Chủ nhân giải Nobel Vật Lý 2024: Được mệnh danh “cha đỡ đầu của ngành AI” nhưng ngay lập tức từ chức sau khi ChatGPT ra đời 

Chiều ngày 8/10 (giờ VN), Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã công bố giải Nobel Vật lý năm 2024 thuộc về 2 nhà khoa học John J. Hopfield và Geoffrey E. Hinton "vì những khám phá và phát minh nền tảng cho phép học máy với mạng nơ-ron nhân tạo". 

Geoffrey Hinton, nhà khoa học được mệnh danh là "Cha đỡ đầu của AI", cùng với GS. John Hopfield đã được vinh danh vì những đóng góp quan trọng của họ trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo và học máy (machine learning) . 

Hai nhà khoa học đã sử dụng các công cụ từ vật lý để xây dựng nền tảng cho học máy hiện đại. GS. John Hopfield đã tạo ra một cấu trúc có khả năng lưu trữ và tái tạo thông tin. Trong khi đó GS. Geoffrey Hinton phát minh ra một phương pháp có thể tự động khám phá các thuộc tính trong dữ liệu, trở nên quan trọng cho các mạng nơ-ron nhân tạo lớn hiện nay. 

Những phương pháp và khái niệm tiên phong do Hopfield và Hinton phát triển đã đóng vai trò then chốt trong việc định hình lĩnh vực mạng nơ-ron nhân tạo. Công trình của họ đã mở ra một cách hoàn toàn mới để sử dụng máy tính nhằm giải quyết nhiều thách thức mà xã hội đang phải đối mặt. 

Nhà khoa học John Hopfield được coi là người tiên phong kết nối hai lĩnh vực vật lý và sinh học. Ông đã giảng dạy tại nhiều trường đại học danh tiếng, bao gồm Đại học California, Berkeley và Đại học Princeton, đồng thời có nhiều công trình khoa học mang tính bước ngoặt đối với khoa học mang tên ông. 

Vào tháng 5/2023, GS. Hinton từng gây chú ý khi công bố quyết định rời khỏi Google, nơi ông đã làm việc từ năm 2013. Quyết định này được đưa ra sau khi ông bày tỏ lo ngại về những tiến bộ nhanh chóng trong lĩnh vực AI và những rủi ro tiềm ẩn đến với xã hội con người. 

GS. Hinton từ chức ngay sau khi một loạt AI tạo sinh  được tung ra như: ChatGPT của OpenAI và Microsoft, sau đó là Bard (nay là Gemini) của Google. Ông lo sợ cuộc đua của các gã khổng lồ công nghệ sẽ đẩy sự phát triển của AI theo hướng có hại nếu không có các biện pháp bảo vệ và quy định phù hợp. 

Những lo lắng của GS. Hinton đã được chứng minh phần nào khi nội bộ của OpenAI liên tục lục đục trong hơn 1 năm qua, nhiều lãnh đạo lớn rời đi do các mâu thuẫn liên quan đến vấn đề quản trị rủi ro AI . 

Giải Nobel Vật lý 2024 không chỉ ghi nhận những đóng góp của Hopfield và Hinton mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng ngày càng tăng của trí tuệ nhân tạo trong khoa học và xã hội. Đây là một minh chứng cho sự giao thoa giữa vật lý và khoa học máy tính, mở ra những hướng nghiên cứu mới và ứng dụng tiềm năng trong tương lai. 

Theo Nobel Prize 

>> OpenAI lục đục nội bộ: CEO Sam Altman quá tham vọng với GPT-5 khiến hàng loạt các lãnh đạo cấp cao phải rời bỏ công ty?