12 tỉnh, thành phố tăng biên chế hưởng lương từ ngân sách Nhà nước 

Sáng 19/8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội  đã tổ chức phiên họp thứ 36 để thảo luận về báo cáo giám sát chuyên đề "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập giai đoạn 2018-2023". 

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật  Hoàng Thanh Tùng cho biết, từ năm 2015 đến 2021, nhiều đơn vị sự nghiệp công lập đã được sắp xếp lại một cách hợp lý hơn, giảm thiểu sự trùng lặp nhiệm vụ và thu gọn bộ máy, đạt mục tiêu giảm 10% theo Nghị quyết 19. Số liệu từ Chính phủ cho thấy, tính đến ngày 31/12/2021, cả nước có 48.442 đơn vị sự nghiệp công lập, giảm 7.449 đơn vị so với năm 2015 (tương đương 13,33%). Đến hết năm 2023, con số này tiếp tục giảm xuống còn 47.596 đơn vị, ít hơn 846 đơn vị so với năm 2021. 

Qua quá trình giám sát, ông Tùng nhận định hầu hết các cơ quan đã xây dựng đề án tinh giản biên chế cho các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc phạm vi quản lý của mình. Trong giai đoạn 2015-2021, tổng số người hưởng lương từ ngân sách giảm xuống còn hơn 1,7 triệu người, tức giảm gần 240.000 người (tương đương 25,19%). Đoàn giám sát đánh giá rằng, mặc dù tỷ lệ giảm số lượng đơn vị sự nghiệp công lập tại các cơ quan Trung ương thấp hơn so với địa phương, nhưng tỷ lệ giảm biên chế lại cao hơn đáng kể. 

Trong giai đoạn 2021-2023, số lượng biên chế hưởng lương từ ngân sách Nhà nước tại các bộ, ngành tiếp tục được cắt giảm. Đáng chú ý, một số bộ, ngành đã giảm mạnh nhờ đẩy mạnh tự chủ trong các đơn vị sự nghiệp công lập và xã hội hóa dịch vụ công. Chẳng hạn, Bộ Công Thương giảm 28,81%, Bộ Giao thông Vận tải giảm 34,43%, và Bộ Ngoại giao giảm đến 70,07%. 

Ngược lại, tại các địa phương, theo báo cáo của đoàn giám sát, mức giảm biên chế trong 2 năm qua vẫn khá khiêm tốn. Thậm chí, có tới 12 tỉnh, thành phố lại tăng số biên chế hưởng lương từ ngân sách Nhà nước trong cùng giai đoạn. 

Theo thống kê, tính đến ngày 31/12/2023, tổng số người được giải quyết chính sách tinh giản biên chế tại các bộ, ngành và địa phương là 89.576 người (trong đó, 5.917 người thuộc các bộ, ngành, chiếm 6,6%, và 83.659 người thuộc địa phương, chiếm 93,4%). Cụ thể, 73.245 người nghỉ hưu trước tuổi (chiếm 81,77%), 16.182 người thôi việc ngay (chiếm 18,06%), 58 người thôi việc sau khi học nghề (chiếm 0,06%) và 91 người chuyển sang các tổ chức không hưởng lương thường xuyên từ ngân sách Nhà nước (chiếm 0,1%). 

Tuy nhiên, mức giảm biên chế trung bình tại các địa phương giai đoạn 2021-2023 chỉ đạt 1,42%, xa rời mục tiêu giảm 10% đã đề ra. 

Đoàn giám sát đánh giá, vẫn còn nhiều tồn tại và hạn chế. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật nhấn mạnh rằng việc tái cơ cấu các đơn vị sự nghiệp công lập còn mang tính cơ học và tốc độ triển khai quá chậm trong giai đoạn này. Bên cạnh đó, còn có tình trạng cào bằng trong việc thực hiện chỉ tiêu giảm 10% biên chế sự nghiệp. 

Để nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập, đoàn giám sát kiến nghị ba nhóm giải pháp chính. Trong đó, cần hoàn thiện việc phê duyệt vị trí việc làm và cơ cấu viên chức theo chức danh nghề nghiệp; tiếp tục cắt giảm biên chế sự nghiệp dựa trên vị trí việc làm, đảm bảo mục tiêu đã đề ra, đồng thời cân nhắc đặc thù của ngành giáo dục, y tế. 

Đoàn giám sát cũng đề xuất rằng, trong năm 2025, nên chuyển giao dần các bệnh viện thuộc các bộ, cơ quan Trung ương về cho địa phương quản lý (ngoại trừ bệnh viện thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và một số bệnh viện chuyên khoa đầu ngành, bệnh viện của các trường đại học). Các trung tâm y tế đa chức năng cấp huyện cũng được khuyến nghị chuyển dần về UBND cấp huyện quản lý. 

>> Đại tướng Tô Lâm: Bộ Công an chủ trương không giảm biên chế công an cơ sở