thế hệ Millennials và thế hệ Z hiện chiếm gần 60% số cử tri. Indonesia là quốc gia hiếm hoi có độ tuổi bầu cử là 17. 

Muhammad Waffaa Kharisma, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu kinh tế có trụ sở tại Jakarta, cho biết: “Trong khi có những người nhận thức rõ hơn về các vấn đề toàn cầu, phần lớn thanh niên ở Indonesia dường như ưu tiên hơn trong việc tìm kiếm một nhân vật có thể giải quyết những lo lắng về kinh tế của họ. Cũng có những lo lắng về khoảng cách kỹ năng trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu, đặc biệt là ở các khu vực mới nổi của nền kinh tế". 

Với cuộc bỏ phiếu còn chưa đầy một tháng nữa, ứng viên Prabowo đã nới rộng khoảng cách dẫn đầu của mình trong các cuộc thăm dò dư luận mới nhất, tiến gần hơn đến việc giành được đa số phiếu. 

Theo một cuộc khảo sát của Indikator vào tháng 12, Bộ trưởng Quốc phòng Prabowo đặc biệt được yêu thích trong số những người được hỏi từ 22 đến 25 tuổi, với 66% tỷ lệ và 51% những người ở độ tuổi 26 đến 40 cũng ủng hộ ông. 

Sandi Naufal, sinh viên đại học 19 tuổi ở thành phố Bogor, tỉnh Tây Java, cho biết bản thân ủng hộ ứng viên Prabowo và hy vọng tổng thống tiếp theo sẽ mở rộng cơ hội việc làm trên khắp đất nước, không chỉ ở Jakarta và các thành phố vệ tinh của nó. 

“Tôi đánh giá cao việc ông Prabowo đã chọn Gibran làm ứng cử viên phó tổng thống để đại diện cho thế hệ trẻ. Đã đến lúc những người trẻ tuổi phải có đại diện trong chính phủ, đặc biệt là ở vị trí cao như phó tổng thống", Sandi nói. 

>> VinFast và 2 doanh nghiệp niêm yết được gợi ý đầu tư sang Indonesia