4 ông lớn công nghệ Mỹ dự chi ‘núi tiền’ 300 tỷ USD cho AI để chạy đua với DeepSeek 

Amazon dẫn đầu cuộc đua với kế hoạch đầu tư  trên 100 tỷ USD vào cơ sở hạ tầng trong năm nay. Tổng chi tiêu vốn của bốn công ty đã tăng kỷ lục 63% lên 246 tỷ USD trong năm 2024, từ mức 151 tỷ USD năm 2023. Dự kiến con số này có thể vượt 320 tỷ USD trong năm 2025. 

Khoản đầu tư khổng lồ này chủ yếu tập trung vào việc xây dựng các trung tâm dữ liệu và trang bị chip chuyên dụng, nhằm duy trì vị thế dẫn đầu trong cuộc đua phát triển mô hình ngôn ngữ lớn AI. 

Tuy nhiên, kế hoạch chi tiêu tham vọng này đã gây bất ngờ cho thị trường, đặc biệt trong bối cảnh startup DeepSeek của Trung Quốc vừa ra mắt mô hình AI giá rẻ cuối tháng 1. Microsoft và Alphabet đã chứng kiến giá trị vốn hóa giảm 200 tỷ USD sau khi công bố kết quả kinh doanh quý 4 kém khả quan ở mảng điện toán đám mây, cùng với việc tăng mạnh chi tiêu vốn. 

Các nhà đầu tư lo ngại về khả năng sinh lời khi các công ty tăng gấp đôi chi tiêu mà chưa có sự tăng trưởng tương ứng về doanh thu. Jim Tierney, giám đốc quỹ tăng trưởng tại AllianceBernstein nhận định: "Nhà đầu tư sẽ yên tâm hơn khi thấy sự tăng trưởng rõ ràng từ dịch vụ đám mây của Google, Azure của Microsoft, hay mức độ sử dụng Copilot được cải thiện." 

Sự xuất hiện của mô hình R1 từ DeepSeek càng làm trầm trọng thêm những lo ngại này. Tuyên bố về một mô hình AI có khả năng tương đương sản phẩm của Google và OpenAI nhưng chi phí thấp hơn nhiều đã khiến cổ phiếu Nvidia  sụt giảm 17%, xóa sổ 600 tỷ USD vốn hóa trong một phiên giao dịch. 

Trước áp lực từ thị trường, các lãnh đạo Big Tech vẫn kiên định với chiến lược đầu tư. CEO Google Sundar Pichai đã bảo vệ kế hoạch chi 75 tỷ USD trong năm 2025 - tăng 42% so với 53 tỷ USD năm ngoái. Ông nhấn mạnh: "Cơ hội từ AI là vô cùng to lớn, đó là lý do chúng tôi đang đầu tư mạnh mẽ để nắm bắt thời cơ này". Theo ông, sự xuất hiện của DeepSeek thậm chí sẽ thúc đẩy nhu cầu bằng cách mở ra các hướng nghiên cứu mới với chi phí thấp hơn. 

Tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos, CEO Microsoft Satya Nadella cũng khẳng định: "Chúng tôi sẵn sàng đầu tư 80 tỷ USD để xây dựng Azure, một nền tảng đáng tin cậy cho khách hàng". Ông tiếp tục bày tỏ sự tin tưởng vào quyết định hợp tác sớm với OpenAI. 

Amazon thậm chí còn quyết liệt hơn khi CEO Andy Jassy công bố kế hoạch chi tiêu vốn trên 100 tỷ USD trong năm nay, tăng từ 77 tỷ USD năm 2024 và gấp đôi so với 48 tỷ USD năm 2023. Phần lớn ngân sách sẽ tập trung vào phát triển trung tâm dữ liệu và máy chủ cho Amazon Web Services . Tuy nhiên, thông báo này đã khiến cổ phiếu Amazon giảm 7% trong phiên giao dịch sau giờ. 

Jeff Pearson, Phó Chủ tịch chiến lược đám mây tại công ty tư vấn Presidio nhận định: "Dù tăng trưởng có chậm lại, nhu cầu đầu tư vẫn không giảm. Các công ty vẫn tiến về phía trước bất chấp thời điểm thu hồi vốn còn xa". 

Trong khi đó, Meta lại nhận được phản ứng tích cực từ thị trường. Cổ phiếu công ty tăng điểm dù CEO Mark Zuckerberg tuyên bố sẽ đầu tư thêm "hàng trăm tỷ" cho AI, bên cạnh 40 tỷ USD đã chi trong năm 2024. 

Chuyên gia Tierny giải thích: "Nhà đầu tư ủng hộ Meta vì công ty đã chứng minh được hiệu quả đầu tư thông qua việc cải thiện quảng cáo mục tiêu trên Facebook và Instagram". Điều này trái ngược với Google - công ty đang phải đối mặt với thách thức kép: cạnh tranh gia tăng và nhiệm vụ tích hợp AI vào tìm kiếm mà không ảnh hưởng đến doanh thu quảng cáo cốt lõi. 

Tuy vậy, theo nhà phân tích Mark Shmulik của Bernstein, vị thế của Google vẫn chưa bị lung lay. Ông chỉ ra rằng doanh thu quảng cáo của công ty vẫn tăng 13% lên 54 tỷ USD trong quý cuối năm 2024. "Kể từ khi ChatGPT ra mắt cách đây chín quý, Google chưa từng một lần không đạt kỳ vọng về mảng tìm kiếm", ông nhấn mạnh. 

Hiện tượng đầu tư vào AI không chỉ giới hạn ở nhóm Big Tech. Theo số liệu từ Socíeté Générale, Apple, Nvidia và Tesla - đã tăng chi tiêu vốn 40% trong năm 2024, vượt xa mức tăng 3,5% của 493 công ty còn lại trong chỉ số S&P 500. Lợi nhuận của nhóm này cũng tăng vọt một phần ba, trong khi các công ty khác chỉ tăng 5%. 

Làn sóng đầu tư còn lan tỏa mạnh mẽ trong hệ sinh thái startup tại Thung lũng Silicon. OpenAI, dưới sự dẫn dắt của CEO Sam Altman, vừa thiết lập quan hệ đối tác  với SoftBank và Oracle để đầu tư 100 tỷ USD vào cơ sở hạ tầng AI tại Mỹ, với tiềm năng tăng lên 500 tỷ USD. Đáng chú ý, tập đoàn đầu tư Nhật Bản đang đàm phán rót 25 tỷ USD vào OpenAI, định giá startup này ở mức 260 tỷ USD. 

Rishi Jaluria, chuyên gia phân tích tại RBC Capital Markets nhận định: "Một 'mùa đông AI' có thể sẽ đến trong tương lai. Tuy nhiên, ở vị thế dẫn đầu, các công ty không thể ngừng tăng tốc." Nhận định này phản ánh thực tế rằng dù có những lo ngại về bong bóng AI và sự xuất hiện của các đối thủ giá rẻ như DeepSeek, dòng vốn đầu tư vào lĩnh vực này vẫn không có dấu hiệu chậm lại. 

Tham khảo Financial Times, Wall Street Journal 

>> SoftBank, OpenAI bắt tay giúp Nhật Bản tăng tốc trên đường đua AI trước sức nóng của DeepSeek