Việt Nam có ngôi làng làm hoàn toàn bằng đá cổ 400 năm tuổi giữa miền biên ải, cách 'thác nước đẹp bậc nhất thế giới' chỉ hơn 2km
Tới đây, du khách sẽ được chiêm ngưỡng kiến trúc độc đáo của những ngôi nhà sàn bằng đá cổ và khám phá nét văn hoá giàu bản sắc của người dân tộc Tày.
Làng đá Khuổi Ky nằm tại xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh , tỉnh Cao Bằng, cách thác Bản Giốc - thác nước đẹp bậc nhất thế giới' của Việt Nam chỉ khoảng 2km. Đây là một địa danh độc đáo với lịch sử hơn 400 năm, được xây dựng từ thời nhà Mạc khi các bậc quyền quý chọn Cao Bằng làm nơi sinh sống.
Người Tày ở Trùng Khánh có tín ngưỡng thờ đá, coi đá như một vị thần linh thiêng bảo vệ họ trước những khắc nghiệt của thiên nhiên. Trong tín ngưỡng này, đá được xem là khởi nguồn của sự sống và là trung tâm của vũ trụ. Con người sinh ra từ đá, và khi qua đời, họ tin rằng mình sẽ hóa thành đá. Điều này thể hiện rõ trong luật tục của các tộc người nơi đây, với những ngày lễ đặc biệt để cảm tạ thần đá.
Có lẽ cũng chính bởi lý do này, làng đá cổ Khuổi Ky đã hình thành và tồn tại suốt hơn 4 thế kỷ qua. Nhà đá ở Khuổi Ky được xây dựng theo kiểu nhà sàn, mang phong cách kiến trúc độc đáo và đậm chất bản địa. Những ngôi nhà này được xây dựng từ các viên đá với kích thước đa dạng, được lèn chặt và kết dính bằng hỗn hợp vôi và cát tạo nên những bức tường dày hơn 30cm. Kiến trúc còn kết hợp mái ngói âm dương, tạo nên vẻ đẹp cổ kính riêng biệt.
Hiện nay, làng còn giữ được 14 căn nhà sàn bằng đá trải rộng khoảng 10.000m2, dựa lưng vào núi đá, phía trước là dòng suối Khuổi Ky. Mỗi ngôi nhà sàn đá thường có kết cấu ba gian với chức năng khác nhau, tùy thuộc vào quy mô gia đình. Việc xây dựng một ngôi nhà sàn bằng đá không hề đơn giản, thường mất từ 2-3 năm. Những ngôi nhà cao từ 7-8m được xây dựng kiên cố là minh chứng cho sự sáng tạo và khéo léo của người Tày. Tập quán xây dựng này còn phản ánh sâu sắc văn hóa, lịch sử và truyền thống đặc sắc của vùng đất Cao Bằng.
Trong vài năm trở lại đây, làng đá Khuổi Ky được nhiều người biết đến, trở thành một điểm du lịch hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước. Việc phát triển mô hình du lịch cộng đồng tại đây không chỉ giúp bảo tồn văn hóa truyền thống mà còn mang lại sự cải thiện đáng kể về kinh tế cho người dân địa phương.
Năm 2008, làng Khuổi Ky vinh dự được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là "Làng văn hóa truyền thống tiêu biểu của dân tộc ít người". Đây là một cột mốc quan trọng, đánh dấu sự ghi nhận về giá trị văn hóa độc đáo của ngôi làng.
Khi đến làng đá Khuổi Ky, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng kiến trúc độc đáo của những ngôi nhà sàn bằng đá mà còn khám phá các di tích lịch sử và trải nghiệm nền văn hóa giàu bản sắc của người Tày.
Ngoài việc tham quan kiến trúc và cảnh quan thiên nhiên, du khách còn có thể tham gia những hoạt động thú vị như chế tác đồ dùng sinh hoạt từ đá, mang lại cảm giác mới lạ và gần gũi với đời sống địa phương.
Ẩm thực tại làng đá Khuổi Ky là một điểm nhấn không thể bỏ qua. Các món ăn đặc trưng như xôi đen, thịt heo hun khói, lạp xưởng gác bếp hay những món măng rừng đậm hương vị truyền thống, đem đến trải nghiệm ẩm thực phong phú và độc đáo, làm say lòng mọi thực khách.
Không chỉ vậy, du khách còn có cơ hội hòa mình vào những điệu then ngọt ngào, say đắm của đồng bào Tày, tham dự các lễ hội truyền thống và khám phá phong tục tập quán đặc sắc. Những hoạt động này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về văn hóa và lịch sử vùng đất mà còn góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa lâu đời.
