Xe điện 'zombie' tràn ngập đường phố Trung Quốc 

Anh Mu, một cư dân Thượng Hải, đã mua một chiếc WM Motor EX5 EV vào năm 2022. Tuy nhiên, kể từ khi hãng xe phá sản vào năm 2023, các tính năng kết nối dần biến mất: chìa khóa Bluetooth không còn hoạt động, hệ thống giải trí ngừng hoạt động, bản đồ không được cập nhật và dịch vụ xem video trở nên không ổn định. 

Mặc dù chi phí vận hành vẫn thấp hơn chiếc Buick chạy xăng trước đây, nhưng việc mất đi các tính năng thông minh, khó khăn trong việc mua bảo hiểm và lo ngại về nguồn linh kiện thay thế trong tương lai đã làm giảm đáng kể trải nghiệm sử dụng. 

"Bây giờ ngồi trong xe nhàm chán vô cùng. Không nhạc, không video, không tin tức, thậm chí bản đồ cũng có lúc đen màn hình", Mu than thở. "Chiếc xe vẫn chạy tốt, êm ái và tiết kiệm. Nhưng giờ nó chỉ là một phương tiện di chuyển cơ bản". 

Bùng nổ rồi suy tàn  

Trong nhiều năm, các khoản trợ cấp hào phóng đã thúc đẩy sự bùng nổ của thị trường xe điện Trung Quốc , khiến hàng trăm startup và những mẫu xe công nghệ cao tràn ngập thị trường. 

Tuy nhiên, khi chính sách thắt chặt, cuộc cạnh tranh trở nên khốc liệt hơn bao giờ hết. Các "ông lớn" như BYD vẫn đứng vững nhờ chiến lược giảm giá mạnh, trong khi các hãng nhỏ hơn phải vật lộn để sinh tồn. 

Jiyue Auto là một ví dụ điển hình về sự biến động chóng mặt của thị trường. Chỉ hơn một năm sau khi ra mắt chiếc xe đầu tiên, hãng xe do tập đoàn Geely và gã khổng lồ công nghệ Baidu hậu thuẫn, đã phải cắt giảm sản xuất và tìm kiếm nguồn tài trợ mới giữa tin đồn mất khả năng thanh toán nợ. Nhiều chủ xe Jiyue buộc phải làm tài xế dịch vụ để tận dụng chiếc xe trước khi các tính năng thông minh biến mất hoàn toàn. 

Ngay cả những thương hiệu lớn hơn cũng gặp khó khăn tương tự. Bob Huang, chủ xe Hozon Neta S tại Nam Kinh, không thể sửa màn hình điện tử khi hai cửa hàng chính hãng đóng cửa và các đại lý địa phương quá tải, thiếu linh kiện. 

"Dù hãng vẫn hoạt động, nhưng các bản cập nhật phần mềm chậm hẳn, và hệ thống hỗ trợ lái mới thậm chí còn kém hơn phiên bản trước. Tôi nghi ngờ họ có đủ nguồn lực để sửa lỗi phần mềm nữa không", Huang chia sẻ. 

Hozon thừa nhận những khó khăn trong dịch vụ sửa chữa, nhưng cam kết sẽ cải thiện tình hình và dự kiến giải quyết vấn đề vào tháng 4. Theo truyền thông Trung Quốc, hãng này đã cắt giảm đáng kể sản xuất và nhân sự sau khi doanh số sụt giảm mạnh trong năm 2024. 

Tự sửa xe, bẻ khóa phần mềm để 'cứu' tính năng  

Với việc các đại lý và trung tâm bảo hành đóng cửa, nhiều chủ xe buộc phải tìm đến các xưởng sửa chữa không chính hãng hoặc tìm kiếm phụ tùng trên Xianyu – nền tảng mua bán đồ cũ lớn nhất Trung Quốc thuộc Alibaba. 

Trong tình thế khó khăn này, một mạng lưới thợ sửa xe điện không chính thống đã xuất hiện, chuyên bẻ khóa hệ thống và cài đặt phần mềm lậu để khôi phục các tính năng đã mất. 

"Chúng ta không thể coi xe hơi như điện thoại thông minh. Một chiếc xe ít nhất cũng phải dùng được 5 năm", ông Yang Jifeng, Giám đốc công nghệ của hãng Caresoft và cựu Phó chủ tịch mảng AI của Great Wall Motor, nhận định. "Duy trì các chức năng cơ bản như chìa khóa Bluetooth và đảm bảo hệ thống trên xe hoạt động ổn định không phải việc quá khó, và lẽ ra phải là tiêu chuẩn tối thiểu". 

Vấn đề không chỉ dừng lại ở việc biến xe thông minh thành xe thô sơ. Nhiều công ty bảo hiểm đã tăng phí đáng kể, thậm chí từ chối bảo hiểm cho xe thuộc các hãng gặp khó khăn, khiến người dùng chi hàng chục nghìn USD nhưng không biết có nên sửa chữa nếu xe gặp sự cố. 

Đầu năm nay, chính phủ Trung Quốc  đã ban hành hướng dẫn mới về bảo hiểm xe năng lượng mới nhằm tăng cường bảo vệ quyền lợi cho khách hàng. 

Đối với những người đang cân nhắc mua xe điện, nguy cơ xe trở thành "cục gạch biết chạy" có thể khiến họ chuyển hướng sang các thương hiệu lớn, vốn được coi là lựa chọn an toàn hơn. 

"Lần tới, tôi chắc chắn sẽ chọn một thương hiệu có tên tuổi", Mu nói. "Ít nhất thì thành công của họ trên thị trường cũng là một sự đảm bảo". 

>> Microsoft đạt bước đột phá về chip lượng tử, ngày tàn của Bitcoin và tiền số sắp đến?