Việt Nam có thể tăng trưởng ‘thần tốc’ 8%? Chuyên gia UOB chỉ ra chìa khóa quyết định 

Việt Nam có thể đạt mức tăng trưởng 8%?  

Quốc hội đã nâng mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025  lên ít nhất 8%, đồng thời đặt tham vọng tăng trưởng hai con số từ năm 2026-2030. Đây là một con số đầy tham vọng nhưng không phải là không thể đạt được. 

Theo ông Suan Teck Kin, Giám đốc Khối Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu của Ngân hàng UOB (Singapore): “Việc đạt mức tăng trưởng cao 8% hoặc thậm chí hai con số là hoàn toàn có thể, như kinh nghiệm của Singapore và Trung Quốc, đặc biệt khi Việt Nam đã có động lực tăng trưởng mạnh mẽ trong năm 2024 với mức tăng trưởng trên 7%". 

Ông Suan Teck Kin, Giám đốc Khối Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu của Ngân hàng UOB (Singapore)

Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng để đạt được con số này, Việt Nam cần phải vượt qua nhiều thách thức, đặc biệt là những rủi ro đến từ thương mại quốc tế và chính sách thuế quan của Mỹ. 

Thương mại quốc tế và dòng vốn FDI: Cơ hội hay thách thức?  

Việt Nam là nền kinh tế có độ mở thương mại rất cao, với kim ngạch xuất khẩu chiếm khoảng 90% GDP – cao thứ hai trong ASEAN, chỉ sau Singapore (174%) và cao hơn nhiều so với Malaysia (69%). Trong đó, Mỹ là thị trường xuất khẩu  lớn nhất, chiếm 30% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. 

Tuy nhiên, rủi ro từ các chính sách thương mại của Mỹ có thể ảnh hưởng đến một trong những động lực tăng trưởng quan trọng nhất của Việt Nam: thương mại quốc tế. Ông Suan Teck Kin nhận định: “Để Việt Nam đạt mức tăng trưởng trên 7%, tiến tới 8% hoặc cao hơn vào năm 2025 sẽ là một thách thức, do các rủi ro từ chính sách thuế quan của Mỹ có thể ảnh hưởng đến thương mại quốc tế”. 

Hiện tại, hiệu suất GDP mạnh mẽ của Việt Nam trong năm 2024 chủ yếu nhờ xuất khẩu, với kim ngạch tăng 14%, phục hồi sau khi sụt giảm vào năm 2023. Bên cạnh đó, vốn FDI thực hiện tại Việt Nam cũng đạt mức kỷ lục 25,4 tỷ USD, so với 23,2 tỷ USD năm 2023. 

Tuy nhiên, xu hướng này có thể không duy trì lâu dài. Ông Suan Teck Kin cảnh báo rằng "chu kỳ bán dẫn có dấu hiệu suy giảm sau giai đoạn tăng trưởng mạnh trong năm 2024, điều này có thể ảnh hưởng đến các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam". 

Ngoài ra, nếu Mỹ áp thuế quan lên hàng hóa Việt Nam do thâm hụt thương mại giữa hai nước, các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng trực tiếp. Điều này không chỉ tác động đến ngành sản xuất và dịch vụ mà còn làm suy giảm tiêu dùng nội địa. 

Ông Suan Teck Kin cũng lưu ý: "Dòng vốn FDI có thể chịu tác động từ chính sách thuế quan, khi các doanh nghiệp cân nhắc chuyển hướng đầu tư sang các địa điểm ít có khả năng bị áp thuế từ Mỹ". Trước tình hình này, Việt Nam cần tìm kiếm động lực tăng trưởng từ bên trong, mà đầu tư công là một trong những giải pháp hiệu quả nhất. 

Đầu tư công – động lực tăng trưởng thay thế  

Theo IMF, tỷ lệ chi tiêu cho hình thành vốn (capital formation expenditure) của Việt Nam hiện chỉ chiếm 30% GDP, thấp hơn rất nhiều so với 41% GDP của Trung Quốc. Đây là dấu hiệu cho thấy Việt Nam có dư địa rất lớn để tăng đầu tư vào hạ tầng, từ đó giúp thúc đẩy tăng trưởng và giảm sự phụ thuộc vào xuất khẩu. 

Theo ông Suan Teck Kin: “Một trong những giải pháp quan trọng là tăng mạnh đầu tư công để hỗ trợ tăng trưởng và giảm tác động từ sự suy giảm trong xuất khẩu và sản xuất”. 

Thực tế, Chính phủ đã có những động thái tích cực, như việc phê duyệt tuyến đường sắt 8 tỷ USD kết nối Trung Quốc – Việt Nam, mở rộng đường cao tốc Bắc – Nam, và tăng ngân sách cho Bộ Giao thông Vận tải. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tối đa, cần đẩy nhanh tiến độ giải ngân để đảm bảo các dự án hạ tầng thực sự thúc đẩy tăng trưởng. 

Chính sách tài khóa: Cần thay đổi để thúc đẩy đầu tư công  

Việt Nam hiện đang thực hiện chính sách tài khóa thận trọng, với mục tiêu giảm tỷ lệ nợ công/GDP từ 35% xuống còn 31% vào năm 2029. Tuy nhiên, theo ông Suan Teck Kin, chính sách này có thể đang quá dè dặt ở thời điểm nền kinh tế cần nhiều động lực tăng trưởng hơn. Ông nhấn mạnh: “Chính sách tài khóa của Việt Nam dường như đang quá thận trọng ở giai đoạn phát triển hiện nay. Để tăng đầu tư công, có thể cần phải chấp nhận tăng vay nợ và sử dụng đòn bẩy tài chính nhiều hơn”. 

Nếu xét trong bối cảnh của Việt Nam, đầu tư vào giao thông, năng lượng, công nghệ và trí tuệ nhân tạo (AI) không chỉ giúp cải thiện năng suất mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh, giúp Việt Nam thu hút thêm đầu tư nước ngoài. 

Việt Nam đang ở thời điểm quan trọng để xác định hướng đi cho nền kinh tế. Trong bối cảnh xuất khẩu và FDI gặp nhiều rủi ro, đẩy mạnh đầu tư công chính là giải pháp then chốt giúp Việt Nam đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 8% vào năm 2025 và tiến tới mức hai con số trong giai đoạn 2026-2030. 

Như ông Suan Teck Kin nhấn mạnh: “Tăng đầu tư công không chỉ giúp Việt Nam vượt qua những rủi ro hiện tại mà còn đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển bền vững trong tương lai”. Nếu Việt Nam tận dụng tối đa tiềm năng từ đầu tư công, không chỉ tăng trưởng GDP sẽ bứt phá, mà nền kinh tế còn được nâng tầm về năng suất, năng lực cạnh tranh và sự bền vững trong dài hạn. 

>> PGS.TS Nguyễn Thường Lạng: Đa dạng hóa thị trường - Chìa khóa giúp Việt Nam giảm rủi ro từ chính sách bảo hộ của Mỹ