Trước sự chậm trễ trong việc sửa đổi Nghị định về kinh doanh xăng dầu, dẫn tới trạng thái hoạt động bấp bênh, thua lỗ nặng nề, các doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu tiếp tục có đơn gửi Thủ tướng…
Theo đó, tại nội dung đơn gửi Thủ tướng Chính phủ, đại diện cho các doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu, TS Giang Chấn Tây – Giám đốc Công ty TNHH MTV Bội Ngọc (Trà Vinh) cho biết, hiện nay, các doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu luôn trong trạng thái hoạt động bấp bênh, thua lỗ rất nặng nề. Nguyên nhân chính xuất phát từ những bất cập của Nghị định 95/2021/NĐ-CP và Thông tư 104/2021/TT-BTC, trong đó, quy định tại các chính sách không ghi rõ tỷ lệ phân chia các khoản chi phí kinh doanh định mức và lợi nhuận định mức dẫn đến doanh nghiệp đầu mối đã gom hết khi lỗ và khi lời thì bù lỗ các khoản lỗ của kỳ trước chưa bù lỗ hết, thậm chí là bù lỗ cho các khoản lỗ do đầu tư kinh doanh ngoài ngành.
Không chỉ có vậy, tại Nghị định 95/2021/NĐ-CP cũng không ghi rõ giá bán buôn tối đa, không quy định chi phí định mức, không quy định chiết khấu tối thiểu cho doanh nghiệp bán lẻ để duy trì chi phí tối thiểu hoạt động xuyên suốt. Vì vậy, chiết khấu có thời điểm rất lâu duy trì ở mức tiệm cận 0 đồng hoặc âm, dẫn đến doanh nghiệp bán lẻ thua lỗ kéo dài, phải cầm cố, bán tài sản để bù lỗ.
Trước thực trạng đã nêu, theo TS Giang Chấn Tây, các doanh nghiệp bán lẻ hoan nghênh Chính phủ, Thủ tướng đã chỉ đạo phải sửa đổi Nghị định 95/2021/NĐ-CP và cũng đặt rất nhiều kỳ vọng vào việc sửa đổi này; đồng thời, đã gửi rất nhiều kiến nghị, góp ý đến Bộ Công Thương – đơn vị soạn thảo Nghị định. Trong đó, doanh nghiệp bán lẻ đề nghị Nghị định mới cần phải quy định rõ chi phí định mức, tỷ lệ phân chia chi phí kinh doanh định mức và lợi nhuận định mức ở các khâu, ghi rõ giá bán buôn tối đa, cho phép doanh nghiệp được tự định giá bán…
Được biết, tại Dự thảo Nghị định sửa đổi về kinh doanh xăng dầu đã có một số điểm mới, như cho phép doanh nghiệp bán lẻ được lấy hàng từ nhiều nguồn, điều chỉnh thời gian điều hành giá từ 10 ngày xuống 7 ngày, doanh nghiệp được chủ động quyết về giá bán… Tuy nhiên, đến nay, đã hết quý II/2023, Nghị định sửa đổi vẫn chưa được ban hành, bất chấp những chỉ đạo của Lãnh đạo Chính phủ là phải khẩn trương hoàn thiện Dự thảo theo hướng “bảo đảm tiến độ, chất lượng, đáp ứng yêu cầu thực tiễn, khoa học, hài hòa, hợp lý, hiệu quả” trình Chính phủ ban hành…
Từ đó dẫn đến việc các doanh nghiệp bán lẻ vẫn tiếp tục nhận mức chiết khấu “ban phát” từ thương nhân đầu mối và thương nhân phân phối thông qua sự quyết định của thương nhân đầu mối, tiếp tục chuỗi ngày kinh doanh thua lỗ đã kéo dài suốt hơn một năm qua.
Chưa kể, đến nay, dù đã quá hạn trả lời theo quy định hiện hành, nhưng Bộ Công Thương và Bộ Tài chính vẫn không có phản hồi cho các doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu về việc xem xét hoàn trả chi phí kinh doanh định mức và lợi nhuận định mức theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái ngày 17/4/2023.
“Từ những lý do đã nêu, căn cứ vào giấy ủy quyền và thể theo nguyện vọng của hàng nghìn doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu trên cả nước, đại diện các doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu đề nghị được gặp và đối thoại trực tiếp với Thủ tướng Chính phủ. Mục đích là được trực tiếp báo cáo với Thủ tướng về tình hình khó khăn của doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu và kiến nghị về các nội dung cần thiết phải sửa trong Nghị định sửa đổi về kinh doanh xăng dầu; đồng thời mong Thủ tướng sớm ban hành Nghị định để giúp cho ngành xăng dầu bước sang trang mới ổn định, hiệu quả, công bằng, bảo đảm ổn định an ninh năng lượng quốc gia, đặc biệt là giảm bớt khó khăn cho các doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp bán lẻ nói riêng”, TS Giang Chấn Tây chia sẻ.
Liên quan đến những bất cập, vướng mắc của thị trường xăng dầu, kết quả nghiên cứu “Những đặc điểm cần lưu ý của thị trường xăng dầu Việt Nam và sự ảnh hưởng đến phúc lợi hộ gia đình” của Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược Việt Nam (VESS) được công bố mới đây (27/6) cũng cho thấy, các quy định chi tiết và chặt chẽ trong Nghị định 95/2021/NĐ-CP và Nghị định 83/2014/NĐ-CP được xác định nhằm hướng tới mục đích duy trì ổn định của thị trường xăng dầu, cũng như sự an toàn trong lao động và kinh doanh.
Tuy nhiên, các chính sách này cũng đang gián tiếp gây ra ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường và các bên liên quan tham gia thị trường, với nhiều dấu vết của các nhóm lợi ích muốn duy trì vị thế thị trường. Các quy định kiểm soát chặt chẽ cấu trúc của chuỗi cung ứng từ phân phối tới bán lẻ, tạo thành hiện tượng độc quyền bán, qua đó duy trì sức mạnh vốn có của các doanh nghiệp mà do điều kiện lịch sử đã bao trùm cả chuỗi cung ứng từ khâu phân phối.
Bên cạnh vấn đề đã nêu, dẫn chứng về những bất cập của các chính sách về kinh doanh xăng dầu hiện nay, bà Nguyễn Thị Bích Hường - Chủ tịch Chi hội xăng dầu, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam cho biết, từ năm 2022 đến nay, Chính phủ đã có yêu cầu sửa đổi Nghị định 83/2014/NĐ-CP và Nghị định 95/2021/NĐ-CP nhưng đến nay vẫn chưa được thông qua. Trong khi đó, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đang rất mong muốn các nghị định này nhanh chóng được thông qua, kịp thời khắc phục những bất cập, giúp thị trường xăng dầu ổn định, hỗ trợ các doanh nghiệp phát triển và vượt qua thời kỳ khó khăn.
